Uludağ'da imarın önünü açan düzenleme Resmi Gazete'de

13 maddelik teklifle Uludağ Alan Başkanlığı kurulacak. Muhalefetin Uludağ’ın doğasının tahrip edileceği gerekçesiyle karşı çıktığı ve başkanlığı verilen yetkiyle de bunun önünün açılacağı eleştirinde bulunduğu teklife göre Uludağ Alanı’na ‘kontrollü giriş ve alanın güvenliğinin sağlanması’ esas olacak.

 Ulaşım, giriş kontrolü, alan güvenliğinin sağlanması, parklarına ve ziyaretçi merkezlerinde ödenecek ücretler ile Uludağ’dan faydalanma koşullarına yönelik usul ve esaslar, Uludağ Alan Başkanlığınca belirlenecek.

Uludağ Alanı’nda korunması gereken taşınmaz kültür ve tabiat varlıklarına ilişkin her tür plan, proje, uygulama, iş ve işlemler, Uludağ Alan Komisyonu kararları uyarınca yürütülecek.

Uludağ Alanı’ndaki uygulamalar; meri planlar, geçiş dönemi koruma esasları, kullanma şartları ve Uludağ Alan Komisyonu kararlarına göre yürütülecek. Uludağ Alanı’nda her türlü aykırı uygulamanın giderilmesini sağlamak, aykırı uygulamaya konu yapı ve tesisleri yıkmak veya yıktırmak Uludağ Alan Başkanlığının yetkisinde olacak.

Maden ruhsatı olanlar faaliyeti sürdürecek

Uludağ Alanı’nda kömür ve akaryakıt depoları, sanayi ve benzeri tesisler kurulamayacak. Ancak bu kanunun yürürlüğe girdiği tarihten önce Maden Kanunu hükümlerince işletme ruhsatı almış alanlarda, Alan Komisyonu’nca belirlenecek kriterlere uyulması kaydıyla, kazanılmış haklar korunarak faaliyetler sürdürülebilecek. Bunun dışında madencilik faaliyetleri yapılamayacak, entegre tesislere yer verilemeyecek.

Uludağ Alanı’ndaki kamu hizmetlerinde kullanılan bina ve tesisler, kamu konutları ile Tarım ve Orman Bakanlığı’nca yapılan veya yaptırılan tüm yapı ve tesisler dışındaki Hazine’nin özel mülkiyetinde veya devletin hüküm ve tasarrufu altında bulunan taşınmazlar, orman sayılan yerler ile daha önce Milli Parklar Kanunu gereğince tespit ve ilan edilen yerler, talep etmesi halinde Uludağ Alan Başkanlığına tahsis edilecek. Genel kolluk kuvvetlerine tahsisli veya bunların kullanımında olan taşınmazlar hakkında bu hüküm uygulanmayacak.

Uludağ Alanı’nda bulunan Hazine ile kamu kurum ve kuruluşlarının özel mülkiyetindeki taşınmazların satışı, trampası, kiraya verilmesi, işletilmesi, işlettirilmesi, ön izin verilmesi ve üzerlerinde irtifak hakkı kurulması, devletin hüküm ve tasarrufu altındaki yerlerin kiraya verilmesi, işletilmesi, işlettirilmesi, ön izin ve kullanma izni verilmesi gibi işlemler Uludağ Alan Başkanlığının uygun görüşü alınarak yapılacak. Ancak bu taşınmazlardan turizm amaçlı kullanılmasında yarar görülenlerin tahsisi, kamulaştırılması, kiralanması, işletilmesi, işlettirilmesinde Kültür ve Turizm Bakanlığı yetkili olacak.

İşletmecilikte yetki başkanlıkta

Uludağ Alanı’nda zilyetlik, imar veya ihya yoluyla toprak kazanılamayacak. Uludağ Alanı’ndaki yabani ağaçlık alanların bakımı ve korunması ile yangın, hastalık ve zararlılarla mücadelede Tarım ve Orman Bakanlığınca destek ve işbirliği sağlanacak. Uludağ Alanı için özel yangın söndürme planı yapılacak ve uygulanacak. Uludağ Alanı’nda gerçekleştirilecek turizm amaçlı sportif faaliyetler ile alana ilişkin işletmecilik faaliyetlerini yapma, yaptırma, izin verme ve denetleme yetkisi Uludağ Alan Başkanlığı’nda olacak.

