"Özel İstihdam Büroları Aracılığı İle Geçici İş İlişkisi" Programı

İSTANBUL (AA) - Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı Müsteşar Yardımcısı Ali Kemal Sayın, İŞKUR tarafından yetkilendirilmiş 440 civarında özel istihdam bürosu bulunduğunu belirterek, "Bu bürolar sadece işe aracılık hizmeti sunuyor, geçici iş ilişkisiyle ilgili yasal durumları söz konusu değil. Özel istihdam büroları aracığıyla 2015'te yaklaşık 12 bin işçi, 2004-2015 döneminde 254 bin işçi işe yerleştirildi." dedi.

Sayın, Sosyal Siyaset Konferansları kapsamında İstanbul Üniversitesi'nde düzenlenen "Özel İstihdam Büroları Aracılığı ile Geçici İş İlişkisi" başlıklı programdaki sunumunda, esnek çalışmanın 1990'lı yıllarda gündeme geldiğini dile getirerek, esnek çalışma modellerine ilişkin düzenlemeyi de içeren İş Kanunu İle Türkiye İş Kurumu Kanunu'nda değişiklik öngören tasarının TBMM'de olduğunu söyledi.

ILO Sözleşmesinde bu konudaki temel ilkelerden birini "emek piyasasının işleyişinde esnekliğin öneminin bilincine varılması" şeklinde açıklayan Sayın, bir başka ilkenin de kötü niyetli uygulamalarına karşı çalışanların korunma gereksinimi olduğuna işaret etti.

Ali Kemal Sayın, özel istihdam bürolarınca ABD'de 11 milyon, Çin'de 10 milyon 800 bin, Japonya'da 2 milyon 400 bin kişinin istihdam edildiğini vurgulayarak, şu bilgileri verdi:

"Ülkemizde 2013'te mevzuatımıza giriyor. Bu konuda İŞKUR yeniden yapılandırılıyor. Halen İŞKUR tarafından yetkilendirilmiş 440 civarında özel istihdam bürosu bulunuyor. Bu bürolar sadece işe aracılık hizmeti sunuyor, geçici iş ilişkisiyle ilgili yasal durumları söz konusu değil. Özel istihdam büroları aracığıyla 2015'te yaklaşık 12 bin işçi, 2004-2015 döneminde 254 bin işçi işe yerleştirildi."

Geçici iş ilişkisi kapsamında çalışan kişi sayısının ortalamasının dünya genelinde yüzde 1,6, AB'de yüzde 1,7, ABD'de 2,1, Japonya'da yüzde 2 olduğunu aktaran Sayın, 2013 istatistiklerine göre dünyada 260 bin özel istihdam bürosu bulunduğunu söyledi.

Sayın, yasa düzenleme gerekçelerini de "iş gücü piyasasında güvenceli esneklik sağlanması", "kayıt dışı çalışan işçilere yasal koruma ve örgütlenme imkanı sağlanması", "iş gücüne katılım oranının artırılması", "uzun süreli işsizliğin azaltılması", "iş ve yaşam dengesine uyumlu olması" ve "işverenlerin rekabet gücünün artırılması" şeklinde sıraladı.

- "Avrupa'da 2 ülke haricinde ulaşılmak istenen hedefler gerçekleştirilemedi"

TÜRK-İŞ Genel Sekreteri Mehmet Çetin de yaklaşık 100 yıllık geçmişe sahip olan özel istihdam bürolarının, üretim ve istihdamı artırmaya yönelik amaçlarla kurulduğunu dile getirerek, "Raporlar, Avrupa'da 2 ülke haricinde özel istihdam büroları aracılığıyla geçici iş ilişkisi kurulmasıyla ulaşılmak istenen hedeflerin gerçekleştirilemediğini, sistemin üretim ve istihdam artışına yol açmadığını, tam tersine kötü sonuçlar verdiğini gösteriyor." dedi.

Özel istihdam büroları aracılığıyla kurulan iş ilişkisini "emeği, alın terini meta haline getiren bir sistem, kölelik" olarak tanımlayan Çetin, insanın başlı başına, değerli ve onur sahibi olduğuna ilişkin sözleşmelere devletin imza attığını ve sözleşmelerde "köleliğin ve kölelik ticaretinin yasak olduğunu"nun yer aldığını anlattı.

Çetin, Meclis'teki tasarı kanunlaştığı takdirde söz konusu koşulların "kölelik sistemini kökleştireceğini" iddia ederek, TÜRK-İş olarak tasarının Meclis gündeminden geri çekilmesi gerektiğini savunduklarını söyledi.

- "Sendikalaşmayı engellemesin"

Hak-İş Genel Sekreteri Osman Yıldız ise konfederasyon olarak konulara gerçekçi yaklaştıklarını ifade ederek, özel istihdam bürolarıyla çözülmek istenen bir sorun varsa bunun konuşulup tartışılabileceğini dile getirdi.

Serbest piyasa sisteminin bir enstrümanı olduğu için çözümlerin buradan aranmasının normal olduğunu belirten Yıldız, "Biz sürekli şunu dedik; Eğer bu alanda bir başarı ispatlanmak isteniyorsa, bu kuruluşlar tarım işçilerine gitsinler, kendilerini orada ispat edip gelsinler. Yoksa büyük firmalarda değişik usullerle, yöntemlerle istihdam sağlamak kolay." dedi.

Yıldız, özel istihdam bürolarını tartışırken yeni imtiyazlı bir grup olmasını istemediklerini belirterek, "Kuralları yok sayarcasına esnetmesinler. Bu tarz bir algıya yol açmayalım. İkincisi, sendikalaşmayı, örgütlenmeyi engellemesin. Bizim kaygılarımız bu iki hususta." diye konuştu.