Seçimin kaderini o seçmenler belirleyecek !

7 Haziran seçimlerine 9 gün kala, seçimlere doğru son virajın alındığı günlerde seçmenin eğilimleri ve davranışlarına dair son analizler yapılıyor. 27 Mayıs itibariyle yayınlanmasına yasak getirilen kamuoyu araştırmalarına ve son seçim anketlerlne bakılarak 'seçimin kaderini belirleyerek seçmen grupları' uzmanlarca tahmin edilmeye çalışılıyor.

Habertürk yazarlarından Muharrem Sarıkaya da bugünkü yazısında, son seçim anketleri ve kamuoyu araştırmalarından yola çıkarak kritik bir 'seçmen kitlesi'nin özelliklerini irdeledi. Sarıkaya, seçim propaganda dönemleri ve sandık sonuçları üzerine yapılan akademik çalışmaların ele alındığında, seçmeni etkileyecek faktörlerin ve dinamiklerin ortaya çıkabileceğini vurgulayarak, seçimi etkileyebilecek bazı etmenleri sıraladı. 

UTANGAÇ ETMENİ

2015 genel seçimlerini "Seçmenin ilk kez bu kadar sessiz olduğu, son haftaya girilmiş olmasına karşın kararsız sayısındaki yüksekliğin devam ettiği bir seçim" olarak niteleyen Sarıkaya, 'çekişmeli, heyecanlı ve gerilimli' olacağı düşünülen genel seçimlerde 'akademik çalışmalara konu olmuş iki etmenin öne çıkmasının sözkonusu olduğunu; bu etmenlerin de "Utangaç Muhafazakâr Seçmen Etmeni" ve "Bradley Etkisi" olduğunu ifade etti.

İşte Sarıkaya'nın kaleminden o etmenler ve karşılıkları:

"UTANGAÇ MUHAFAZAKAR SEÇMEN ETMENİ" NEDİR?

(...)

‘’Demir Lady’’ Thatcher’ın uygulamalarından ve iç çekişmeden bıkan seçmen, Muhafazakâr Parti’ye oy vereceğini gizleme gereği duyar.

Thatcher’ın yerine gelen John Major’u da bir ara umutsuzluğa düşürür; son anketler Muhafazakâr Parti’yi, İşçi Partisi’nin 1 puan gerisinde gösterir.

Ancak Muhafazakâr Parti yarışı % 7.6 oy ile önde tamamlar.

Anket şirketleri yanılgılarının nedenini araştırır ve muhafazakâr seçmenin oyunu gizleme gereği duyduğunu ortaya koyar.

Bu literatüre, ‘’Utangaç Muhafazakâr Seçmen Etmeni’’ olarak geçer.

BRADLEY ETKİSİ

İkinci önemli etken, 1982 California valilik seçiminde ortaya çıkar.

Adayın adından yola çıkarak ‘’Bradley Efekt’’ ya da ‘’Wilder Etkisi’’ olarak da anılır.

Olay, 1982’de beyaz aday Dökmeciyan ile beyaz olmayan aday Tom Bradley arasındaki valilik seçimi yarışında yaşanır.

"SANDIKLAR AÇILDIĞINDA SONUÇ TAM TERSİ ÇIKAR"

Bütün anketler, hatta sandık çıkış anketleri, yani oyunu verdikten sonra dışarı çıktığında kime oy verdiği sorulduğunda söylediği aday isminden yola çıkılarak Bradley’in seçimi kazandığı açıklanır.
Ancak sandıklar açıldığında sonuç tam tersi çıkar, Tom Bradley kaybeder, George Dökmeciyan California Valisi seçilir.

Yapılan araştırmalar, Bradley’e oy verdiğini veya vereceğini söyleyen seçmenin, ‘’Toplumsal Cazibe Yanlılığı” görüngesinde davrandığını ortaya koyar.

"SEÇMEN AYIPLANACAĞI, ELEŞTİRİLECEĞİ KAYGISIYLA GERÇEK NİYETİNİ GİZLEMİŞ..."

Yani seçmen ayıplanacağı, eleştirileceği, ırkçı tutum içinde olmakla suçlanacağı kaygısıyla gerçek niyetini gizlemiş, Bradley’e oy vermeyeceğini söylemekten kaçınmıştır. Bakalım haftaya pazar günü Türkiye’deki sandıklarda hangi etmen, efekt etkili olacak...