Sinagog Ramazan'da iftar verecek

Avrupa'nın üçüncü, Türkiye'nin en büyük sinagogu olan Edirne Büyük Sinagogu’nda ramazan ayında iftar verilecek. Sinagog’un açılış sürecinde Edirne Valisi Dursun Şahin sinagogda ibadete izin verilmeyeceğini açıklamıştı. Şahin, “Mescid- i Aksa’nın içinde savaş rüzgarları estiren o eşkıya kılıklı insanlar Müslümanları katlederken, biz de onların sinagoglarını yapıyoruz” ifadesini kullanmıştı. Devletten ise bu sözlere sert tepki gelmişti. Vakıflar Genel Müdürlüğü Adnan Ertem, sinagog ile ilgili tasarrufun kendilerinde olduğunu hatırlatarak mekanın ibadethane olarak hizmet vereceğini bildirmişti. Sağlık Bakanı Mehmet Müezzinoğlu ise Musevi Cemaatiyle bizim hukukumuz zaten, bir kişinin bir ifadesiyle zedelenecek bir cemaat ilişkimiz yok. Onlar bu ülkenin, bizim gibi birinci sınıf vatandaşıdır. Onların hak ve hukukları da bizimki kadar değerlidir" demişti.

Türk Musevi Cemaati, Avrupa'nın en büyük sinagogları arasında yer alan Edirne Büyük Sinagogu'nda, ramazanda iftar verecek. Avrupa'nın üçüncü, Türkiye'nin en büyük sinagogu olan Edirne Büyük Sinagogu, Vakıflar Genel Müdürlüğü'nce restore edilmesinin ardından hem ibadet hem de ziyaret açısından yoğun ilgi görüyor. Türkiye'nin ve dünyanın pek çok yerinden gelenler için sinagogda yapılan organizasyonlar, mabede bir kültür merkezi havası da katıyor. Vakıflar Genel Müdürlüğü ve Türk Musevi Cemaati'nin takvime bağladığı etkinliklerle her ay sinagog kültürel ve dini organizasyonlara ev sahipliği yapacak. Bu organizasyonlardan en dikkat çekici olanı ise Türk Musevi Cemaati'nin Büyük Sinagog'da vereceği iftar olacak.

'İNANÇ MOZAİĞİNİ TAMAMLADI'

Vakıflar Edirne Bölge Müdürü Osman Güneren, AA muhabirine yaptığı açıklamada, sinagogun kentin dini hoşgörüsü ve inanç mozaiğini tamamladığını söyledi. Sinagogun Edirne'nin var olan inanç turizmine katkı sağladığını vurgulayan Güneren, "Sinagog aslında pek çok dine ev sahipliği yapan Edirne'nin, dini hoşgörüsünün net bir biçimde görülmesine imkan sağladı. İnanç turizminin zirve ismi Selimiye Camisi tartışılmaz. Yüz binlerce insan Selimiye'yi görmek için dünyanın dört bir yanından geliyor. Bunun dışında kentte iki de Ortodoks kilisesi mevcut, Museviler için önemli bir dini mabet sinagog da bu mozaiğe eklenmiş durumda" diye konuştu.

25 BİN ZİYARETÇİ ALDIĞINI BELİRTTİ

Güneren, sinagogun, dini bir mabet olmasının yanında etkinliklerle bir kültür merkezi olarak da ilgi gördüğünü ifade ederek, sinagogun, restorasyonun ardından Ankara, İstanbul ve Bursa'nın yanı sıra Rusya, Amerika, İsrail ile Avrupa ülkelerinden 25 bin ziyaretçi aldığını belirtti. Kentin inanç turizmine katkı sağlayan sinagogda etkinliklerin devam edeceğinin altını çizen Güneren, "Şu ana kadar iki fotoğraf sergisi açtık. Planlanan yıl içerisinde 20 kültür-sanat etkinliği daha olacak. Türk Musevi Cemaati, ramazanda sinagogda iftar sofrası kuracak" dedi.

