Yerli savaş uçağı projesine de darbe

ABD yayın kuruluşu Bloomberg'in haberine göre, TF-X projesinin tasarım ve teknoloji ortağı olmasına kesin
gözüyle bakılan İngiliz şirketi BAE Systems çark etmeye başladı. Gerekçe ise “İngiliz hükümetinin darbe girişimi sonrasında Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan'ın nasıl karşılık vereceğini görmek istemesi” diye tarif edildi.

Türk Havacılık ve Uzay Sanayii (TUSAŞ-TAI) miadını 2030'da dolduracak F-16 savaş uçaklarının yerini alması öngörülen yerli savaş uçaklarının kavramsal tasarımını 2013 sonunda tamamladı. TUSAŞ'ın sahiplerinden Savunma Sanayii Müsteşarlığı, uluslararası ortaklar ararken, tam teknoloji paylaşımını ve ihracat lisansı kısıtlaması olmamasını öncelik olarak belirledi.

İŞ İMZAYA KALMIŞTI

Görüşmelerde Fransa-Almanya şirketi Airbus'a göre daha iyi teklifler sunan İngiliz BAE Systems ile bu yılın ilk yarısında ön mutabakata varıldı. Böylece Türkiye'nin, tepeden tırnağa kendi toprağında üretilecek yeni nesil en az 250 savaş uçağına kavuşması öngörülürken, İngiltere de uçak filosunu yenileme ve ihracat pazarını genişletme imkanı sağlayacaktı. İki hükümetin de onay vermesinin ardından, önümüzdeki birkaç hafta içinde uzun vadeli resmi anlaşmanın yapılması bekleniyordu.
Fakat son gelen haberlere göre, anlaşmanın kağıda dökülmesi yıl sonuna ertelendi. BAE Systems, “Türk sanayisi ve hükümeti ile sözleşme öncesi çalışmaların sürdüğünü” belirtirken, İngiltere Uluslararası Ticaret Bakanlığı ise İngiliz şirketlerinin Türk Silahlı Kuvvetleri'nin ihtiyaçlarını karşılamasını desteklemeyi sürdürdüklerini kaydetti. TUSAŞ ise aralık ayından beri BAE Systems ile temasta olduklarını belirtmekle yetindi. Şimdi projenin canlı tutulması için hükümetler düzeyinde devreye girilmesi bekleniyor.

12 milyar dolarlık proje

Londra merkezli danışmanlık şirketi uzmanı Ben Moores, Türkiye'nin TF-X projesini ileriye taşımak için 11.7 milyar dolar harcayacağını hesapladı. Bu paranın 3 milyar dolara yakın kısmının BAE Systems kasasına gireceğini tahmin eden Moores, İngiliz şirketinin bakım anlaşmaları ve ihracat gibi yollarla ek gelirler de elde edebileceğini belirtti. Muharebe ve eğitim amaçlı TF-X'lerin ilk uçuşunun 2023'e yetiştirilmesi, 2030 yılına kadar ise Türk Hava Kuvvetleri envanterine alınması hedefleniyor. Türkiye ayrıca, birçok ülkeyle ortak proje kapsamında 2018'de 100 adet F-35 taarruz uçağı teslim alacak.

İngiliz elçiden manidar sözler

İngiltere'nin Ankara Büyükelçisi Richard Moore, 27 Haziran'da Türk basınına yaptığı açıklamada şu ifadeleri kullanmıştı: “Böyle bir projeyi başarıyla sonuçlandırabilmek için en alttaki teknik elemanlardan, en üstteki Cumhurbaşkanlığı seviyesine kadar bir güven inşa etmeniz gerekiyor. Dostunuz olan bir ülke ile sadece dost olduğunuz için böyle bir projeye soyunamazsınız. 25-30 yıl boyunca bu ülkenin sizin ihtiyaç duyduğunuz teknolojiyi, uzmanlığı sağlayıp sağlayamayacağından, siyasi ve stratejik ortak olup olmadığından emin olmanız gerekir. Birleşik Krallık ve Türkiye arasındaki ortaklık böyle güçlü bir ortaklık.”