ABD'den sonra bir ilke daha İstanbul'u listeye ekledi

ABD Başkanı Donald Trump bugün şok bir yasağa imza attı. Aralarında İstanbul’un da bulunduğu sekiz ülkedeki 10 havalimanından ABD’ye doğrudan sefer yapacak uçaklara binecek olan yolcular kabinde yanlarına boyutu cep telefonundan büyük elektronik cihaz alamayacak. THY yetkilileri ilk uygulamanın yarın sabah 08.30’da İstanbul’dan New York’a gidecek uçak yolcuları ile başlayacağını açıkladı. ABD'nin ardından İngiltere de aynı kararı aldı. İngiliz hükümeti, Türkiye dahil 6 ülkeden Birleşik Krallık'a doğrudan yapılan uçuşlarda, yolcuların bazı elektronik cihazları kabine almasının yasaklandığını duyurdu.

Trump yönetimi sekiz ülkeden ABD'ye yapılan uçuşlarda; yolcuların, boyutu cep telefonundan büyük elektronik cihazları kabinde yanlarına almalarını yasakladı. ABD'li bir yetkili, söz konusu yasağın, dünya genelindeki 10 uluslararası havalimanından ABD'ye yapılan direkt uçuşları kapsadığını söyledi. Yetkili bu kentlerden birinin de İstanbul olduğunu duyurdu.

BAGAJA VERİLECEK

ABD'nin yürürlüğe soktuğu düzenlemeye göre söz konusu havalimanlarından ABD'ye direkt uçuş yapan uçaklara binecek yolcuların, dizüstü ve tablet bilgisayarların yanı sıra kamera ve DVD oynatıcı gibi elektronik cihazları kabine almaları yasaklandı. Bu cihazların bagaja verilmesi koşulu getirildi. Tıbbi cihazların ise bu uygulamanın dışında tutulduğu belirtildi. Direktifin bir güvenlik tehdidi sonucu verildiği açıklandı. Yasağın ne kadar süreceği ise belirtilmedi. Adı açıklanmayan bir yetkili, CNN'e yaptığı açıklamada, yasağın Arap Yarımadası El Kaidesi ve kısa süre önce Yemen'de Amerikan özel kuvvetlerince yapılan bir baskında elde edilen istihbaratla ilişkili olduğunu öne sürdü.

ABD İç Güvenlik Bakanlığı konuyla ilgili açıklama yapmaktan kaçındı. Dışişleri Bakanlığının ise Amerikan medyasına, elçiliklerin ilgili havayolları şirketlerini bilgilendirmeye başladığını açıkladığı duyuruldu.

AP: 10 KENTTEN BİRİ İSTANBUL

Associated Press'e konuşan ABD'li bir yetkili, söz konusu yasağın, dünya genelindeki 10 uluslararası havalimanından ABD'ye yapılan direkt uçuşları kapsadığını söyledi. İsmi açıklanmayan yetkiliye göre, bu kentlerden biri İstanbul. ABD'li yetkili diğer kentleri ise şöyle sıraladı:

- Kahire (Mısır)
- Amman (Ürdün)
- Kazablanka (Fas)
- Doha (Katar)
- Riyad ve Cidde (Suudi arabistan)
- Abu Dabi ve Dubai (Birleşik Arap Emrilikleri)
- Kuveyt kenti (Kuveyt)

Associated Press'e konuşan bir başka ABD'li yetkili, yasaktan dokuz havayolu şirketinin etkileneceğini söyledi ancak isimlerini açıklamadı. Yetkililer, yasaktan ABD'li havayolu şirketlerinin etkilenmeyeceğini duyurdu.

THY DOĞRULADI

THY de kararın ardından ABD’ye uçacak yolcularını uyardı. Bilgilendirmede şöyle denildi:

"ABD'ye seyahat edecek yolcularımızın dikkatine... ABD varışlı seferlerimizde geçerli olmak üzere, cep telefonu veya akıllı telefondan daha büyük elektronik cihazların kabin içinde taşınmaması konusunda  ilgili otoritelerce karar alınmıştır. Medikal cihazların hariç tutulduğu uygulama kapsamında elektronik eşyalar uçak altı kargo bölümünde taşınabilmektedir" 

İNGİLTERE DE RESMEN AÇIKLADI

İngiliz hükümeti, Türkiye dahil 6 ülkeden Birleşik Krallık'a doğrudan yapılan uçuşlarda, yolcuların bazı elektronik cihazları kabine almasının yasaklandığını duyurdu. Başbakanlık Sözcüsü, yeni uygulamanın, Türkiye, Lübnan, Ürdün, Mısır, Tunus ve Suudi Arabistan'dan Birleşik Krallık'a doğrudan yapılan uçuşları kapsadığını açıkladı. Buna göre, bu ülkelerden Birleşik Krallık'a yapılacak uçuşlarda yolcular kabin içerisine, uzunluğu 16, genişliği 9,3 ve derinliği de 1,5 santimetreden fazla olan herhangi bir tür elektronik cihazı alamayacak. Sözcü, bu cihazların uçağın bagajına verilen bavul veya çantalara konulması gerektiğini aktarırken, hükümetin yeni uygulamayı "gerekli, uygun ve etkili" bulduğunu bildirdi. 

