Referandumun faturası borçla ödendi

Bütçede ve nakit yönetiminde geçen yıla göre ciddi düzeyde bozulma yaşandı. Bütçe, 2016 yılının ilk 5 ayında 9 milyar TL fazla verirken bu yılın ilk 5 ayında 11.5 milyar TL açık verdi.

Sözcü gazetesinden Mehtap Özcan Ertürk'ün haberine göre bütçe ve Hazine'de oluşan açık borçlanmayı da tetikledi. İç borçlanma faizlerinin kur ve enflasyon etkisi ile yüksek olması özellikle dış borçlanmada sıçramaya neden oldu. 2017'nin ilk 5 ayında 15 milyar 261 milyon lira net dış borçlanma gerçekleştiren Hazine, son 3 üç yılda aynı dönemde gerçekleştirdiği toplam net dış borçlanmanın 4.5 katı kadar dışarıdan borçlanmış oldu.

NAKİT DENGESİ BOZULDU

Verilere göre ocak-mayıs döneminde Hazine toplam yurtdışından 23.8 milyar lira borçlandı. Bu tutar geçtiğimiz yılın aynı döneminde 8.5 milyar lira, 2015'te ise 7.4 milyar lira düzeyindeydi. İhtiyacından fazla borçlanan Hazine sadece beş aylık bir dönemi değil bütün bir yılı planlayarak borçlanmaya gidiyor. Dolayısıyla gerçekleşen dış borçlanmanın 8.6 milyar lirası önceki borçların geri ödemelerinde kullanılırken, Hazine dışarıya ödediğinden 15.2 milyar lira fazla borçlanmış oldu. Hazine sadece beş ayda, 2016'da gerçekleşen toplam 29.2 milyar liralık net borçlanmanın üzerine çıkarak 36.5 milyar TL'lik borçlanmaya imza attı. Dış borçlanmada aşırıya kaçan Hazine iç borçlanmada da performans artırdı. Aynı dönemde 46.5 milyar TL tutarında iç borçlanma gerçekleştirilirken, bunun 25.2 milyar TL'si borç ödemelerde kullanıldı. Beş aylık net iç borçlanma tutarı 21.2 milyar TL oldu. Hazine'nin 2017 yılı nakit gerçekleşmeleri ocak-mayıs döneminde Hazine'nin 246.4 milyar lira gelirine ek olarak 8.1 milyar lira da özelleştirme ve fon gelirleri elde edildi. Harcamalardaki performansına bakıldığında ise faiz dışı harcamaların 250.3 milyar lira olduğu görülüyor. Nakit dengesinde geçen yılın toplamında 38 milyar lirayı geçen açık, 2017 Ocak-Mayıs döneminde 20.7 milyar liraya çıktı.

MALİ DİSİPLİNİN BOZULMASI KAÇINILMAZ

Ekonomist Mahfi Eğilmez, kendi bloğunda yayınladığı ‘Uygulamalı Kamu Finansmanı Dersi' yazısında, referandum öncesi kamu harcamalarındaki hızlı artış ile vergi indirimlerinin borçlanma tutarını artırdığını belirtirken, iç borçlanma faizlerinin kur ve enflasyon etkisi ile yüksek oluşunun Hazine'yi dış borçlanmaya yönelttiğine dikkat çekiyor.

Değerlendirmesinde ‘kamu finansmanının bu şekilde devam etmeyeceğini' ifade eden Eğilmez, bu tür bir bozulmanın eldeki en önemli ekonomik çapa olan kamu mali disiplininin bozmasının kaçınılmaz olduğunu dile getiriyor.

Eğilmez'e göre, 2017 yılının ilk 4 ayında ortaya çıkan bu ciddi bozulmanın giderilebilmesi için hükümetin önünde üç seçenek bulunuyor; bunlardan ilki, vergileri veya diğer gelirler artırmak, ikincisi harcamaları kısmak, üçüncüsü ise ikisini bir arada yapmak.

Sözcü