Kırk Yıllık Kani
30 yıllık arkadaşım aradı. ' ABD Hollanda krizinde neden sessiz ? ' diyerek.
Bende 'Şu an ABD kendi derdinde ve bu o kadar büyültülerek bir olay değil' dedim.
Dedim ama, aslında bu olay bir çok rengi içinde taşıyan bir kaleydeskop oldu. Dürbünü çevirdikçe farklı renk ve şekiller ortaya çıkmakta.
Örneğin 15 Temmuz gecesi Heybeli Ada'da toplantı yaparken gündeme gelen Amerikalı Henry Barkey topa girdi. ' Evetler az galiba Avrupa oylarına ihtiyaçları var' mealinden bir tweet attı.
Başka ilginç bir vuruşta Hürriyet gazetesinin kankası Almanya'nın en tirajlı gazetesi Blick'den geldi. ' Erdoğanistan'a AB' de yer var mı ?
Hollanda'da yaşananlar belki küresel boyutta ufak bir olay ama çimdiklediği sinir ucu toplumsal hafızanın derinlerine ulaşıyor.
Kollektif Bilinçaltı
Toplumsal hafıza sadece Türkler de yok. İtalyan'larda da var. Ninnilerine çocuklarını uyuturken ' Türkler geliyor' diye korkuturlar. Ya Avusturyalılar. Eski imparatorluklarının estirdiği nostaljik rüzgarla 'Barbar Türkleri durduran dini bütün Katolikler' folkloründe az mı vals yaptılar.
Ekonomik Malez
Bugün Batı Avrupa yaşlanan nüfusunun getirdiği ataletle Japonların 30 senedir içinden çıkamadığı ekonomik çukura düşmüş durumdadır.
Düşük büyüme yüksek işsizlik artan sosyal devlet yükü toplumsal gerilimi arttırıyor. Bu gerilim artınca 'başkaya' tolerans azalıyor. ABD dahil tüm dünyada popülist liderlerin yükselişi ve liberalizminle beraber ikizi sözde bağımsız medyanın düşüşünde bu dinamik yatmakta.
İşin içine birde Brüksel'deki 'aparatchik' bürokratlar girince, alt ve ortanın altı sınıflar 'yetti be' diyerek daha ırkçı daha sağcı daha yerel liderlere yöneliyor.
Toplumsal hafızada yer alan travmaları bilinçaltından çıkarmak çok kolay ve aradan 1000 senede geçsede, fertler, yaşanan olayları sanki dün yaşanmış gibi hatırlıyor. Öyle olmasa 470 sene sonra Mohaç hezimetinin acısını bir gecede 8000 Bosnalıyı katlederek çıkarırlarmıydı ?
Onlarda Var da bizde Yok Mu ?
Toplumsal travma ve kollektif bilinçaltı Zülfikar gibi çift taraflı kesiyor. Türk halkının da kendine göre kollektif bilinçaltı var. Halkın hassasiyetlerin en önde gelenlerinden birisi de Sevr. Ve Sevr Türk bilinçaltına göre Batılıların derin dondurucuda bekledikleri AİDS virüsü. Ne zaman Türkiye başını kaldırsa virüs dondurucudan çıkarılıyor.
Hollanda'da yaşananlar ' Biz Türküz Avrupa bizi hiç bir zaman kabul etmez' teorisine güç kattı. Bir anlamda Türkleri rahatsız eden 'Haddini bil' uyarısının kaşesi oldu.
Sandıkta ki Yansımalar
Yaşanan ekonomik sıkıntılara rağmen Referandum ekonomik refahtan ziyade ' Batı bize karşı' ekseninde şekillenmekte. Bu bağlamda Hollanda da yaşananlar AKP'nin ekmeğine yağ sürmüştür. AKP stratejistleri bu girişimi planladılar mı yoksa rastlantımı, bilmiyorum ama sonuç dahiyane oldu.
Yeri gelmişken ana muhalefet liderine değinmeden edemeyeceğim. Yıllardır ayağa küçük gelen tokyo gibi 'flip-flop' politikalar izleyen K.K.'na Allah akıl fikir versin demiyorum. Allah CHP'yi vakıf eylesin ve İş Bankasının hisselerine Borsa'da tavan yaptırsın inşallah.