Fenerbahçe-Galatasaray rekabetinden ilginç notlar

Türk sporuna damga vuran ve "zıt kardeşler" olarak adlandırılan Fenerbahçe ile Galatasaray'ın yüzyılı geçen rekabeti birçok ilginç olaya tanık oldu.

106 yıllık rekabette ilk golü Galatasaraylı futbolcu Emin Bülent  Serdaroğlu attı. 17 Ocak 1909'da "Papazın Çayırı" olarak adlandırılan yerde yapılan ilk  maçı 2-0 kazanan Galatasaray, rakibinden ilk 7 maçta gol yemedi.
 
Fenerbahçe 5 yıl bekledi
 
Fenerbahçe, Galatasaray karşısında ilk golü ve galibiyeti, rekabetteki  8. randevuda elde etti. 4 Ocak 1914'te Union Club sahasında yapılan İstanbul Ligi maçını 4-2  kazanan Fenerbahçe, böylece rakibi karşısında yaklaşık 5 yıl süren suskunluğuna  da son vermiş oldu. Sarı-lacivertli takım adına Galatasaray'a tarihteki ilk golü ise Hasan  Kamil Sporel attı.
 
En az ve en çok seyircili maçlar
 
Fenerbahçe ile Galatasaray arasındaki maçlarda en az seyirci 17 Kasım  1922'deki karşılaşmaya geldi. İttihat Sahası'nda sağanak altında, hakem Fethi Tahsin Başaran'ın  şemsiyeyle yönetmek zorunda kaldığı maçı, tamamı biletsiz 14 kişi izledi.
 
21 Eylül 2003'te İstanbul Atatürk Olimpiyat Stadı'nda yapılan lig  maçını ise 70 bin 125 seyirci izledi. Bu rakam, rakipler arasındaki bir maçı  izleyen seyirci sayısındaki rekor olarak tarihe geçti.
 
Rekabetin golcüleri
 
Galatasaray ile Fenerbahçe arasındaki 106 yıllık rekabette en fazla  golü Fenerbahçeli Zeki Rıza Sporel attı. Sporel, Galatasaray'a karşı oynadığı 42  maçta, toplam 27 kez rakip fileleri havalandırdı.
 
Zeki Rıza Sporel'i, 24 golle yine bir Fenerbahçeli Alaattin Baydar  izliyor. Fenerbahçeli Lefter Küçükandonyadis'in 20, Galatasaraylı Metin Oktay'ın  ise rekabette 19 golü bulunuyor.
 
Bu arada, iki takımda da forma giyen Tanju Çolak'ın da 14'ü  Galatasaray, 8'i Fenerbahçe formasıyla olmak üzere rekabette toplam 22 golü var.
 
Lig maçlarında ise Galatasaraylı Metin Oktay 9, Fenerbahçeli Aykut  Kocaman da 8 golle takımlarının en golcü isimleri olarak tarihe geçti.
 
Turgay Şeren'in rekoru
 
Fenerbahçe-Galatasaray maçlarında en çok oynama rekoru Turgay Şeren'e  ait. A Milli Takım ve Galatasaray'ın unutulmaz kalecilerinden Şeren,  Fenerbahçe'ye karşı sarı-kırmızılı kaleyi 55 kez korurken, rekabette en çok forma  giyen futbolcu unvanını elinde bulunduruyor.
 
Özlem dolu yıllar
 
İki takım, rekabetin bazı dönemlerinde birbirlerine karşı galibiyet  bakımından üstünlük kurmakta zorlandı.
 
Galatasaray üst üste 18, Fenerbahçe ise 11 maçta galip gelemedi.  Sarı-kırmızılı takım, 17 Mayıs 1942'de 3-1 kazandığı maçın ardından tam 18 maç  galip gelemedi ve 1 Aralık 1946'daki 19. maçta sahadan 1-0 galip ayrıldı.  Sarı-lacivertliler ise 20 Kasım 1949'da 2-0 kazandığı maçın ardından üst üste 11  maç galip gelemedi ve 22 Şubat 1953'de taraftarlarına 1-0'lık skorla Galatasaray  galibiyeti armağan edebildi.
 
