Tanzim satışlarıyla devletin zararı 80 milyar TL'ye fırladı

AK Parti iktidarlarının genellikle seçim dönemlerinde oy desteğini artırmak ya da bazı kesimlere kaynak aktarmak amacıyla kamu kurumlarına verdiği “zarar etme” görevinin bütçeye 2018 yılı maliyeti 80 milyar TL’ye ulaştı. 10 yıllık görev zararı ise 364 milyar 147 milyon lira oldu.

2001 ekonomik krizinin nedenleri arasında görülen ve büyümemesi için önlemler alınan görev zararı yeniden dev bir büyüklüğe ulaştı. Kamu bankalarına ucuz kredi, kredi yapılandırma, TTK’ye bedava kömür dağıtma, demiryollarına özellikle sanayicinin mallarını ucuza taşıma, TMO’ya ucuz ürün satma ve son olarak da tarım kredi kooperatiflerine verilen ucuz meyve ve sebze satma görevleri ile öne çıkan ve ismi “görevlendirme” olarak değiştirilen “görev zararı” 2018’de başlangıç ödeneğinden yüzde 45 daha fazla oldu.

SEÇİM REKORU

 2018 yılında aylık tutarı 4-5 milyar TL arasında olan görev zararı Cumhurbaşkanlığı ve milletvekili genel seçiminin yapıldığı Haziran ayında 16 milyar 448 milyon liraya fırladı, Ağustos ayında da bu rakam 14 milyar 957 milyon lira olunca yılsonu toplamı 80 milyar 151 milyon lira ile 55 milyar 198 milyon liralık ödeneğin üzerine çıktı.

En yüksek görev zararı ödemesi genel sağlık sigortası alacaklarından vazgeçilmesi, emeklilere bayram ikramiyesi ödenmesi, işverenin prim borçlarının affı gibi kararlar nedeniyle açığı büyüyen Sosyal Güvenlik Kurumu’na yapıldı. SGK’ye görev zararı nedeniyle 2018’de 74 milyar 132 milyon lira ödendi.

Bunu 2 milyar 319 milyon lira ile Ziraat Bankası, 1 milyar 362 milyon lira ile Halk Bankası, 1 milyar 206 milyon lira ile Türkiye Kömür İşletmeleri’ne yapılan ödemeler izledi. Toprak Mahsulleri Ofisi’ne de 950 milyon lira görev zararı ödemesi yapıldı.

SEÇİM YILLARI ARTTI

Görev zararları her yıl bir önceki yıla göre arttı. Ancak seçim ve referandum yıllarındaki artışlar daha yüksek oldu. Yerel seçimlerin yapıldığı 2009 yılında “görev zararları” bir önceki yılın iki katına yakın artarak 16 milyar 305 milyon liraya çıktı. Sonraki yıllarda da sürekli yükselen görev zararı ödemeleri, genel seçimlerin yapıldığı 2011 yılında 18 milyar 864 milyon, 2012’de 21 milyar 820 milyon, 2013’te 27 milyar 966 milyon’a ulaştı. Erdoğan’ın Cumhurbaşkanı seçildiği 2014 yılında 29 milyar 283 milyon, AK Parti’nin tek başına iktidar olacak oy çoğunluğuna ulaşamaması nedeniyle seçimlerin yenilendiği 2015 yılında 34 milyar 475 milyon liraya çıkan görev zararı tutarı, rejim değişikliğinin oylandığı 2017 yılında 29 milyarlık artışla 63 milyar 251 milyon liraya fırladı.

Birgün