Planların gerektirdiği her türlü hizmet ve faaliyetler ile koruma, yönetim, işletme, tanıtım, sportif, eğlenme ve dinlenme hizmetleri için gerekli her türlü altyapı ve diğer tesislerin yapılmasında, yaptırılmasında ve işletilmesinde, işlettirilmesinde ve bu işlemlerin ilgili belediye başkanlıkları ile koordineli şekilde yürütülmesinde Uludağ Alan Başkanlığı yetkili olacak.

Uludağ Alanı sınırlarında kalan yerlerdeki gerçek ve tüzel kişilere ait taşınmaz mallar ile her türlü tesisler, onaylı uygulama imar planına göre hazırlanacak projelerin gerçekleşmesi için Uludağ Alan Başkanlığınca kamulaştırılabilecek.

Uludağ Alanı’nda her tür ve ölçekte planların hazırlanması, yenilenmesi ve değiştirilmesi işlemleri Uludağ Alan Başkanlığınca yürütülecek. Bu planlar, Uludağ Alan Komisyonu’nun uygun görüşü, Kültür ve Turizm Bakanı’nın oluru uyarınca Uludağ Alan Başkanlığınca yapılacak onama sonrasında yürürlüğe girecek.

Para cezası uygulanacak

Düzenlemenin yürürlüğe girmesinden sonra ilgili diğer idarelerce yeni plan onaylanamayacak. Uludağ Alanı’nın doğal değerleri ile jeolojik/jeomorfolojik dokusunun, turizm potansiyelinin korunmasına ve yaşatılmasına yönelik alınan tedbirlere aykırı davranılması halinde 50 bin liradan 500 bin liraya kadar idari para cezası uygulanacak.

Uludağ Alanı’nın mevcut durumunu bozmayan ve yapısal uygulamalar içermeyen konulara ilişkin belirlenecek tedbirlere aykırı davranılması veya izin almaksızın turizm amaçlı sportif faaliyette bulunulması ve spor amaçlı organizasyon yapılması durumunda ise 10 bin liradan 100 bin liraya kadar idari para cezası verilecek.

Meri planlar ile geçiş dönemi koruma esasları ve kullanma şartlarına aykırı yapılan inşai ve fiziki müdahalelerde İmar Kanunu’nun ilgili maddelerinde belirtilen idari para cezaları, Uludağ Alan Başkanlığı’nca uygulanacak.

Uludağ Alanı sınırları içinde Orman Kanunu, Çevre Kanunu ile Kara Avcılığı Kanunu’nda yasaklanan fiillerin işlenmesi halinde idari para cezaları iki misli artırılacak; izinsiz araştırma, kazı ve sondaj yapanlara yönelik cezalar yarı oranında artırılarak uygulanacak.

Uludağ Alanı’nın sınırları, bölgenin kültürel ve doğal varlıkları ile turizm potansiyeli göz önünde tutularak ilgili bakanlıkların görüşü alınarak, Kültür ve Turizm Bakanlığının teklifi üzerine Cumhurbaşkanı kararı ile değiştirilebilecek.

Muhalefetin eleştirisi

Uludağ’da bir yetki karmaşası olmadığını, Milli Parklar Genel Müdürlüğünün kanun hükümleri çerçevesinde görevini yerine getirildiğini savunan muhalefete göre Uludağ, ‘doğal yaşam alanı olmaktan koparılıp imara, talana, ranta açılacak.’ Muhalefet, Bayındırlık, İmar, Ulaştırma ve Turizm Komisyonu’nda kabul edilen teklifin, yanlış komisyonda görüşüldüğünü ve asıl komisyonunun Çevre Komisyonu olması gerektiğini savundu.

Muhalefete göre Uludağ bölgesinin bütün yönetimi merkezi idareye veriliyor ve bu Anayasa’nın yerinden yönetim ilkesine aykırı. Ayrıca yeni kurulan başkanlık ve komisyonun da özerk olmadığını savunan muhalefet, ‘Uludağ’ı acımasız bir rant ve çevre yağmasına götürebilecek mutlak bir merkezileşme yaklaşımın’ teklifle ortaya konduğunu ifade etti.