17 ayrı statta karşılaştılar
 
Fenerbahçe ile Galatasaray, 380 maçın sığdığı 106 yıllık rekabette 17  ayrı statta karşılaştı. Rakipler, İstanbul İnönü, Ali Sami Yen, Fenerbahçe, Taksim, Şeref,  Ankara 19 Mayıs, Atatürk Olimpiyat, İzmir Atatürk, Ankaragücü, Türk Telekom  Arena, Yeni Erzurum (Şimdiki adı Erzurum Kazım Karabekir), Offenbach, Frankfurt,  Köln, Mönchengladbach Borussia Park, Kayseri  Büyükşehir Belediyesi Kadir Has ve  Manisa 19 Mayıs statlarında sahaya çıktı.
 
Heyecanı iki takımda da yaşayanlar
 
Galatasaray-Fenerbahçe rekabetinde, birçok oyuncu futbolculuk  hayatında iki formayı da giyme şansını buldu.
 
Geçen sezon başında Olcan Adın'ın da dahil olduğu listede, son dönemde  iki takımda da oynayan futbolcular şunlar:
 
Raşit Çetiner, Güngör Tekin, Erdoğan Arıca, Engin Verel, Mehmet Oğuz,  Erhan Önal, Arif Kocabıyık, İlyas Tüfekçi, Tanju Çolak, Semih Yuvakuran, Selçuk  Yula, Hasan Vezir, Benhur Babaoğlu, Elvir Boliç, Sedat Balkanlı, Saffet Sancaklı,  Ahmet Yıldırım, Sergen Yalçın, Emre Aşık, Fatih Akyel, Elvir Baliç, Haim Michael  Revivo, Abdullah Ercan, Mehmet Yozgatlı, Stjepan Tomas, Servet Çetin, Emre  Belözoğlu, Caner Erkin, Kazım Kazım, Mehmet Topal, Burak Yılmaz, Olcan Adın.
 
Bir maçta dörder gol atanlar
 
Fenerbahçe-Galatasaray rekabetinde şimdiye dek aynı maçta bir futbolcu  tarafından en fazla atılan gol sayısı 4 oldu.
 
Galatasaraylı Celal İbrahim, Cemil Gürgen ve Metin Oktay ile  Fenerbahçeli Zeki Rıza Sporel, rakip filelere bir maçta dörder gol atma  başarısını gösterdi.
 
En çok görülen sonuç: 1-0
 
İki takımın 106 yıllık geçmişinde, geride kalan 380 maçta en çok  görülen sonuç 1-0 oldu. Galatasaray ile Fenerbahçe arasındaki maçlarda tam 72 kez 1-0'lık  sonuç ortaya çıktı, 48 kez 2-1'lik skor alındı.
 
En çok mart ayında karşılaştılar
 
Galatasaray ile Fenerbahçe, en çok mart, en az ise temmuz aylarında  karşılaştı. İki takım, mart ayında 51 kez birbirleriyle karşılaştı, temmuz ayında  ise yalnızca 10 kez maç yaptılar.
 
En farklı skorlu maç
 
İki takım arasında geride kalan 380 maçta en farklı skorlu galibiyeti,  7-0'lık sonuçla Galatasaray aldı. 12 Şubat 1911'de İstanbul Ligi'nde yapılan maçı, Galatasaray 7-0  kazanmıştı.
 
Galatasaray'ın zaferleri
 
Galatasaray'ın, Fenerbahçe karşısında 106 yıllık rekabette aldığı en  farklı skorlu galibiyetlerin tablosu şöyle: 
 
Tarih   Stat    Organizasyon   Sonuç   
 
12.02.1911 Union Club İstanbul Ligi 7 - 0
04.05.1913 Union Club Özel 6 - 0
01.10.1914 İttihatspor Özel 6 - 1
15.03.1942 Şeref İstanbul Kupası 5 - 0
18.12.1960 İnönü Birinci Lig 5 - 0
 
Fenerbahçe'nin farklı skorlu galibiyetleri
 
Fenerbahçe ise rakibi Galatasaray karşısında şimdiye dek en farklı  skorlu galibiyeti, 2002-2003 sezonunun ilk yarısında Kadıköy'de yapılan maçta  elde etti.
 
6 Kasım 2002'de yapılan lig maçını 6-0 kazanan sarı-lacivertli ekip,  aynı zamanda lig maçlarında iki takım arasındaki en farklı skorlu galibiyete imza  attı.
 
