Yeni Anayasa Çalışmaları

TBMM (AA) - TBMM Başkanı İsmail Kahraman, "Yeni anayasa yapılmasının şart olduğunu her parti seçim beyannamesinde belirttiğine göre, bu iradeyi hayata geçirecek hamleyi, eveti bekliyorum" dedi.

Kahraman, düzenlediği basın toplantısında, yeni anayasa çalışmalarını yürütmek üzere oluşturulan TBMM Anayasa Mutabat Komisyonu konusundaki gelişmeleri değerlendirdi.

Gazetecilerin sorularını da yanıtlayan Kahraman, komisyon için yeni bir girişimde bulunup bulunmayacağı, CHP'ye ayrı bir çağrısı olup olmayacağı şeklindeki soruya, "Bütün partilere... Çünkü inanıyorum ki 26. Dönem, bu vazifesini yerine getirecek. Ümidimi hiç kaybetmiyorum ve olacak inşallah" diye konuştu.

Çağrısı için bekleme süresi olup olmayacağı sorusuna Kahraman, "Cevaplara bağlı. Zaman kıymetli bir hazine, kaybedilmemesi gereken bir hazine... Zamanı iyi değerlendirmek lazım. İsterim ki bir an önce müspet yanıt gelir ve çalışmalara da başlarız" derken, "Neden böyle bir girişimde bulunmadınız, dünden itibaren ne değişti?" sorusuna ise komisyonun usulünde iken esasa geçmediklerini ve 2011 yılındaki çalışma usul ve esasları üzerinden gittiklerini, mutabakatın bu yönde olduğu yanıtını verdi.

Bütün kararlarda oy birliği gerektiğini anımsatan Kahraman, yeni komisyonunun çalışma usullerinin ne olacağı konusunda da yine mutabakat ve oy birliği gerektiğini bildirdi.

Kahraman, "Bir parti çekildiği halde tekrar devam etmek mümkün değil. Zira ona göre toplanıldı, oy birliği esasına göre toplanıldı. Bir partinin çekilmesi halinde komisyon düşüyor zaten. Esasa geçilmiş değil" dedi.

Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan ile görüşmesinde komisyonla ilgili talebi olup olmadığı sorusuna Kahraman, "Değerli Cumhurbaşkanımız bana iadeyi ziyarette bulundular. Yaptığı iade ziyarettir, gündeme dair konular mevzubahis değil, bir nezaket ziyaretiydi" karşılığını verdi.

İsmail Kahraman, çağrısını nasıl yapacağı sorusuna, "Çağrımı şu an yapmaktayım ve davet ediyorum. Mektup, görüşme olabilir, grup başkanvekilleri ile olabilir. Her türlü çalıma ve temas yolları tabii ki harekete geçirilmeli. Mesele, bütün Meclisin ve milletimizin meselesidir. Ben herhangi bir siyasi görüş istikametinde hareket eden değil, TBMM'nin manevi şahsiyetini temsil eden durumdayım. Dolayısıyla her türlü gayreti göstereceğim" diye konuştu.

- "CHP'nin şartlarından biri..."

Bir gazetecinin "CHP ve HDP'nin tavrı değişmezse ne yapacaksınız?" şeklindeki sorusuna Kahraman, "Ben gayret edeceğim. Ümit, büyük hazine. Ümidimizi kaybetmeyiz. İnanıyorum, 26. Dönem taçlanacaktır" yanıtını verdi.

