İsveç Diyeti, Nordik Diyeti ve Akdeniz Diyeti: Benzerlikler ve Farklılıklar

Daha önceleri diyet bilgimiz bu kadar çeşitli değilken karbonhidratı azaltmak, su tüketimini artırmak, şeker ve yağ tüketmemek ve egzersiz yapmak bildiğimiz tek diyet türüydü. Ancak günümüzde beslenme uzmanları internet aracılığıyla beslenme ve diyet hakkında daha çok bilgiye ulaşmak isteyenler için bilgilendirici içerikler yayımlıyor. Böylece vücut tipimize, yaşımıza, sağlık durumumuza, yaşam tarzımıza, besin tercihlerimize ve hedeflerimize uygun olarak tercih edebileceğimiz onlarca diyetin olduğunu öğrenebiliyoruz.

Diyetler, kilo verme veya kilo alma gibi belirli bir amaç için sınırları belirlenmiş yeme ve içme planları olarak tanımlanabilir. Özellikle birçok kişi kilo verme amacıyla diyete başvurur. Oysa diyetler yalnızca kilo almak ve vermek dışında sağlıklı bir beslenme düzeni de vadeder. Hangi amaçla diyet yapmak istiyorsanız ona uygun bir çeşit bulabileceğinizden emin olabilirsiniz. Kilo vermek için bazı yemek planları uzun vadede sağlıklı ve sürdürülebilirken, diğerleri kısa vadede etkili olsa da çok kısıtlayıcıdır ve uzun süre devam edemezsiniz. Bu yazıda sıklıkla karıştırılan İsveç ve Nordik diyetini inceleyecek ve Nordik diyeti ile benzerlik gösteren Akdeniz diyetini anlatacağız.

İsveç diyeti ve Nordik diyeti olarak da bilinen İskandinav diyeti beslenme planlarının birbiri yerine kullanıldığı görülse de aslında bu iki diyet oldukça farklıdır. Nordik diyeti, Akdeniz diyetine benzeyen ve daha sürdürülebilir bir beslenme vadeden bir programdır. İhtiyaç olan tüm besin gruplarını içerir ve meyve, sebze ve deniz ürünlerine odaklanır. Yemek kısıtı konusuna gelecek olursak Nordik diyeti kırmızı et, sağlıksız yağlar, ilave şeker, tatlandırılmış içecekler, işlenmiş etler ve fast food ürünlerini sınırlandırır. Bu diyet, istikrarlı bir biçimde sürdürülebilir. Kilo kaybına sebep olmasının dışında genel sağlık üzerinde de iyileştirici etkisi vardır. Sağlıklı ve formda bir vücuda ulaşmanızda yardımcı olan Nordik diyet, geri kalan yaşamınızda devam ettirebileceğiniz bir beslenme tarzıdır.

İsveç diyeti ise tamamen farklıdır. Daha sınırlayıcı olan İsveç diyeti, kısa bir zamanda çok fazla kilo verebileceğiniz bir diyet programıdır. İsveç diyeti yalnızca 2 haftada 3 ila 9 kilo arasında bir kilo kaybı yaşayabileceğiniz türde bir beslenme düzeni sunar ve dolayısıyla Nordik diyet gibi sürekli uygulayabileceğiniz bir programa sahip değildir. Yani İskandinav diyetinin aksine yalnızca kilo vermek için tasarlanmış kısa vadeli bir diyettir ve ikinci hafta bittiğinde bırakmanız tavsiye edilir. Ancak diyeti bıraktıktan sonra kilo almaktan endişe duymanıza gerek yok, İsveç diyeti metabolizmanızı hızlandıracağı için diyet sonrasında uzun bir süre kilonuzu korumanız mümkün. İsveç diyetini bıraktıktan sonra ancak üç ay sonra tekrarlamanız önerilir.

İsveç Diyetinin Kuralları

• Şeker ilaveli çay ve kahve, şekerli meyve suları ve asitli içecekler tüketmeyin.
• Günde 2 litre su için.
• Diyete 2 haftadan fazla devam etmeyin, 6 günden önce de diyeti sonlandırmayın.
• Diyeti üç aydan daha kısa sürede tekrarlamayın.

İsveç diyetinin kilo kaybında bu kadar başarılı olmasının sebebi çok az karbonhidrat ve bol miktarda protein ve sağlıklı yağ içeriyor olmasındandır. İsveç diyetinin metabolizmayı hızlandırdığı, daha iyi bir sindirme sistemini desteklediği, açlık hissini azalttığı ileri sürülmektedir. Tüm bu özellikleri, kilo kaybının kısa bir zamanda gerçekleşmesini sağlamaktadır.

İsveç Diyetinde Neler Yiyebilirsiniz?

• Kırmızı et, tavuk, hindi ve deniz ürünleri
• Yumurta: Organik yumurta ya da gezen tavuk yumurtası tüketmeniz tavsiye edilir.
• Toprakta yetişen sebzeler: lahana, karnabahar, mantar, havuç, brokoli, Brüksel lahanası, ıspanak
• Süt ve süt ürünleri: tam yağlı peynir, yoğurt, süt
• Bitkisel yağlar: zeytinyağı, Hindistancevizi yağı, avokado yağı
• Kuruyemiş: ceviz, badem, kabak çekirdeği, kaju (sınırlı tüketim)
• Tam tahıllı gıdalar: yulaf, kara buğday, kinoa, bulgur

İsveç Diyetinde Neler Yiyemezsiniz?

