İBB’nin raporunda İstanbul’a ilişkin çarpıcı tespitler

İstanbul Büyükşehir Belediyesi’ne (İBB) bağlı İstanbul Planlama Ajansı Vizyon 2050 Ofisi, İstanbul Kentsel Analiz Raporu’nu tamamladı. Çarpıcı verilerin yer aldığı rapora göre İstanbul son 25 yılda tarım alanlarının yaklaşık yüzde 25’ini kaybetti. Tartışmalı Kanal İstanbul projesi de eklenince bu rakam yüzde 40’a ulaşacak. Mega projeler 98.6 kilometrekare orman alanını, 143.3 kilmetrekare de tarım alanını yok ediyor. 690 km. kıyı uzunluğu bulunan İstanbul’da bu mesafenin yüzde 40’ı erişilemez durumda. Yani yurttaş kıyıya erişemiyor. Yoksulluk 2017 yılından itibaren hızla artıyor.

Cumhuriyet gazetesinden Hazal Ocak'ın haberine göre İstanbul Kentsel Analiz Raporu’nda şehrin kentsel alanlarının 1980’li yıllardan beri kuzeye doğru büyüdüğü ve kırsal alanları baskı altına aldığı ifade edildi. Rapora göre İstanbul’daki orman alanları 1990 yılında 285 bin hektarken 2020 yılında yaklaşık 50 bin hektar gerileyerek 238 bin hektara düştü. 2004 - 2019 yılları arasında “kişi başı ekilebilir alan” da yaklaşık yüzde 35 oranında düştü. 3. havalimanı inşaatı ile 61.9 kilometrekare orman alanı ve 2.11 kilometrekare tarım alanı yok edildi. 3. Köprü ve Kuzey Marmara Otoyolu inşaatıyla ise 32.4 kilometrekare orman alanı ve 6.7 kilometrekare tarım alanı kaybedildi. Kanal İstanbul projesi hayata geçerse 4.1 kilometrekare hektar orman alanı ile 134.5 kilometrekare tarım alanı yok olacak.

AMACA UYGUN DEĞİL

Şehirdeki işsizliğe de değinilen raporda genç işsizliğin kalıcı hale geldiği, emeklilik sonrası çalışmanın da arttığına dikkat çekildi. Rapora göre İstanbul’da aktif olarak 277 bin üniversite mezunu iş arıyor. ABD Doları cinsinden hane halkı aylık gelirleri 2006 yılı seviyesinin altında kaldı. Yani gelirler 2013 yılından itibaren düzenli olarak azaldı. Yoksulluk 2017 yılından itibaren hızla artıyor. 

Nüfusun yüzde 70’i deprem bölgesinde yaşıyor. Raporda kasım 1999’dan beri deprem için toplanan ve miktarı 72 milyar liraya ulaşan özel tüketim vergilerinin depremle ilgili bilimsel rapor ve incelemelerde yüksek riskli olduğu belirtilen ilçe ve bölgelerdeki binaların güçlendirilmesi ve dönüştürülmesi için kullanılmadığı vurgulandı. Raporun bu bölümünde ayrıca “6306 sayılı kanunun verdiği istimlak yetkisi deprem riski olan alanları dönüştürmek için değil, arsa değeri yüksek arazilere el koymak için kullanıldı” ifadelerine yer verildi. 

Öte yandan rapora göre İstanbul’da 2019 yılında kişi başına düşen aktif yeşil alan 2.67 metrekare. 690 km. kıyı uzunluğu bulunan İstanbul’da bu mesafenin yüzde 40’ı erişilemez durumda. Yani yurttaş kıyıya erişemiyor.