NASA’dan Türk profesöre ödül

Amerika Birleşik Devletleri'ne Fulbright bursuyla çevre mühendisliği eğitimi için University of Wisconsin’e giden Prof. Dr. Berrin Tansel, Florida Uluslararası Üniversitesi’nde öğrencileriyle birlikte önemli araştırmalar yürüttü.

Florida Uluslararası Üniversitesi İnşaat ve Çevre Mühendisliği Bölüm Başkanı olan ve NASA ile sürdürdüğü atık sulardan amonyağı ayırmak gibi çok sayıda projede yer alan Prof. Dr. Berrin Tansel, Amerikan Çevre Mühendisliği ve Bilim İnsanları Akademisi (American Academy of Environmental Engineers & Scientists - AAEES) Bilim Ödülü’nü kazandı.

Prof. Dr. Tansel konuyla ilgili yaptığı açıklamada, 20 yıldır NASA ile birlikte ortak proje yürüttüğünü ifade etti. “1991 yılında üniversitede çalışmaya başladıktan sonra su temizleme konusunda büyük bir proje aldım.  O proje yağların sudan ayrılması hakkındaydı. O konuda birkaç teknolojiyi araştırdık" dedi.

Araştırmaları hakkında da açıklamarda bulunan Tansel, "Bunlardan bir tanesi filtrelerin tıkanmamasını önlemek için yaptığımız bir çalışmaydı. NASA’yla çalışmalarım 20 yıldır sürüyor. İlk kez Kennedy Uzay Merkezi’nde Uzay Hayat Bilimleri Laboratuvarı’nda 2 yaz filtrelerle ilgili çalıştım. Uzaya giden araçların içinde o zamanlar  ne kadar su gerekiyorsa o kadar su konuyordu ve uzaya giden araçların yarısından çoğu su ile doluydu. Bu çok büyük bir zorluğa sebep oluyordu. Uzaya insan  gönderebilmek için suyun, bilhassa atık suyun, döndürülebilir halde kullanılabilmesi gerekiyordu. Uzaya gönderilen araçlardaki su miktarı dünyadaki kullanıma göre az. Fakat uzay aracının içerisinde çok büyük yer kaplıyordu. Astronotların atık suları dünyadaki atık sulara göre daha konsantre. Onun için suyu arıtmak için daha değişik teknolojiler gerekiyor. Bu arıtmanın bir parçası olarak da filtreler gerekiyor. Uzayda yer çekimi olmadığı için bu filtrelerin daha değişik bir şekilde çalışması gerekiyordu. Bu konuda bazı çalışmalar yaptık ve suyun döndürülebilir hale gelmesine katkı sağladık" şeklinde konuştu.

'TEKNOLOJİYİ GELİŞTİRMEK İÇİN ÇALIŞACAĞIZ'

Astronotların atık sularının dünyadaki artık sulara göre 40-60 kat daha konsantre olduğunu ifade eden Prof. Dr. Tansel, “Bu suyun içerisinde yüksek miktarda azot ve amonyak var. Suyun kullanılabilir hale getirilebilmesi için önce amonyağın ayrılması gerekiyor. Bu amonyağı ayırmak için NASA’da bir teknoloji geliştirilmiş ve patenti alınmış. Biz iki yıl önce bu projenin dünyada böyle bir teknolojiyi nasıl kullanabiliriz ve bunu şu anda su temizleme maksatları için nasıl kullanabiliriz diye bir araştırma yaptık ve o teknoloji şu anda dünya için gelişmiş vaziyette değil, biraz daha geliştirilmesi gerekiyor. Önümüzdeki yıllarda bu teknolojiyi geliştirmek için uğraşacağız, deneyler yapacağız. Teknoloji oldukça verimli şu anda dünyada kullanılan yöntemlere göre. Bunu geliştirebilirsek atık suları daha iyi, daha verimli daha iyi bir şekilde temizleme imkanını yaratabileceğiz” dedi.

‘HER BİTTİĞİNİ SANDIĞIM PROJE YENİ PROJELERE YOL AÇIYOR’

Her projenin beraberinde yeni bir projeyi getirdiğini söyleyen Prof. Dr. Tansel gelecek projeleriyle ilgili de açıklamalarda bulundu. “Elimde birkaç tane proje var. Hepsi sularla ilgili. Suların verimli bir şekilde nasıl kullanılabileceğini araştırıyoruz" ifadelerine yere veren Prof. Dr. Tansel, "Daha iyi daha değişik maksatlarla nasıl daha çabuk ve ucuz yöntemlerle suyu temizleyebiliriz bir konumuz da bu; borulardaki su kaybını nasıl azaltabiliriz ? Su seslerini dinleyerek suyun nerelerden sızdığını bulmaya çalışıyoruz. Başka bir projemiz de sudan petrol kirliliğini nasıl ayırabiliriz ? Bilhassa sahil kısımlarında olan petrol problemi oldukça fazla su kirliliğine sebep oluyor" diye konuştu.

‘ÖDÜLÜ ALDIĞIM İÇİN ÇOK MUTLUYUM’

Amerikan Çevre Mühendisliği ve Bilim İnsanları Akademisi Bilim Ödülü’nü kazanan Tansel NASA'dan aldığı ödülle ilgili çok mutlu olduğunu ifade ederek, ”Ödül Nisan ayında verilecek. Ödülü aldığım haberi geldiği zaman çok sevindim.  Bu ödül her yıl bir kişiye veriliyor. Çevre konusunda çok büyük katkıları olan, çok saygı duyduğumuz kişilere verilmişti daha önce. Böyle bir listeye girdiğim için çok mutlu oldum.” dedi.