Başbakan Theresa May'in önceki haftalarda konuyla ilgili bir dizi toplantıya başkanlık ettiğini ve nihai kararın sivil havacılık güvenliğine ilişkin bu sabah düzenlenen toplantıda alındığını belirten sözcü, "Duruşlarını tam anlamak üzere Amerikalılarla yakın temastayız. En önemli önceliğimiz, seyahat eden halkın güvenliğidir. Bu nedenle havacılık güvenliğimizi sürekli gözden geçiriyoruz. Uygulamadan etkilenen havayolları yeni koşullardan haberdar ediliyor." ifadelerini kullandı. Uygulamadan etkilenen İngiliz havayolu şirketleri, "British Airways", "EasyJet", "Jet2.com", "Monarch", "Thomas Cook" ve "Thomson" olarak sıralanırken, diğer ülke havayolu şirketlerinin ise "Türk Hava Yolları", "Pegasus Hava Yolları", "Atlas Global Hava Yolları", "Middle East Airlines", "Egyptair", "Royal Jordanian", "Tunisair" ve "Saudia" olduğu belirtildi. 

PATLAYICI RİSKİ

Güvenlik uzmanları, cep telefonlarından daha büyük cihazlar içine konulabilecek patlayıcıların uçağın gövdesine hasar verebilecek etkiye sahip olacağına dikkat çekti. Geçen yıl Şubat ayında meydana gelen olayda, Somali’nin başkenti Mogadişu’dan kalkan Daallo Havayolları’nın uçağında bir yolcu, dizüstü bilgisayarının içine gizleyerek soktuğu bombayı uçağın kalkışı sırasında patlatmıştı. Cam kenarında oturan yolcu, gövdede oluşan yarıktan dışarı fırlamış, pilotlar uçağı Mogadişu’ya indirmeyi başarmıştı. Olayın meydana geldiği 2 Şubat 2016 tarihinde Türk Hava Yolları kötü hava şartları nedeniyle seferini iptal etmiş ve aktarmalı yolcular Daallo Havayolları’nın uçağına binmişti.

Uzmanlar, gövdede patlama ile meydana gelebilecek hasarın ciddi sonuçlara yol açabileceğine dikkat çekiyor. Yüksek irtifada, dışarısı ile kabin arasında basınç farkı nedeniyle gövdedeki deformasyon hızla ilerleyerek parçalanmaya ve uçağın düşmesine neden olabiliyor.

YOLCULAR YASAK KAPSAMINDAKİ CİHAZLARI NASIL TAŞIYACAK?

Yolcu, cep telefonu veya akıllı telefondan daha büyük elektronik cihazlarını kapalı olarak bavuluna koyacak. Bavul kontuarda teslim edildikten sonra havalimanı güvenliğinden geçirilecek. ABD aralarında Türkiye’nin de olduğu birçok ülkeden yapılan seferlerde yetkilendirdiği güvenlik şirketlerinden özel hizmet alıyor. Bu şirketler, havalimanındaki güvenlikten uçağa gönderilen bagajı tekrar x-ray cihazından geçiriyor. Sonrasında da uçağın kargo bölümüne yükleniyor.

HIRSIZLIK ARTABİLİR

Maddi değeri yüksek bu cihazların bavula konulması akıllara hemen hırsızlık riskini getiriyor. Özellikle ABD’de bavul hırsızlığı oranlarının yüksek olması, bu konuda ekstra önlemler alınması gerekliliğine işaret ediyor. Benzer bir yasak, 2006’da İngiltere tarafından uygulandığında havalimanı hırsızlık olaylarında ciddi bir artış yaşanmıştı.

'ELEKTRONİK CİHAZ YASAĞI' TRANSİT YOLCU SAYISINI OLUMSUZ ETKİLEYECEK

Trump'ın bu kararı sivil havacılığı derinden sarstı.  Sadece geçen yıl Atatürk Havalimanı’ndan 690 bin transit yolcu geçti. Şimdi bu yolcuların aktarma merkezlerini bu yasak nedeniyle Avrupa ülkelerine kaydırabilecekleri belirtiliyor.

Özellikle İstanbul üzerinden transit olarak ABD’ye uçacak olan yabancı yolcu sayısında büyük kayıp olacağını belirten havalimanı otoriteleri, " Atatürk Havalimanı son yıllarda özellikle okyanus aşırı uçuşlarda transit yolcu bakımından adeta bir üs gibi çalıştı. Bu yasağın gelmesi özellikle transit yolcuları çok etkiler. Yolcu, bu gibi uçuşlarda uzun yol boyunca diz üstü bilgisayarı veya tabletiyle çalışır veya oyalanır. Bundan mahrum kalmak istemeyen transit yolcular, tercihlerini Avrupa ülkeleri üzerinden yapacaklardır" dediler.

Atatürk Havalimanı’nda geçtiğimiz yıl 690 bin transit yolcunun geçtiğini belirten yetkililer, Türkiye’nin bu yasak kapsamına alınmasının zararını ABD’ye direkt sefer yapan tek havayolu şirketi olan THY’yi etkileyeceğini söylediler.

UYGULAMA YARIN SABAH BAŞLIYOR

THY yetkilileri ilk uygulamanın yarın sabah 08.30’da İstanbul’dan New York’a gidecek uçak yolcuları ile başlayacağını belirterek, " Bilet satış sırasında gerek telefon, gerekse de mail adreslerini aldığımız yolcularımıza uyarı bilgisi gönderiyoruz. Bu tür cihazlarını evden çıkmadan valizlerine koymalarını istiyoruz" dediler.

Yasağın  ne kadar süreceği henüz belli değil.