AYM Cumhurbaşkanı'nın yetkisini iptal etti

Anayasa Mahkemesinin, Yüce Divanda yargılanacak askerlerin görev suçuyla ilgili soruşturulmaları ve geçici süreyle görevden uzaklaştırılmaları hakkındaki kararlara itiraz edilmesi halinde Cumhurbaşkanınca verilecek kararı "kesin" kılan kanun hükmünün iptal gerekçesi Resmi Gazete'de yayımlandı.

CHP, 6519 sayılı Askerlik Kanunu ile Bazı Kanun ve Kanun Hükmünde Kararnamelerde Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun'un bazı hükümlerinin iptali istemiyle Anayasa Mahkemesine başvurmuştu.

Başvuruyu esastan değerlendiren Yüksek Mahkeme, söz konusu kanun hükmünü Anayasaya aykırı bulmuştu.

Kararın gerekçesinde, iptali istenen kurala göre, Genelkurmay Başkanı, Kara, Deniz ve Hava Kuvvetleri komutanları ile Jandarma Genel Komutanının görevleriyle ilgili suçlardan dolayı yargılanabilmeleri için Başbakan ve İçişleri Bakanı tarafından soruşturma izni verilmesi veya verilmemesi ile soruşturma izni verilenler hakkında geçici süreyle görevden uzaklaştırmaları kararlarına itirazın Cumhurbaşkanınca kesin hükme bağlandığı anlatıldı.

Cumhurbaşkanının tek başına yaptığı işlemlerin, Başbakan ve ilgili bakanın imzalarına gerek olmaksızın gerçekleştirdiği işlemlerden oluştuğu belirtilen gerekçede, Anayasanın 105. maddesi uyarınca bu tür işlemlerin neler olduğunun Anayasa ve kanunlarda belirlenmesi gerektiği ifade edildi.

Cumhurbaşkanının itiraz makamı olarak vereceği kesin nitelikli kararların tek başına yaptığı işlemlerden olduğu hakkında Anayasa ve kanunlarda açık bir düzenleme bulunmadığı aktarılan gerekçede, iptali istenen kuralla Cumhurbaşkanına verilen yetkinin, devletin başı olarak istediği bir zamanda kullanabileceği bir yetki olmadığı belirtildi.

ANAYASA'YA AYKIRIDIR 

Cumhurbaşkanının kanunda belirtilen kişiler tarafından verilen kararlara karşı ilgililer tarafından itiraz edildiği takdirde vereceği kararların tek başına yaptığı işlemlerden olmadığına işaret edilen gerekçede, "İdari işlem niteliğindeki söz konusu kararın yargı denetimi dışında olamayacağı açıktır. İtiraz üzerine Cumhurbaşkanı tarafından verilen kararların yargı denetimine tabi olması gerekirken, bu kararların kesin olduğu belirtilerek yargı denetimi dışına çıkarıldığı dava konusu kural Anayasaya aykırıdır" ifadesine yer verildi.

Gerekçede, Anayasanın 36. maddesinde güvence altına alınan hak arama özgürlüğünün temel unsurlarından birinin de mahkemeye erişim hakkı olduğu vurgulanarak, düzenlemenin, ilgililer yönünden yargı yolunu kapatarak mahkemeye erişim hakkını engellediği de kaydedildi.

Yüksek Mahkeme, Yüce Divanda yargılanacak askerlerle ilgili soruşturma izni verecek mercilerin, kamu davası açılmasına gerek görmemesi halinde, kovuşturmaya yer olmadığı yönünde alacağı kararın "kesin" hüküm taşıyacağına ilişkin düzenlemeyi de iptal etmişti.

İptal gerekçesinde, Anayasanın 125. maddesi uyarınca idarenin her türlü eylem ve işlemlerine karşı yargı yolunun açık olduğu belirtildi.

Anayasada açıkça yazılanların dışında, idarenin hiçbir eylem ve işleminin yargı denetiminin dışına çıkamayacağı ve bu işlemlere karşı yargı mercileri önünde hak arama özgürlüğünün kısıtlanamayacağı vurgulanan gerekçede, bu düzenlemenin de yargı yolunu kapatarak, mahkemeye erişim hakkını engellediği bildirildi.