Kümesteki Kaz
Tüketici Hakları Derneği’ne göre, bankalar, vatandaşa “kümesteki kaz” muamelesi yapıyor.
Haksız da sayılmazlar.
- Konut kredisi dosyasından komisyon,
- Yeniden Yapılandırma ücreti,
- Her çeşit yazılı ekstreden ücret,
- Şubeden başka bankaya havale ücreti, derken;
Bankalar, otuza yakın işlemden bir yılda 17 milyar TL toplamışlar…
Fiilen kendi hukukunu dayatan; kredi kartından 10 yılda 10 milyar TL aidat alan bir düzenek!
Bankacılık, eğitime, teknolojiye yatırım gerektiren, ticari garantiler sunan bir sektör.
Elbette hizmetin bedeli olacak ama bu bedel makul sınırlar içinde tutulmalı.
Örneğin, 20 TL’lik havaleye 20 TL’lik işlem ücreti alınmamalı.
Bankaların güçlü olması kadar, “müşteri” denilen büyük sistemin de dermanı önemlidir.
Gerçekte, 2000’li yıllarda siyasi değişim bir ölçüde bankalar üzerinden yaşandı.
Şimdilerde, Avrupa’daki krize bakınca bankaların sağlamlığına şükretmemek mümkün değil.
Ancak bu kere de “aşırı güçlenen” bir sektör var…
BDDK’nın 2012 yıl sonu verileri bunu kanıtlıyor:
Bankaların aktifleri, gayrisafi milli hasılamızın % 98’i kadar.
Yani Türkiye’nin bankaları, Türkiye’nin tamamı kadar!
Sektör yüzde 12,6 büyümüş… Enflasyonu katlayan ve kendi refah payını dayatan bir durum.
Paranın diğer yüzünde, 2012 sonu verileriyle kredi kartı sayıları ve “takip”leri var:
Kredi kartı sayısı 4 yılda yüzde 100 artmış; 68 milyon 152 bine ulaşmış.
Şimdi sıkı duralım: “Takipteki Kredi Kartları” ise, yüzde 90 artmış: 4.102.620 adet!
Kredi kartı kullanmayı “öğrenmenin” maliyeti ile yetmeyen gelirlerin kıskacındayız.
Bu alış-verişin, “siyasal” tercihleri etkilediği söyleniyor.
Türkiye, bankacılık temelinde bir başka açıdan da değişime uğruyor…
Üreticiye destek konusunda ve olumsuz anlamda “yapısal değişim” gösteren bankalar,
Sermaye sahipliği açısından da “yabancılaşıyor”…
Sorun, sistemin tümüyle ilgili… Borcun sıkleti değişti, açıklar yerli yerinde!
Oysa, yatırım, ekonominin lokomotifi olursa, hizmet üretimi vatandaş odaklı hale gelebilir.
Bütünsel bir gelişme anlayışının iktisadi hukukundaysa, “kaz yolmak” değil, hizmet-ücret
dengesi geçerlidir.
Kaynak: www.tuketicihaklari.org.tr “Bankalar Sinek Avlayacak” Bildirisi. Ankara. Mart, 2012.