1 Kasım erken seçimleri tahmini

     7 haziran seçimlerinde partilerin kazanacağı milletvekili sayısını, anket şirketlerinin hemen hepsinden daha yakın tahmin etmiştik.

     AKP 258 milletvekili kazanacak diye tahminde bulunmuştuk, 258 çıkardı. CHP için 138 demiştik, 132 oldu. Bu tahminleri, 81 il ve 85 seçim çevresini tek tek analiz ederek yapmıştık.

     Dileyenler, Google'a girip "7 Haziran seçimleri milletvekili sayısı tahminleri ve yanılma miktarları" diye yazıp kolayca daha ayrıntılı bilgiye ulaşabilir.

     1 Kasım için de, yine 85 seçim çevresini tek tek analiz ederek ayrıntılı bir tahmin yapacağız ve sonuçları 27 Ekim Salı günü açıklayacağız.

     Ama bir ön tahmin yapabiliriz.

    1- Partilerin oy oranları

Önce, 7 Haziran seçimleri kesin sonuçlarını not edelim:

AKP: 40,7   CHP: 25,1   MHP: 16,5   HDP: 13,0   Saadet+BBP: 2,1  Diğer: 2,6

     Sonra genel bir değerlendirme yapalım.

     Kürt oyları: 1 Kasım'da en büyük oy kayması, sadece Doğu ve Güneydoğu değil, bütün Türkiye'deki Kürt oylarında olacak.

     7 Haziran'da AKP, Kürt seçmenler arasında büyük oy kaybına uğramış ve aldığı Kürt oyu %5,5'a düşmüştü. 7 Haziran sonrası gelişmeler gösterdi ki, AKP Kürt nabzını tutamıyor. Hem terör olayı karşısındaki tutumu, hem aday listeleri bunu gösteriyor.

    AKP Kürt oylarından en az %3, belki daha fazla oy kaybedecek.

     Kürt seçmenlerin AKP'ye oy vermesinin en büyük nedeni, AKP'yi Kürt sorununu çözebilecek parti olarak görmeleriydi. Ama artık herkes görüyor ki, AKP'nin Kürt sorunun çözmesi mümkün değil.

     CHP bu konuda başarısız ve hiç güven vermiyor. O nedenle AKP'den ayrılacak en az %3 oyun hemen tamamı HDP'ye gidecek. Kürt oyları çok büyük oranda HDP'de toplanacak.

          Milliyetçi oylar: AKP bu konuda da yanlış hesap yaptı ve terör olayları artarsa oy kazanacağını düşündü. Yine yanıldı. Ama AKP'nin şansı, MHP başarılı değil. 1 Kasım'a kadar terör olayları mevcut yoğunlukta devam ederse veya artarsa, AKP'den MHP'ye oy kayması olabilir. Ama terör yoğunluğu azalırsa, MHP'den küçük bir oranda da olsa oy kazanabilir.

     Ekonomi: Başta işsizlik, enflasyon ve döviz kuru olmak üzere neredeyse bütün göstergeler, 1 Kasım'a kadar olumsuz devam edecek görünüyor. Bu durum da AKP'nin zarar hanesine yazacak.

     Kampanya ve adaylar: Hiç kuşkum yok ki, kampanya döneminde en başarılı parti AKP olacak. AKP örgütlerinin performansı önceki dönemlere göre hayli düştü ama, diğer partilerle arasında hâlâ büyük fark var.

     AKP'nin diğer partilerle arasındaki finansman gücü makası, bu seçimde daha da açılacak.

     AKP aday listesini, Kürt seçmenin oyunu kazanmak açısından isabetli bulmuyorum. Ama adaylarını büyük ölçüde değiştirerek akıllı bir iş yaptı.

     Dikkatten  kaçan bir husus şu: AKP listelerinde seçilme şansı olmayan yerlerdeki adayların %60'tan fazlasını değişti! Kısa aralıklarla yapılan iki seçime, seçilme şansı olmayan aynı adaylarla girmek motivasyon düşüşü yaratır.

     Ayrıca, AKP'nin bu durumdaki yeni adaylarını ayrıntılı inceleme imkanım olmadı ama, eminim ki yerel koşulları da dikkate alarak,  7Haziran'a göre daha iyi isimler belirlediler.

     Buna karşılık diğer partiler listelerini hemen hiç değiştirmedi. HDP seçmeni çok yüksek oranda partiye göre oy veriyor. O nedenle bu durumun olumsuz etkisini en çok CHP ve MHP görecek. Bu da kendi kusurları.

     Diğer: 7 Haziran'da ittifak yapan ve %2,1 oy alan Saadet Partisi ve Büyük Birlik Partisi, bu seçime ayrı giriyor. Eğer iyi motive olabilirlerse, toplamda bu oy oranı artabilir. Çünkü AKP ve MHP sorunlar yaşıyor.

