Prof. Dr. Ceyhan: 1-2 ay içinde üretilip dağıtılması mümkün değil

Hacettepe Üniversitesi Tıp Fakültesi Çocuk Enfeksiyon Hastalıkları Bilim Dalı Başkanı Prof. Dr. Mehmet Ceyhan, Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin'in koronavirüse karşı aşı açıklamasını değerlendirdi. Ceyhan, "Fiyatı ne olursa olsun bu kadar büyük bir pazardan pay elde etmek için son zamanlarda görülen, daha çok bilim adamlarından değil devlet idarecilerinden ya da aşının sponsoru olan firmadan yapılan açıklamaları biraz temkinli karşılamak lazım. Rusya'nın açıklamasından anladığımız, etkili bir aşı geliştirilmiş değil henüz bunların testlerine başlanacağı söyleniyor" dedi.

Çocuk Enfeksiyon Hastalıkları Bilim Dalı Başkanı Prof. Dr. Ceyhan, Rusya lideri Putin'in, koronavirüse karşı geliştirilen ilk aşının tescillendiği yönünde yaptığı açıklamayı DHA'ya değerlendirdi. Prof. Dr. Ceyhan, "Rusya Devlet Başkanı kızına aşı yaptığını söylemiş. Bu aşının bulunup da insanlara yapılır durumda olduğunu göstermiyor. Rusya'nın yaptığı aşılamada, aşının henüz klinik testlerine başlanmadığını, Birleşik Arap Emirlikleri'nde testlere başlanacağı söyleniyor" diye konuştu.

'RUSYA ONLARIN GERİSİNDE'

Prof. Dr. Ceyhan, insanlarda testlere başlanan 6 aşı çalışmasının olduğunu belirterek, "Hatta Rusya onların biraz daha gerisinde gibi görünüyor. 'Testlere başlamak' demek zaten bunun aylar alacak bir sürenin başladığını gösteriyor. Bu testler 4 aşamalı. Önce bu testlerde aşıların güvenirliğinin test edilmesi lazım. Bunun için az sayıda insanda güvenirlik testleri yapılacak, sonra giderek artan vaka miktarları ile 3 fazla daha testler yapılacak. Bunların her birinde aşı yapılacak, aşının etkinliği için kan testleri yapılacak. Klinik deneyler yapılacak. Bu daha uzun süre alan yöntemdir. Binlerce insana aşı yapılacak, binlerce insana da yapılmayacak ve iki grup karşılaştırılacak. 'Ne sıklıkta hastalanıyorlar' diye. Bu da nereden bakarsanız bakın daha Rusya'nın aşısının önünde çok uzun zaman olduğunu gösteriyor" dedi.

'BİZ AŞI KEŞFETTİK, LAFI AŞI BULUNDU ANLAMINA GELMEZ'

Son zamanlarda aşı ile ilgili çıkan haberlerin çok dikkatli değerlendirilmesi gerektiğine vurgu yapan Prof. Dr. Ceyhan, şunları kaydetti:

"'Biz bir aşı keşfettik' lafı 'aşı bulundu ve insanlara yapılıyor' anlamına gelmiyor. Bu şekilde 100'ün üzerinde aşı var. Bunlar dünyada test ediliyor. Bunların etkili çıkacağının garantisi yok. Bunların hiçbiri de etkili çıkmayabilir. Etkili çıkabilir; ama uygulanabilir olmaz ya da uygulanabilir olur. Aşıları 2 açıdan değerlendiriyoruz. Bir bireysel, iki toplumsal koruyuculuk olarak. Bireysel koruyucu olan bir aşı bulmak daha kolaydır. Şöyle düşünün; grip aşısı kadar koruyacak bir aşı bulursanız diyelim ki yüzde 50 tam korudu, yüzde 90'da hastalığın şiddetini hafifletti, bu kötü bir aşı değildir. Uygulanabilir, insanlar kendilerini bununla koruyabilir. Ama toplumu koruyup toplumda toplumsal bağışıklık oluşturup bu pandemiyi bitirmeniz demek sizin yüzde 50 koruyucu bir aşı ise yaklaşık dünya nüfusunun tamamını aşılamanız anlamına gelir. Hele bir de 2 dozda etkin olan bir aşı olduğunu düşünürseniz 15-16 milyar doz aşı demektir. Bu korkunç büyük bir pazardır. Bunun fiyatı ne olursa olsun bu kadar büyük bir pazardan pay elde etmek için genellikle son zamanlarda görülen, daha çok bilim adamlarından değil devlet idarecilerinden ya da aşının sponsoru olan firmadan yapılan açıklamaları biraz temkinli karşılamak lazım. Rusya'nın açıklamasından anladığımız etkili bir aşı geliştirilmiş değil, henüz bunların testlerine başlanacağı söyleniyor. Tabi bunlar insan testleri bu testlere katılanlardan biri de devlet başkanının kızı olabilir bu da anormal bir durum değil."

'1-2 AY İÇİNDE ÜRETİLİP DAĞITILMASI MÜMKÜN DEĞİL'

Henüz etkili olduğu gösterilen ve insanları koruyabilecek bir aşının olmadığını belirten Ceyhan, "Henüz test aşamasında olan aşılar var. Bu aşıların da bulunduğu zamanda diyelim bulundu, üretilmeye başlandı hemen 1-2 ay içinde bütün ülkelere herkesin aşılanabileceği kadar üretilip dağıtılması mümkün değil. O noktaya gelebilmek için yıllar gerekir. İnsanların kendilerini aşı yokmuş gibi hazırlayıp bütün alabileceği önlemleri ona göre ayarlaması lazım. Yoksa kısa bir sürede bir aşının uygulamaya gireceğini ve insanları koronavirüse karşı koruyacağını düşünmüyoruz" dedi.