"Erkek sandıkları için dayak yedim"

"Havalı püskürtme" olarak bilinen  "Airbrush" tekniğini kasklarda, motosikletlerde ve F-16 savaş uçaklarında  uygulayan İzmirli kadın sanatçı Evrim Duyar, otomobil, minibüs ve kamyonları aynı  yöntemle resimlendirmek için taşındığı oto tamircilerinin sitesinde kaporta  ustalarıyla omuz omuza çalışıyor.

"Havalı  püskürtme" olarak bilinen "Airbrush" tekniğini kasklarda, motosikletlerde ve F-16  savaş uçaklarında uygulayan İzmirli kadın sanatçı Duyar, otomobil, minibüs ve  kamyonları aynı yöntemle resimlendirmek için oto tamircilerinin çalıştığı sanayi  sitesine taşındı.

Urla'daki sanayi sitesine her gün rastalı saçları, deri montu ve  motosikletiyle gelen Evrim Duyar, az sayıda kişinin ilgilendiği sanat dalını  otomobillere, minibüslere veya kamyonlara yansıtıyor. Türk Hava Kuvvetlerinin bazı uçaklarını da boyayan kadın sanatçının  çalışma arkadaşlarını şimdi boyacılar, kaportacılar ve tamirciler oluşturuyor.

Sanayideki erkeklerden farksız olarak ağır iş malzemelerini kaldıran,  saatler boyunca bir otomobille uğraşan, boyaların kokusunu soluyan, elleri  kirlenen Evrim Duyar'ın çalışma arkadaşları önce durumu garipsediklerini, ancak  şimdi "bir kadınla yan yana çalışmaya" alıştıklarını anlatıyor.

 "BENİ ERKEK SANDIKLARI İÇİN DAYAK YEDİM"

Sanatçı Evrim Duyar, "Airbrush"  tekniğini uygulamaya sanayi sitelerinde başladığını, çalışmayı bir süre sonra  atölyelerde sürdürdüğünü anlattı.

Motosiklet, araba gibi araçlar üzerindeki uygulamalar için yegane  mecranın da sanayi siteleri olduğunu ifade eden Duyar, "Genel olarak buralara  mahkumsunuz, yani bu işin raconu bu. Şu ana kadar bana yansıyan çok marjinal bir  tepki yok. İnsanlar bir süre sonra kabulleniyorlar. Bu, benim profesyonel olmamla  sağlanıyor. Ama bir muhasebeciden daha çok ilgi gördüğüm doğru" dedi.

Erkek otomobil ustalarının işiyle ilgili sorular sorduğunu dile  getiren Evrim Duyar, "İşimin inceliklerini birkaç cevap ile anlatmam mümkün değil  ama sorularını cevaplıyorum. Sonra diyalog gelişiyor" diye konuştu.

"Airbrush" tekniğini öğrenmek isteyen erkekler olduğunu da söyleyen  Duyar, sanatını öğretmek için bir kadın asistan seçtiğini, her gün asistanının da  sanayi sitesine gelip gittiğini belirtti.

Zaman zaman erkek çalışma arkadaşlarının, bir kadının sanayide  çalışmasını garip bulduğunu aktaran Evrim Duyar, şöyle devam etti:

"Erkek otomobil tamircileri gelip yanımda duruyor, yaptığım işi  seyrediyorlar. Geçenlerde bir usta 'burada çalışman beni çok şaşırtıyor' dedi.  Fabrikada kadın yok mu? Kadın, erkek omuz omuza çalışır. Biz her yerdeyiz. Bunu  garipseyen insanların hatalı olduğunu düşünüyorum.

Genelde çok zorlanmıyorum ama  bir kez beni erkek sandıkları için dayak yedim. Sanayide motosikletle gidiyordum.  Kaskım da olduğu için cinsiyetim belli olmuyordu. Yokuştan inerken bir kaza oldu.  Sürücü arabadan indi, kadın olduğumu anlamadığı için bana vurmaya başladı. Canım  sıkıldı, ağladım ama onun dışında büyük zorluk olmadı. Burası 'er meydanı' gibi.  İşinizi iyi yapıyorsanız, cinsiyetinizden bağımsız saygı görüyorsunuz. Ben de  işimde iyiyim ve saygıyı hak ediyorum."

SANAYİDEKİ ÇİÇEK ETKİSİ

Çalışma ortamında ritüelinin bulunduğunu, zaman zaman tütsü yaktığını  ve tamirhanede caz müzik dinlediğini söyleyen Duyar, bir süre sonra erkek  tamircilerin de alışkanlıklarının değiştiğini ifade etti.

Şimdi erkek tamircilerin de kendisinin dinlediğine benzer müzik  dinlemeye başladığını aktaran Evrim Duyar, "Sanırım bu sanayideki çiçek etkisi"  diye konuştu.

Kadınları yine kadınların dönüştürebileceğine inandığını, erkek  egemenliğindeki dünyada savaşların hakim olduğunu dile getiren Duyar, "Ben asıl  gücün barışta yattığına inanıyorum ve bütün kız kardeşlerimin Emekçi Kadınlar  Günü'nü de kutluyorum" şeklinde konuştu.

ERDAL BAĞCI'NIN OTO BOYACISI

Evrim Duyar'a tamirhanesini açan oto boyacısı Erdal Bağcı da 26 yıldır  sanayide çalıştığını ve ilk kez bir kadına tamirhanesini açtığını dile getirdi.

Bir kadının sanayi sitesinde çalışmasının herkesin dikkatini çektiğini  ifade eden Bağcı, "Önceden 'bir kadının yapacağı iş değil' diyorlardı ama işini  görünce 'yapıyormuş demek ki' diyorlar. Onun işi boyacılık değil, resim. Zemin  hazırlığını biz yapıyoruz. İşimizle ilgili sık sık konuşuyoruz. Evrim'e dükkanı  açtım, o da kazanıyor ben de kazanıyorum. Önce garipseyenler oldu ama sonra  alıştılar" değerlendirmesinde bulundu.

F-16 BOYAMIŞTI

Türk Hava Kuvvetlerinin anı uçaklarının yanı sıra F-16 savaş  uçaklarını da "Airbrush" yöntemiyle boyayan Evrim Duyar, bir kamyoneti ise  yaklaşık 3-4 haftada resimlendiriyor. Picasso gibi ünlü ressamların eserlerini yorumlayan Duyar, özgün  eserlerini de otomobillere, motosikletlere ve kamyonlara yansıtıyor.

Bir kız çocuk annesi olan Evrim Duyar'ın en büyük hayalini ise 70  metre boyunda ve 6 metre yüksekliğindeki bir yolcu uçağını boyamak süslüyor.

"Airbrush" yöntemi, özel basınçlı havanın cihaz içinde boyayla  buluşarak iğne ucundan püskürtülmesini içeriyor.