• Gazlı içecekler, şeker ilaveli meyve suları, alkol
• Rafine yağlar, margarin
• Hazır gıdalar: kek, çikolata, dondurma, jelibon vs.
• Karbonhidrat içeriği yüksek gıdalar: patates, pirinç, makarna, ekmek, mercimek

İsveç diyeti herhangi bir egzersiz önermez ancak çok yoğun olmayan bir egzersiz rutinini benimsemeniz iyi olabilir. Eğer İsveç diyeti yapmaya kararlıysanız bir sağlık durumunuzun olmadığından emin olmalısınız. Bir hastalığınız, besin değerlerinde bir düşüklüğüz varsa diyete başlamadan önce mutlaka bir uzmana başvurmalısınız.

Akdeniz Diyeti ve İskandinav Diyeti

İsveç diyetinin kısıtlayıcı beslenme düzeninin aksine Akdeniz diyeti ile İskandinav diyeti uzun süre sürdürülebilir beslenme programları sunmaktadır. Akdeniz ve Nordik diyetleri, farklılıklardan çok benzerlik taşırlar. Her ikisi de yerel ve mevsimlik gıdaların tüketimine dayalıdır ve bitki bazlı beslenme ilkelerini paylaşan beslenme önerilerine sahiptir. İki diyet arasındaki en önemli fark önerilen yağdır. Coğrafi konum kaynaklı bu farklılığa göre; Akdeniz diyetinde zeytinyağı odaklı beslenme, Nordik diyette ise kanola yağlı yemekler tercih edilir. Ancak her iki yağ da doymamış, sağlıklı anti-inflamatuar yağlardır.

Akdeniz diyeti; Fransa, İspanya, Yunanistan ve İtalya da dahil olmak üzere Akdeniz’e kıyısı olan ülkelerdeki insanların yediği geleneksel yiyeceklere dayanır. Nordik diyeti ise yerel meyve ve sebzeler, yabani deniz ürünlerine odaklanan bir beslenme biçimini teşvik eder ve Norveç, Danimarka, İzlanda ülkelerinde bulunan gıdalara odaklanır. Yemeklerde kullanılan yağ türünün farklılığı dışında iki diyetin de temel felsefesi aynıdır: çevre dostu ve sürdürülebilir bitki bazlı beslenmeyi benimsemek.

Nordik ve Akdeniz Diyetinde Nelere Dikkat Etmelisiniz?

• Mevsimlik meyve ve sebzeleri bol bol tüketmelisiniz.
• Av etleri, yumurta, peynir ve yoğurt tüketimini sınırlayın.
• Diğer kırmızı etleri ve hayvan yağlarını çok az tüketin.
• Şeker ilaveli içecekler, işlenmiş et, fast food tüketmeyin.

İskandinav Diyeti ve Akdeniz Diyeti Faydaları

İskandinav diyeti ve Akdeniz diyetinde dikkat edilmesi gerekenler görüldüğü gibi çok benzerdir. Yeterli ve dengeli beslenme ile sağlıklı bir yaşam sürmenizi destekleyen bu diyetlerin hastalık risklerini de önlediği bilinmektedir. Meyve ve sebze tüketimi, kuruyemiş, kepekli tahıllar tüketmenizi teşvik eden bu diyetlerin kan seviyelerini dengelediği bilinmektedir. Böylece diyabet riskini önlemektedir. Ayrıca kalp sağlığı geliştirdiklerine dair de çalışmalar bulunmaktadır. Akdeniz diyetinin daha düşük kalp hastalığı ve inme riskiyle ilişkili olduğunu gösteren araştırmaların yanı sıra arterlerde plak birikiminin ilerlemesini yavaşlatmada da etkili olduğunu bildiren çalışmalar vardır. Benzer bir şekilde Nordik diyetinin de kalp hastalığı için güçlü risk faktörlerinden olan kötü kolesterolü azalttığına dair çalışmalar bulunmaktadır.

Hangi Diyet Daha Hızlı Zayıflatır?

Akdeniz diyeti ve Nordik diyet bir yaşam biçimi olarak algılanabilirken İsveç diyeti kilo verme odaklı bir diyet olarak düşünülmelidir. Ancak Akdeniz diyeti ve Nordik diyet için de merak edilen sorulardan biri kilo vermeye yardımcı olup olmadıklarıdır. Nordik diyet ve İskandinav diyeti kilo şeker ilaveli gıdaları, sağlıksız yağları, fast food ürünlerini yasakladığı için kilo vermenizde yardım olabilir. Bununla birlikte bu diyetlerle asıl hedeflenen daha sağlıklı bir yaşam sürdürmek ve mevcut kiloyu korumaktır. Ayrıca diyetleri uyguladıktan bir süre sonra devam etmeyen kişilerin de verdikleri kiloyu aşamalı olarak geri aldıklarına dair iddialar bulunmaktadır. Dolayısıyla Akdeniz diyeti ve Nordik diyetinin çevrenin korunması, sürdürülebilirlik, yerel ve mevsimlik gıdaların tercih edilmesi gibi beslenme önerilerini daha çok öne çıkardığını akılda tutmalısınız. Kilo vermek istiyorsanız eğer İsveç diyeti gibi kısıtlayıcı bir beslenme programına yönelmelisiniz.