Kahraman, şunları söyledi:

"Ülkede darbe olmadan anayasa olmayacak mı?" sorusuna karşılık, "Kurucu Meclis'te yapılan anayasamız yok. 1961 Kurucu Meclisi 272 kişidir ve tayinli kişilerdir. Milletin seçtiği insan mevzubahis değildir. 1982 Anayasa'sı, 1981'de isimleri belli 160 kişiden oluşmuştur. 120'si vilayetlerden, illerden gelmiştir, 40'ını da Konsey kendi tayin etmiştir. 1876 Anayasası ilk anayasadır, o zamandan itibaren topluma dayalı, Meclis'in yaptığı anayasa yok. 1921 hariç. Benim gönlüm ister ki bu anayasa farklı, milli, sivil ve Meclis'in yapacağı bir anayasa olsun. En yetkili durumda şu anda Meclis. Diğerleri ismen çağrılı kişiler. Milletin seçtiği ve seçim beyannamelerinde 'ben anayasa yapacağım' diye vadettiği, o niyetle gelmiş insanlar var. Kurucu Meclis'lerin çok üstünde bir irade var ve inşallah olacaktır."

Dünkü toplantıda başkanlık sistemi tartışması yaşandığı ve bunun çalışmaları tıkandığının ifade edildiğinin hatırlatılması üzerine Kahraman, dün usullerin konuşulduğunu ve esasa geçilmediğini kaydetti.

"Hükümet şekli ne olacak, parlamenter mi, yarı başkanlık mı, başkanlık mı olacak? O idareye, sisteme sıra geldiğinde konuşulacak işti" diyen Kahraman, CHP'nin öne sürdüğü şartlardan birinin de parlamenter sistem üzerinde gidilmesi ve parlamenter sistem dışında bir sistemi kabul etmeyecekleri yönünde olduğunu anlattı.

- "Esasa giremedik ki..."

Esasa ilişkin konular gelmeden usulde meselenin kapatılmış olduğunu ve esasa giremediklerini belirten Kahraman, konuşmasını şöyle sürdürdü:

"CHP dışında diğer 3 partinin şöyle bir ifadesi var; 'Sistem üzerinde konuşuruz, müzakere ederiz.' Mesela parlamenter sistem, tek şekli yok. Başkanlık, yarı başkanlık sistemi, çeşitli tatbikatlar var. Onlara sıra geldiğinde konuşuruz. Başkanlık sistemi meselesinde de yine AK Parti'nin 'illa, kati düşünce içindeyiz' beyanı var. Ama ismi noktasında, darbe hukukundan arındırma konusunda oldu esas kopuş. Darbeler dediğimiz 1960, 1980 darbesidir. Bu iki darbe sırasında çıkan kanunlar var, antidemokratik kanunlar var. Bunların dökümünün yapılması lazım. Mevzuatın bunlardan arındırılması lazım. Demokratik bir ülke ve hukuk devletinde yaşıyorsak...Fakat şöyle bir şey var; 2011 yılındaki Uzlaşma Komisyonunda, CHP milletvekilinin verdiği rakam var. 688 kanun, 90 KHK olmak üzere toplam 758 kanun ele alınacak. Her biri 10 madde olsa demek ki 7 bin madde ele alınacak. Bu, bu komisyonun işi değil. Başka çalışma yapılmalıdır. Bu talep doğrudur, bunun için çalışma yapılmalıdır. Artı Siyasi Partiler ve Seçim Kanunu, İçtüzük ele alınmalıdır. Bütün bunların ele alınması, anayasa, temel yasa ortaya çıkmalıdır ki ona aykırı hükümler olmasın. Temeli olmayan binanın ikinci katını düşünemezsiniz. Benim temennim sadece yeni anayasa değildir, buna bağlı olarak diğer mevzuatın da düzeltilmesidir. Aralarında aksaklık olmamalı, aralarında ahenk olmalıdır. Kanunlar, yönetmelikler anayasa aykırı olamaz. Esas ana temel, anayasanın düzenlenmesidir. İnşallah olur. 2011 yılında kurulan komisyon 25 ay çalıştı, fevkalade bir doküman, malzemeye sahibiz. Görüşler alındı. Kısa zamanda yapılacak bir hadisedir yeni anayasa. Ben umudu taşıyorum. Ben bekliyorum. Esasları usulden sonra görüşmek durumunda olduğumuza göre, isimde anlaşmamız lazım. Yeni anayasa yapılmasının şart olduğunu her parti seçim beyannamesinde belirttiğine göre, bu iradeyi hayata geçirecek hamleyi, eveti bekliyorum."

