İkinci el araç alacaklar dikkat!
İkinci el araç satışlarında (Başta otomobiller olmak üzere) ortaya çıkan talep artışı ile birlikte, satış sonrası tüketici şikayetlerinde de artışlar yaşanmaktadır. Bizlere ulaşan çok sayıda tüketici, satın aldıkları araçlarla ilgili, satın aldıkları tarihten kısa bir süre sonra ortaya çıkan arızalar ya da ayıplar nedeniyle mağduriyetler yaşadıklarını belirterek yardım istiyorlar.
Özellikle, vergi mükellefi olmayan ve ikinci el araç ticaretini yasal olarak yapmayan özel şahıslardan satın alınan ikinci el araç satışlarında, uyuşmazlıkların çözümü daha da zorlaşmaktadır.
Bu kapsamda, ekspertiz raporunun gerçeği yansıtmaması, aracın kilometresi ile oynanmış olması, önceki kazalarının söylenmemesi veya motorunun hasarlı olması gibi çeşitli ayıplar, satış sırasında veya öncesinde söylenmeyerek, sonradan maddi zararların ortaya çıkmasına, mağduriyetlerin yaşanmasına neden olunmaktadır.
Dün telefonla arayan bir tüketici, “Tanıdıklarım vasıtasıyla bir şahıstan bir otomobil aldım. Satın almadan önce sanayide bir ustaya aracı gösterdim, sorun yok dedi. Ancak, bir ay sonra aracın motorunda büyük bir hasar ortaya çıktı. Hasar, çok masraf gerektiriyor. Tüketici hakları açısından neler yapabilirim” diyerek, yardım istedi.
Öncelikle şu konuyu ortaya koymak gerekiyor. Yürürlükteki 6502 sayılı Tüketicinin Korunması Hakkında Kanun kapsamında, ikinci el araç satışlarında ortaya çıkan ayıplarda, uyuşmazlıkların çözülmesi ya da maddi zararların giderilmesi için, taraflardan biri tüketici olurken, karşı tarafın mutlaka bir ticari işletme (Yani ikinci el araç satışı ile yasal olarak iştigal eden bir vergi mükellefi) olması şartı vardır. Sahibinden, tanıdığınız bir kişiden veya bir başka özel şahıstan satın aldığınız ikinci el araçla ilgili yaşadığınız sorunlar, tüketici hukuku kapsamında çözümlenemeyecektir.
Sahibinden, tanıdığınız bir kişiden veya bir başka özel şahıstan satın aldığınız ayıplı ikinci el bir araçla ilgili yaşadığınız sorunlara, Türk Borçlar Kanunu hükümleri çerçevesinde çözüm bulabilecektir.
Türk Borçlar Kanunu’nun 227.maddesi hükmü gereğince, genel olarak, “Satıcının satılanın ayıplarından sorumlu olduğu hâllerde alıcı, Kanun maddesinde belirtilen seçimlik haklardan birini kullanabilir” Ayrıca, alıcının genel hükümlere göre tazminat isteme hakkı saklıdır.
İkinci El Araç Satın Alırken;
-Satın almaların, ikinci el araç alım satımı ile yasal olarak iştigal eden ve vergi mükellefi olan ticari işletmelerden yapılmasına öncelik verilmesi ve satışın bir sözleşmeye dayanması,
-Satış öncesi ekspertiz raporları istenmesi ve yetkili servis belgelerinin aranılması,
-Sahibinden ya da özel şahıslardan yapılan satın almalarda da mutlaka bir sözleşme düzenlenmesi,
-Düzenlenecek sözleşmelere aracın mevcut bilgileri ile birlikte, satıcının beyanıyla önceki hasar durumu ve aracın özellikli durumları yazılarak, bir üçüncü şahıs ile birlikte imzalanması,
-Satılığa çıkarılan araçların model, km ve fiyatını cazip göstererek kaparo dolandırıcılığı yapan kötü niyetli kişilere itibar edilmemesi ve kesinlikle kaparo gönderilmemesi,
Yararlı olacaktır.
İkinci el aracın, bu işin alım satımını yapan bir ticari işletmeden satın alınması halinde, ikinci el araç satışlarında ortaya çıkan ayıplarda, 6502 sayılı Tüketicinin Korunması Hakkında Kanun hükümleri gereğince satıcının sorumluluğu bir yıldan az olamaz. Ayrıca ayıp, ağır kusur ya da hile ile gizlenmişse zamanaşımı hükümleri uygulanmayacaktır.
Türk Borçlar Kanunu’nun 223. madde hükmü gereğince, genel olarak, “Alıcı, devraldığı satılanın durumunu işlerin olağan akışına göre imkân bulunur bulunmaz gözden geçirmek ve satılanda satıcının sorumluluğunu gerektiren bir ayıp görürse, bunu uygun bir süre içinde ona bildirmek zorundadır”
Ayıplı ikinci el araç satışlarında, maddi zararların giderilmesi amacıyla, öncelikle satıcıya müraacat edilmelidir. Uyuşmazlığın satıcı ile çözülememesi halinde, satıcı ticari bir işletme ise tüketici hakem heyetlerine veya tüketici mahkemesine (10.390.-TL üzerindeki uyuşmazlıklarda arabuculuya) ya da satıcı ticari işletme değilse asliye hukuk mahkemelerine başvurulmalıdır.
Yararlı olması temennisiyle, saygı ve sevgilerimle. 09.08.2020
Levent KÜÇÜK
Genel Başkan
Tüketiciler Derneği/TÜDER
instagram.com/leventkucuk1
twitter.com/27Ekim
linkedin.com/in/levent-küçük-51541a58/
LEVENT KÜÇÜK KİMDİR ?
27 Ekim 1965 Osmaniye Doğumlu. İlk, orta, lise eğitimini Osmaniye'de tamamladı. Eskişehir Anadolu Üniversitesi İ.İ.B.F. Maliye Bölümü Mezunu. Aynı üniversitede Maliye (Mali Hukuk) Ana Bilim Dalında Yüksek Lisansını tamamladı.
1992 yılından itibaren 15 yıl Maliye Bakanlığı Vergi Denetmeni (Müfettişi) olarak İstanbul'da görev yaptı. 10 Ekim 2007 tarihinden itibaren İstanbul Teknik Üniversitesi'nde İç Denetçi olarak denetim ve danışmanlık görevi yapmaktadır. SMMM ve Bağımsız Denetçi Belgesi sahibidir. Evli, eşi emekli bankacı, 1 kız çocuk babası.
Vergi Müfettişleri (Denetmenleri) Derneği İstanbul Şube Başkanlığı görevinde bulundu.
26.03.2014 tarihinden itibaren, merkezi Bakırköy’de olan, 1995 yılından beri faaliyette bulunan Tüketiciler Derneği-TÜDER Genel Başkanlığı görevini sürdürmektedir. Bakırköy Kaymakamlığı Tüketici Hakem Heyeti ve Bakırköy Kent Konseyi Yürütme Kurulu üyesidir. Tüketicileri bilgilendirici, bilinçlendirici ve kamuoyunun dikkatine yönelik çeşitli yazı ve açıklamaları bulunmaktadır.