Fenerbahçe'nin zaferleri
 
Fenerbahçe'nin rakibi karşısında aldığı en farklı skorlu galibiyetler  şöyle: 
 
Tarih   Stat    Organizasyon    Sonuç   
 
06.11.2002 Fenerbahçe Süper Lig 6 - 0
23.02.1936 Fenerbahçe İstanbul Ligi 6 - 1
12.12.1976 Ankara 19 Mayıs Deprem Kupası 6 - 1
16.08.1980 İnönü TSYD Kupası 5 - 0
 
En gollü maçlar
 
Fenerbahçe ile Galatasaray arasındaki en gollü maçlarda, penaltılar  dışında sporseverler toplam 8'er gol gördü.
 
5 Haziran 1983 tarihinde Ali Sami Yen Stadı'nda yapılan lig maçında,  rakipler 4-4 berabere kaldı. İki takım arasında 2000-2001 sezonunda, 7 Şubat  2001'deki Türkiye Kupası yarı final karşılaşması da 4-4 berabere sonuçlandı.
 
Yarıda kalan maç ve tarihi kavga
 
Rakiplerin 23 Şubat 1934 tarihinde yaptıkları İstanbul Ligi maçı  futbolcular arasında çıkan kavga nedeniyle yarıda kaldı.
 
Taksim Stadı'nda yapılan maçın 60. dakikasında Galatasaraylı Kadri  Dağ'ın, Fenerbahçeli M. Reşat Nayir'e attığı tekme ve Kadri'nin üzerine doğru  koşan Fenerbahçeli Fikret Arıcan'ın, Galatasaraylı Tevfik tarafından kucaklanıp,  saha kenarına atılmasıyla saha bir anda karıştı. İki takım oyuncuları arasında başlayan kavgaya tribünlerdeki seyirciler de katılınca, olaylar büyüdü.
 
Yarıda kalan maçın ardından toplanan "Mıntıka Futbol Heyeti", Türk  spor tarihinin en ağır cezalarından birisini verdi ve Fenerbahçe'den 9,  Galatasaray'dan 8 futbolcu olmak üzere toplam 17 futbolcuyu uzun süreli  cezalandırdı.
 
Bu cezalardan en karlı çıkan takım Beşiktaş oldu, sezonu rakiplerinin  önünde şampiyon tamamladı.
 
Yabancı hakemler
 
Rekabetin geçmişinde yabancı hakemler de görev yaptı. Bu hakemler arasında Çek, İngiliz, Yunan, İtalyan, Avusturyalı, Alman,  İsviçreli, Rumen, Macar, Yugoslav, Belçikalı ve Bulgar hakemler bulunuyor.
 
Tarihten yapraklar
 
Galatasaraylı Bahri Altıntabak, Fenerbahçeli Şeref Has ile Nezihi  Tosuncuk, rekabet tarihinde hem kendi kalesine hem de rakip kaleye gol atan  oyuncular oldu.
 
Şevki Şenlen, Raşit Çetiner, İlyas Tüfekçi, Hasan Vezir, Saffet  Sancaklı ve Tanju Çolak hem Galatasaray hem de Fenerbahçe formasıyla rekabette  gol atma sevinci yaşadılar.
 
Rekabette takım değiştiren oyuncular arasında eski takımlarında  kaptanlık bandını taktıktan sonra transfer olan futbolcular, Fenerbahçe  kaptanıyken Galatasaray'a geçen Naci Erdem ve Galatasaray kaptanıyken  Fenerbahçe'ye geçen Mehmet Oğuz olarak kayıtlarda yer aldı.
 
Rekabet dostlukla güzel
 
Rekabetin 106 yıllık geçmişinde pek çok centilmenlik gösterileri  yaşandı. İki kulüp arasındaki rekabette son yıllarda artan gerilime rağmen  geçmişte futbolcu ve yöneticilerin centilmence davranışları, bu zevkli mücadeleye  renk kattı.
 
Spor tarihçilerinin derlemelerine göre, bir derbi öncesinde Fenerbahçe  Başkaptanı Galip Kulaksızoğlu, Galatasaraylılara, "Oberle kardeşler hasta, Hasan  da sakatlanmış. Sizi karşımızda eksik kadroyla görmek istemiyoruz. Dilerseniz  maçı erteleyelim" diye haber göndererek maçın ertelenebileceğini iletti.
 
Fenerbahçe'nin bu önerisini kabul eden Galatasaray, oyuncuların  iyileşmesinden sonra, 20 Ekim 1914'te yapılan erteleme maçında sarı-lacivertli  rakibini 6-1 yendi.
 
Beraber ev kiralayıp, ava çıkıyorlardı
 
Aynı kaynaklara göre, rekabetin yeni başladığı dönemlerde Galatasaray  ile Fenerbahçe sporcuları ortak kiraladıkları bir evde kalıyorlar ve beraber ava  çıkıyorlardı.
 
