''Sığınmacıları otobüslere doldurup doldurup gönderdik''

Sözcü gazetesi yazarı Saygı Öztürk, Yunanistan sınırının açılması sonrası sınıra dayanan ancak Yunan güçlerinin Türkiye’ye geri gönderdiği ve Geri Gönderim Merkezlerinde tutulan sığınmacıların serbest bırakıldığını köşesine taşıdı. Öztürk, serbest kalan sığınmacıların istediği şehirlere gidebildiğini vurguladı.

Saygı Öztürk’ün “Gönderemediklerimizi de serbest bıraktılar” başlıklı yazısı söyle:

“Ülkemizde, yabancı uyruklu 6 milyon kişinin bulunduğu tahmin ediliyor. “Tahmin” diyorum çünkü bu konuda Devletin elinde de resmi bir bilgi yok. Sınırlarımıza yeterince sahip olduğumuzu söyleyemeyiz. Gireni-çıkanı belli değil.

Korona virüs öncesinde, yurtdışına gitmek isteyen yabancılar için Türkiye kapıları sonuna kadar açtı. Sağlık Bakanı Fahrettin Koca, nasıl her akşam korona virüse yakalanan, iyileşen ve hayatını kaybedenleri açıklıyorsa, İçişleri Bakanı Süleyman Soylu da, Edirne üzerinden her gün “Şu kadar yabancı, Yunanistan'a geçti” açıklaması yapıyordu.

Yunanlılar'ın ve Avrupa Birliği özel güvenlik birimlerinin, Yunanistan'a geçmek isteyenlere karşı sert tutumları ve geleni geri gönderme çabasına karşın, İçişleri Bakanı Süleyman Soylu da, sınıra polis özel harekat timlerini göndermişti. Bakanın her gün “Şu kadar kişi Yunanistan'a geçti” açıklaması yaparken, kamuoyundan da, “Nasıl saydılar?” sorusu yükseliyordu. Çünkü, geçiş kapıdan değil, 200 kilometreyi bulan sınır hattının değişik yerlerinden gerçekleştiriliyordu.”

SONU NE OLDU?

“Göç İdaresi'ne bağlı Geri Gönderme Merkezleri'nde tutulan yabancı uyruklulara da “müjde” gibi Avrupa kapısının açıldığı söylenmişti. Göç İdaresi'ne bağlı bu merkezlerde tutulanlara “Gitmek isteyen varsa, binsin otobüslere. Gitmeyenler, en kısa sürede ülkelerine iade edilecek” uyarısında da bulunuldu.

Ülkemizde “Kaçak” durumda olanlar da Devlet eliyle otobüslere bindirildi, yanlarında merkez görevlileri olduğu halde Edirne'ye götürüldü. Binlerce kişi sınır kapısı ve Meriç Nehri boyunca Yunanistan'a geçmek için çalıştı. Günlük olarak “Bugün itibariyle yurtdışına gidenlerin sayısı 139 bin 318 oldu” sayıları açıklayan Bakan Süleyman Soylu, sonra derin bir sessizliğe gömüldü. O konuyu unuttu. Çünkü, Yunanistan geçişlere izin vermediği gibi, yakaladıklarını da Türkiye'ye gönderdi. Yunanistan'a geçsin diye Geri Gönderme Merkezleri'nde götürülenlerin, önemli bir bölümü günler sonra geldikleri yerlere gönderildi.”

SONRA NELER OLDU?

“Polis, jandarma, il ya da ilçelerine gelen yabancılardan, herhangi bir belgesi bulunmayan, kaçak durumda olanları yakalıyor, kayıt altına alıyor, sınır dışı edilmek üzere Geri Gönderim Merkezi'ne teslim ediliyor. Merkeze yerleştirilen yabancı uyruklu yabancılar Göç İdaresi görevlileri tarafından mülakata alınıyor. Nereden, nasıl geldikleri, ne iş yaptıkları, kalabilecekleri yerinin bulunup bulunmadığı gibi sorular yöneltiliyor. Sonuçta yabancıya, “Ülkene döneceksin. Bunun için bilet alman gerekiyor. Bilet alman için yardımcı olacak kişi varsa irtibat kuralım” deniliyor.

Bileti geldikten sonra işlemleri yapılıyor. Gitmeyecek, kaçacak durumdaysa uçağa teslim ediliyor. Bunların evrakları olmadığı için büyükelçilikle görüşülüyor. Gitmek istemeyenler bu işleri takip eden avukatlara ulaşıyor. “Ülkeme gidersem can güvenliğim tehlikede” diyor, bu durumda Uluslararası Koruma kapsamına alınmasını isteyebiliyor.

ALMIYORLAR

Geri Gönderim Merkezleri'nin güvenliğini polis, jandarma komandoları, özel güvenlik elemanları sağlıyor. “Yabancı Savaşçı Terörist” olduğundan da şüphelenilen kişiler de bu merkezde tutuluyor. Bunlar için soruşturma yapılıyor, mahkeme kararı bekleniyor. Mahkeme kararına göre terörist olduğu konusunda kesin bilgiye ulaşılınca yabancı uyruklular cezaevine gönderiliyor. Yabancı teröristlerin bulunduğu yerin güvenliğinden komandolar sorumlu. Büyükelçiliklere, yabancı terörist olduğundan şüphelenilenleri ülkelerine götürmeleri istendiğinde buna pek yanaşmıyorlar. “Ne yaparsanız yapın” deyip sorumluluğu üzerlerinden atıyorlar. Nadiren de olsa, bazıları teröristleri ülkelerine gönderiyor.

Geri Gönderim merkezlerinde tutulan yabancıların merkez dışına çıkması yasak. Korana virüs dönemiyle birlikte onlar da sıkıldı. Kendilerine çatal, bıçakla zarar veriyorlar. Camları kırıyorlar. Hastaneye gidip oradan kaçanlar oluyor.”

ŞİMDİ SERBESTLER

“Geri Gönderim Merkezleri için ilginç bir karar alındı. Yunanistan'a, kendi ülkelerine gönderilemeyen yabancı sayısı Geri Gönderim Merkezleri'nde iyice artınca, Yabancı Savaşçı Teröristler ve çok ağır suçlarla yakalananlar hariç diğerleri bırakıldı. Hangi şehre gitmek istiyorlarsa, ona göre yol izin belgesi verildi. Gelişmeleri izleyen bir avukat “Sadece Ankara-Akyurt'taki merkezden 27-28 Nisan'da 9 otobüsle, yabancılar İstanbul'a götürüldü. Açıkçası, Geri gönderemediklerimiz serbest kaldı, isteyen istediği il'e gitti. Bu kişiler gittikleri ilde ayda bir karakolda imza atacak. Oturum alıp da ikamet eden ve ülkemizde bulunma süresi dolanlar da var. Bunların yeniden başvurma hakları da yok. Yani uzatma yapılmıyor, oturum da verilmiyor.  Artık, kaçak olarak yurdumuza girenler Yunanistan'a geçemeyince, kendi ülkelerine de gönderilemeyince ülkemizde kaldılar. Nerede mi? Ülkemizin her yerinde” diyor.”

Saygı Öztürk'ün yazısının tamamı için...