"Bugünkü Yaşımda Olsaydım, Halkımın Faciasını Görüntülemeye Gücüm Yetmezdi

BAKÜ (AA) - Ruslan Rehimov - Ermenilerin 1992'de Hocalı'da yaptığı katliamı, çektiği görüntülerle tüm dünyaya duyuran kameraman Seyidağa Mövsümlü, vahşetin 24. yılında, o günlerde yaşadıklarını anlattı.

Hocalı Katliamı'ndan hemen sonra Bakü'den Ağdama gittiğini söyleyen Mövsümlü, burada Hocalı'dan kaçmayı başaran ve çok vahim durumda olan insanlarla karşılaştığını ifade etti.

Katliamın yaşandığı bölgelere giderek çekim yaptığını dile getiren Mövsümlü, "Çok vahim görüntülerdi. Sayısız çocuk, kadın, yaşlı masum insanların cesetleri etrafa saçılmıştı. Korkmadım fakat stres yaşadım. Saçlarım o gün beyazladı. Belki de o görüntüleri çekerken kendimde değildim" diye konuştu.

Ermenilerin esir aldığı Hocalıların geri verilmesinde ve cesetlerin toplanmasında Ağdam Tabur Komutanı Allahverdi Bağırov'un büyük rolü olduğunu vurgulayan Mövsümlü, "Ara vermeden çekiyordum. Bugünkü yaşımda olsaydım, halkımın bu faciasını görüntülemeye gücüm yetmezdi" dedi.

Azerbaycanlı komutan Bağırov'un, öldürülün insanların cenazelerini almak için temasta olduğu Ermeni Tabur Komutanı, Vitali Balasanyan arasında geçen konuşmayı da aktaran Mövsümlü, şu cümleyi kurdu: "Azerbaycanlı komutan, katliamın kim tarafından yapıldığını sordu. Ermeni komutan '366. Rus alayı yaptı. Biz sadece yardımcı olduk."

Mövsümlü, "Hocalı Katliamı'nda Kremlin politikasının ve Rus generallerinin büyük rolü vardı" değerlendirmesinde bulundu.

- Hocalı Katliamı

Ermeni güçlerinin 1991'in sonlarına doğru ablukaya aldığı Hocalı, 936 kilometrekarelik alana sahip, 2 bin 605 ailenin, toplam 11 bin 356 kişinin yaşadığı bir kasabaydı. Aralık 1991'de Karabağ'ın başkenti olarak kabul edilen Hankendi şehrini işgal eden Ermenilerin bir sonraki hedefi, bölgenin tek havaalanına sahip ve stratejik önem taşıyan Hocalı'yı ele geçirmekti.

Hocalı'nın etrafındaki bütün köy ve yolları işgal eden Ermeniler, kasabanın diğer illerle karayolu bağlantısını kesti. Hocalı'nın diğer bölgelerle tek bağlantısı olan helikopter ulaşımı, 28 Ocak 1992'de Şuşa Ağdam seferini yapan helikopterin Ermeniler tarafından vurulmasıyla ortadan kalktı. Bu olayda çoğunluğu kadın ve çocuklardan oluşan 44 sivil hayatını kaybetti.

1992'de ocak ayının başlarından itibaren elektrik verilmeyen Hocalı'nın savunması sadece hafif silahlara sahip yerel savunma güçleri ve az sayıdaki milli ordu askerinden ibaretti. 25 Şubat 1992'den itibaren Hocalı'ya saldırıya başlayan Ermeniler, bölgede bulunan Rus Sovyet ordusuna bağlı 366. Zırhlı Alayı'nın bütün araçlarını kullanarak şehri iki saat boyunca top ve tank ateşine tuttu. Saldırıdan bir gün sonra ise hafızalardan yıllarca silinmeyecek "Hocalı Katliamı" yapıldı.

Resmi verilere göre, Hocalı Katliamı'nda savunmasız durumdaki 106'sı kadın, 83'ü çocuk olmak üzere 613 Azerbaycan vatandaşı hayatını kaybetti. Katliamdan 487 kişi ağır yaralı olarak kurtuldu, Ermeni güçleri, bin 275 kişiyi esir aldı, bunların 150'sinden bugüne kadar haber alınamadı.