İki takım sporcuları geceleri bir araya gelerek sohbet ediyorlardı.  Yine bir gece sohbetin koyulaştığı sırada Galatasaray'dan Ali Sami Yen,  Fenerbahçelileri, "Said yarın bizimle maçınız var. Git, yat ve dinlen" diye  uyardı.
 
Ertelemeyi önerdiler
 
Rakipler arasında 17 Kasım 1922'de yapılan maç öncesinde de ilginç bir  durum yaşandı. Bu tarihte Kadıköy'de rakiplerin maçı vardı. Maç öncesinde günlerce  yağan yağmur sahayı adeta göle çevirmişti. Fenerbahçe Başkaptanı Galip  Kulaksızoğlu, Galatasaray Kulübü'ne telefon ederek, "Saha çok kötü, maçı  erteleyelim" dedi. Galatasaray Başkaptanı Necip Şahin, bunun üzerine, "Anamız  bizi bugün için doğurdu Galip Bey. Gelip maçı oynayacağız" diye cevapladı.  Galatasaray, Kadıköy'e gelip maça çıktı ve Fenerbahçe karşılaşmayı 3-0 kazandı.
 
Birleşme durumu ve ortak takım kurma düşüncesi
 
Rakiplerin kuruluşlarının ilk yıllarında birleşme durumlarının bile  ortaya çıktığı, hatta iki kulüp başkanının ortak takım kurma konusunda  anlaştıkları iddia edildi.
 
Galatasaray Kulübü'nün resmi yayın organı Galatasaray Dergisi'nin  Şubat 2003 sayısında, Adnan Işık'ın belgelere dayandırarak verdiği haberde, 1912  yılında Galatasaray Kulübü Başkanı Ali Sami Yen ile Fenerbahçe Kulübü Başkanı  Hulusi Bey'in ortak imzayla kayıt altına aldıkları belgenin, birleşmeseler dahi  iki kulübün yabancılara karşı ortak bir takım kurma konusunda anlaştıklarını  hatta tüzüğü bile hazırladıklarını gösterdiği kaydedildi.
 
Bilerek kaçırılan penaltı
 
Rakiplerin 23 Ocak 1925 tarihinde Taksim Stadı'nda yaptıkları Vatan  Gazetesi Kupası maçında ilginç bir olay yaşandı.
 
Fenerbahçe'nin kazandığı penaltı sonrası, atış öncesinde stadın büyük  balkon kısmı çöktü. Fenerbahçeli Cafer Çağatay, bu gelişme üzerine penaltı  atışında topu bilerek kaleci Ulvi Yanal'a teslim etti.
 
Karma takım: "FenerSaray"
 
Fenerbahçe ile Galatasaray, 1934 yılında Türkiye'ye davet ettikleri  yabancı takımlarla birer kez hazırlık maçı yaptıktan sonra, üçüncü maçı  "Fenerbahçe-Galatasaray Karması" şeklinde oynadılar.
 
Bu karmanın forması ise iki kulübün renklerinin karışımı olan  lacivert, sarı ve kırmızıdan oluştu.
 
Merhum Canaydın'dan centilmenlik dersi
 
Son yıllarda iki takım arasındaki maçların genelinde olaylar  yaşanırken, Galatasaray Kulübü'nün merhum Başkanı Özhan Canaydın, rekabete  centilmence yaklaşımıyla alkış aldı.
 
Sarı-kırmızılı ekibin 6 Kasım 2002'de, FB Şükrü Saracoğlu Stadı'nda  rakibine 6-0'lık yenilgiyle tarihi hezimete uğradığı maçta, başkan sıfatıyla ilk  Fenerbahçe derbisini izleyen Özhan Canaydın'ın, rakibinin attığı golleri  alkışlayarak Fenerbahçeli yöneticileri kutlaması, maça damgasını vurdu.
 
Merhum Canaydın'ın bu centilmenlik gösterisi kendi camiasından bazı  tepkiler görse de Dünya Fair Play Konseyi (CIFP) tarafından 2002 Dünya Fair Play  Ödülü'ne layık görüldü. Özhan Canaydın ayrıca, bu davranışı nedeniyle Türkiye  Milli Olimpiyat Komitesi (TMOK) tarafından düzenlenen Fair Play Sportif Davranış  Ödülü'nü aldı.