SOFRA KURULACAK

Türk Musevi Cemaati Başkan Vekili Moris Levi de geçmişte Edirne'de yaşayan Musevilerin sinagogu ziyaretlerinde eski komşuları, okul ve gençlik arkadaşlarınca kucaklandığını söyledi. Bir gönül borcu olarak ramazanda iftar verme kararı aldıklarını belirten Levi, şunları kaydetti: "Edirne, Musevilerin ilk yerleşim yeridir. Bu yüzden Edirne'yi vatanları sayan din kardeşlerimiz kendilerini yeniden kucaklayan Edirnelilerin bu tavrından çok hoşnut oldu. Sinagogun yeniden ibadete açılması bir moral aşıladı. Bu güzel duygular ve kamuoyunda bazı çevrelerdeki yanlış bilgiler sonucu oluşan algıları da değiştirmek istiyoruz. Sinagogumuzun açılışına bine yakın Musevi katıldı, fiziki yer sıkıntısı nedeniyle bazı Edirneli komşularımız, arkadaşlarımız girme imkanı bulamadı. Bu organizasyonu da bir anlamda yeni bir buluşma sayıyoruz. Sinagogun açılmasıyla yaşadığımız sevinci ve Edirnelilerin yeniden bizleri kucaklamasının mutluluğunu, bu iftar sofrasında yaşamak istiyoruz."

SİNAGOGUN BİR MİSYONU VAR

Edirne'de yaşanan büyük yangın sonucu yanan, yıkılan 13 sinagogun yerine yapılan Büyük Edirne Sinagogu'nun birleştirici bir misyonu olduğuna vurgu yapan Levi, şöyle devam etti: "Açılışından bu yana dünyanın dört bir yanından binlerce kişi Edirne'ye giderek, sinagogda dua etti, ediyor. Hem de farklı hissiyat içerisinde dualarını yerine getiriyor. 13 farklı sosyal çevreyi o dönemde birleştiren Büyük Edirne Sinagogu, bugün de bu birleştirici misyonunu yerine getiriyor. Başta hükümetimiz, Başbakan Yardımcısı Bülent Arınç, Vakıflar Genel Müdürü Adnan Ertem, Vakıflar Bölge Müdürü Güneren cemaatimizi mutlu eden güzel bir işe imza attı, hepsine müteşekkiriz. Bu birleştirici misyondaki sinagogun açılmasına katkı sağlayarak güzellikler, mutluluklar ve sevinç dağıttılar, dağıtmaya devam ediyorlar." Levi, sinagogdaki programla eş zamanlı olarak her yıl geleneksel Selimiye Meydanı'nda kurulan çadırda da iftar vermeyi düşündüklerini kaydetti.

ADETA KÜLLERİNDEN DOĞDU

Büyük Sinagog, 1905'te yaşanan ve "büyük yangın" olarak adlandırılan yangında yok olan 13 ayrı sinagogun yerine 2. Abdülhamid'in fermanıyla yapıldı ve 1907'de ibadete açıldı. Fransız mimar France Depre tarafından Viyana Sinagog'u örnek alınarak projelendirilen yapının büyük bir bölümü aradan geçen süre içinde tahrip oldu. Osmanlı'ya sığınan Sefarad Yahudileri ve diğer Yahudi cemaatleri, o dönemde Edirne'ye gelerek kendi mahallelerini oluşturdu. 20 bine yakın Yahudi, Edirne ve civarında yaşamaya başladı. Zamanla kentten ayrılmaya başlayan Yahudiler, 1983 yılına kadar sinagogu kullandı. Sinagog, cemaatsiz kalınca harap hale geldi. Vakıflar Genel Müdürlüğü, restorasyon kapsamında, günümüze sadece ön duvarı ulaşan sinagogun kar birikmeleri ve bakımsızlıktan çöken çatısı ile içerisini temizledi, çelik konstrüksiyonunu yaparak çatısını kapattı. Aslına uygun inşa edilen sinagogun iç ve dışına sıva uygulandı, binada 2 bin metrekare kalem işi uygulaması yapıldı. Ayrıca idari bina ve müştemilat binasının da çatı ve sıva işleri tamamlandı. Sinagogun eski haline getirilmesi için 4 yıl yürütülen çalışmalar çerçevesinde 5 milyon 750 bin lira rcandı. Edirne Büyük Sinagogu, Başbakan Yardımcısı Bülent Arınç, Vakıflar Genel Müdürü Adnan Ertem, Türk Musevi Cemaati Başkanı İzhak İbrahimzadeh'in katılımıyla 26 Mart'ta açıldı.