- "İstiyoruz ki güzel, sivil bir anayasa yapalım"

Kahraman, bir soru üzerine, toplantı tutanaklarının ve Meclis çalışmalarına ilişkin tutanaklarının açık ve şeffaf olduğunu, bir eksiklik bulunmadığını bildirdi.

"Beklentinizin aksine 2 ya da 3 partiden yanıt gelirse devam edecek misiniz?" sorusuna Kahraman, yanıtların içeriğini beklemek gerektiğini vurgulayarak, "Anayasaya göre değişiklik, yeni anayasa nizamlanmış. 330 ya 367 rey gerekiyor. 330 ve sonrası referandum, 367 ve üzerinde ise Cumhurbaşkanı isterse referanduma götürür, istemezse tasdiktir. O sayıyı sağlayacak çalışma yaparlarsa memnun kalırız, inşallah olur" değerlendirmesinde bulundu.

Kahraman, "Masaya oturulmadan dağıldı. Bunun diplomasisi yönetemez miydiniz?" sorusuna, ilk toplantıda her partiden bir yetkilinin konuştuğunu ve temennilerini ifade ettiğini belirterek, şu görüşlerini paylaştı:

"Çalışmaların yürümesi için usul esasa mukaddemdir. Usul aşıldıktan sonra esasa geçilir. Nasıl yürüyeceğiz? Bu Meclis'in İçtüzüğü var. Toplantıların da içtüzüğü olur. Biz İçtüzüğümüzde takılmış olduk. Esasa girmedik ki.... 1921 Anayasa'sı saygıdeğer, sivil bir Anayasadır. 28 maddeli ve 2 ayda hazırlanmıştır, daha çok idari taksimat üzerinde durmuştur. Dört başı mamur, her şeyi içine alan anayasa değil. Ama kendi aralarında yapılan sivil anayasadır. 1876 Fransız Anayasa'sının tercümesidir. 1962 Alman Anayasa'sının taslağı üzerinden gidilmiştir. İstekler, durumlar belli. İstiyoruz ki güzel, sivil bir anayasa yapalım. Bendeniz şu suali sordum; 'bir tabir var siyasette; 'meseleyi yetkili kurullarımızda görüşeceğiz. Sizler isterseniz bir toplantı daha yapalım, yetkili kurullarınıza gidin.' Cevap şu oldu, 'biz yetkiliyiz, partimiz tarafından yetkilendirildik ve yetkili kurul olarak burada konuşuyoruz.' Bunu dedikten sonra bunun daha diplomasisi yok ki..."

Kahraman, "CHP'siz yola devam edilirse süre öngörüyor musunuz?" sorusunu şöyle yanıtladı:

"Süre demiyorum. Cevap ve muhteviyata bağlı. Yine temennimi ifade etmek isterim, Anamuhalefet partisinin de olduğu bir çalışma olsun, dört siyasi parti bunu çıkarsın, konsensus olsun, en üst seviyede kabul görsün, toplumla bağdaşsın. Bu istikamete gayretlerim, temennilerim ancak olabilir. Meclis Başkanlığı bir siyasi güce sahip değil."

Partilere çağrısının yeni üye bildirmek şeklinde olup olmayacağı sorusuna da Kahraman, "Hayır, Bir sürü yol var. Gruplar vadettiklerini yerine getirebilmek için ne yapacaklarını konuşabilirler.Darbe yasaları nelerdir, Siyasi Partiler ve Seçim Kanunu konuşulur, bu nasıl olur? Bu meselelere kafa yormaları lazım diye ben diğer yollar diyorum" karşılığını verdi.

(Bitti)