     Önemli bir konu, Cumhurbaşkanı Sayın Tayyip Erdoğan'ın durumu. Erdoğan kampanyaya AKP lehine aktif bir şekilde katılacak.

     Ama bu durum AKP oylarını hangi yönde etkiler, açıkçası tahmin edemiyorum. Muhalefet partileri iyi düşünülmüş bir strateji oluşturmalı.

     Muhalefet, iki başlılık sorununu işlemeli. İktidar ve icra gücü, iki başlı olmaz. İki başlı iktidar demek, zafiyet demektir. İstikrarsızlık ve belirsizlik demektir. Seçmen bunu onaylamaz.

     Bu değerlendirmeler sonunda öngörülerim şöyle.

    AKP: %39. Bu oranın üstüne çıkması zor, ama %36'ya kadar düşebilir.

    CHP: %27. Bu oran en çok bir puan artabilir.

    MHP: %15. Gelişmelere bağlı olarak bir veya iki puan artabilir.

    HDP: %14. Son seçimde aldığı oy düşmez, ama %15'e çıkabilir.

2- Partilerin milletvekili sayıları

    Partilerin çıkaracağı vekil sayısı, oy oranından daha önemli. Ama milletvekili sayılarıyla ilgili tahmin için henüz erken.

     Bu tahmini, yaklaşık beş hafta içindeki gelişmeleri gördükten ve 85 seçim çevresinin ayrıntılı analizini yaptıktan sonra 27 Ekim'de açıklayacağız.

      1 Kasım'ın en önemli konu, AKP'nin tek başına iktidar için gereken 276 sayısını bulup bulamayacağı olacak. Bir başka deyişle, 18 vekil daha kazanıp kazanamayacağı.

     Yukarıda verdiğimiz oy oranları, 276'yı bulamayacağını gösteriyor.

     Ama tahminimizde yanıldığımızı ve AKP'nin oyunu bir iki puan artırdığını varsayalım. O durumda dahi 276'yı yakalayacağını sanmıyorum.

     Bunun nedenini, Doğu ve Güneydoğudaki 15 il için basit bir analiz yaparak açıklamaya çalışalım. Kürt oylarının yoğun olduğu bu 15 ilde, AKP ve HDP'nin 7 Haziran'da kazandığı milletvekili sayıları şöyle.

     Ardahan (AKP: 1 HDP:1)  / Ağrı  (AKP:0  HDP:4)  /  Batman (AKP: 1 HDP: 3) / Bingöl  (AKP:2  HDP:1)   /  Bitlis (AKP:1  HDP:2 )  /   Diyarbakır  (AKP:1  HDP:10 )/  Hakkari   (AKP:0  HDP:3  ) /  Iğdır (AKP:0  HDP:2  ) /  Kars ( AKP:1 HDP:2 )  /   Mardin  (AKP:1  HDP:5  )  / Muş  (AKP:1 HDP:2 ) /  Siirt (AKP: 1 HDP:2  )  /  Şırnak  (AKP:0 HDP: 4 ) /  Tunceli (AKP: 0 HDP: 2 ) /  Van (AKP: 1 HDP:7  )

     Bu 15 ilde toplamda AKP 11, HDP 50 milletvekilliği çıkardı. Ama şimdi bu illerde AKP'yi, üzücü sürprizler bekliyor.

      İddia ediyorum ki, 1 Kasım'da AKP, bu illerin tek birinde dahi milletvekili sayısın artıramayacak. Ama bazılarında elindeki vekillikleri kaybedecek.

     Bu 15 ilden 5 tanesinde zaten sıfır çekmişti. Şimdi Batman ve Muş'ta da büyük olasılıkla sıfır çekecek. Geriye kalan 8 ilden her birinde vekil sayısının düşme ihtimali var, ama hiç birinde artma şansı görünmüyor.

     Diyarbakır ve Van, bölgenin iki önemli merkezi. AKP bu iki yerde kazandığı tek vekilliği dahi kaybeder ve sıfır çekerse, kimse şaşırmasın.

     HDP'nin vekil sayısı belki bazı illerde, mesela Tunceli'de azabilir. Ama toplam sayısı artacak.

     AKP'nin bu 15 ilde en az 5 vekillik kaybedeceğini tahmin ediyorum. Bunun anlamı, diğer seçim çevrelerinde 23 fazla vekil kazanması.

    AKP'nin oyu mesela %2 artsa bile, 23 fazla vekillik hayli zayıf ihtimal. İşte o nedenle 276'yı bulabilmesi çok zor.

Bu vesileyle hepinizin bayramını kutlarım