Anayasa değişiklik teklifi kabul edildi

AK Parti'nin 18 maddeden oluşan Türkiye Cumhuriyeti Anayasasında Değişiklik Yapılması Hakkında Kanun Teklifi, 339 oyla kabul edilerek yasalaştı.

TBMM Genel Kurulunda teklifin tümü üzerinde yapılan gizli oylamaya 488 milletvekili katıldı. Oylamada 339 kabul, 142 ret oyu kullanıldı; 5 oy boş çıktı, 2 oy ise geçersiz sayıldı.

Meclis Başkanvekili Ayşe Nur Bahçekapılı, oylama sonucunu açıklamadan önce, egemenliğin kayıtsız şartsız milletin olduğunu söyledi. Bahçekapılı, oyların usulüne göre kullanıldığını ve teklifin kabul edildiğini duyurdu.

AK Parti'li milletvekilleri, oylama sonucunu ayakta alkışlayarak karşıladı.

Daha sonra AK Parti Genel Başkanı ve Başbakan Binali Yıldırım, teşekkür konuşması yapmak üzere kürsüye geldi.

SÜREÇ NASIL İŞLEYECEK ?

Teklifin tümünün 330'un üzerinde oyla kabul edilmesiyle referandum süreci de başladı. Teklif önce Cumhurbaşkanı Erdoğan'ın onayına sunulacak. Cumhurbaşkanı'nın 15 günlük yasal süresi bulunuyor. Referandum tarihi de buna göre şekillenecek. Referandumun, Resmi Gazete'de yayımını takip eden 60'ncı günden sonraki ilk pazar günü yapılması gerekiyor. 

18. MADDE KABUL EDİLDİ

Anayasa değişikliği teklifinin ikinci turunda, teklifin son maddesi olan 18'inci madde 343 "Evet" oyuyla kabul edildi.

Oylama sonucu; kullanılan 488, kabul 343, ret 142, boş 2, geçersiz 1.

Maddeye göre, "cumhurbaşkanı seçilenin, varsa partisi ile ilişiği kesileceğine" dair hükmün kaldırılması, değişikliğin yayımı tarihinde; mevcut anayasada Bakanlar Kurulu, sıkıyönetim, tasarı, kanun hükmünde kararname, Askeri Yargıtay, Askeri Yüksek İdare Mahkemesi ibarelerinin kaldırılmasına dair değişiklikler de TBMM ve cumhurbaşkanı seçimleri sonucunda cumhurbaşkanının görevi başladığı tarihte yürürlüğe girecek.

Milletvekili sayısının 600'e çıkarılması, TBMM seçimleri ve cumhurbaşkanı seçimlerinin 5 yılda bir aynı gün yapılması, cumhurbaşkanı adaylığı ve seçimine ilişkin değişiklikler, beraber yapılacak ilk TBMM ve cumhurbaşkanı seçimlerine ilişkin takvimin başladığı tarihten itibaren geçerli olacak.

17. MADDE KABUL EDİLDİ

TBMM Genel Kurulu'nda anayasa değişiklik teklifinin 17. maddesi 341 "Evet" oyuyla kabul edildi.

Genel Kurul'da yapılan gizli oylamaya 485 milletvekili katıldı. Oylamada 341 kabul, 139 ret oyu kullanıldı; 2 oy boş çıktı, 3 oy geçersiz sayıldı.

17. maddeye göre, TBMM'nin bir sonraki seçimi ve cumhurbaşkanı seçimi, 3 Kasım 2019 tarihinde yapılacak.

Seçimin yapılacağı güne kadar milletvekillerinin ve cumhurbaşkanının görevi devam edecek. Meclisin seçim kararı alması halinde, 27. Yasama Dönemi Milletvekili Genel Seçimi, cumhurbaşkanı seçimiyle beraber yapılacak.

TBMM, anayasa değişikliği teklifinin kanunlaşıp yayımı tarihinden itibaren en geç 6 ay içinde değişikliklerin gerektirdiği Meclis İçtüzüğü'nü ve kanuni düzenlemeleri gerçekleştirecek.

Cumhurbaşkanlığı kararnamesi ile düzenleneceği belirtilen değişiklikler ise cumhurbaşkanının göreve başlama tarihinden itibaren en geç 6 ay içinde cumhurbaşkanı tarafından düzenlenecek.

16. MADDE KABUL EDİLDİ

Anayasa değişiklik teklifinin 16. maddesi 342 "Evet" oyuyla kabul edildi.

Teklifin 16. maddesinin oylamasında 342 milletvekili kabul oyu verdi. 141 milletvekili ret oyu kullanırken, 2 oy boş çıktı, 1 oy da geçersiz sayıldı.

16. maddeye göre, önerilen sistemde, "Bakanlar Kurulu" olmayacak.

Yürütme yetkisi ve görevi, Cumhurbaşkanı tarafından anayasaya ve kanunlara uygun olarak kullanılacak ve yerine getirilecek.

"Sıkıyönetim", "Askeri Yargıtay", "Askeri Yüksek İdare Mahkemesi", "tasarı", "kanun hükmünde kararname" ibareleri çıkarılacak.

Cumhurbaşkanının tek başına yapacağı işlemler ile Yüksek Askeri Şura kararlarının yargı denetimi dışında olacağı hüküm de yürürlükten kalkıyor.

15. MADDE KABUL EDİLDİ

Anayasa değişiklik teklifinin 15. maddesi 342 "Evet" oyuyla kabul edildi.

15. madde, Cumhurbaşkanı'nın bütçe yetkisini düzenliyor.

14. MADDE KABUL EDİLDİ

Anayasa değişiklik teklifinin 14. maddesi 342 "Evet" oyuyla kabul edildi.

Maddenin oylama sonucunu açıklayan TBMM Başkanvekili Ayşe Nur Bahçekapılı, oylamaya 486 milletvekilinin katıldığını, 342 kabul, 139 ret oyu verildiğini, 3 boş, 3 geçersiz oy çıktığını duyurdu.

Madde, HSYK'nin yapısında değişiklik öngörüyor.

13. MADDE KABUL EDİLDİ

Teklifin 13. maddesi 343 "Evet" oyuyla kabul edildi.

Oylamada 136 ret oyuna karşılık, 343 evet oyu kullanıldı. 3 oy boş çıktı, 2 oy geçersiz sayıldı. Çekimser oy kullanılmadı.

Teklifin 13. maddesine göre, disiplin mahkemeleri dışında askeri mahkemeler kurulamayacak. Ancak savaş halinde asker kişilerin görevleri ile ilgili olarak işledikleri suçlara ait davalara bakmakla görevli askeri mahkemeler kurulabilecek.

12. MADDE KABUL EDİLDİ

Anayasa değişikliğinin 12. maddesi 342 "Evet" oyuyla kabul edildi.

12. madde ile Cumhurbaşkanı ve TBMM'ye karşılıklı olarak fesih yetkisi veriyor.

Cumhurbaşkanı ve TBMM, yeni seçilen Cumhurbaşkanı ve milletvekilleri göreve başlayana kadar görevine devam edecek.

TBMM, üye tam sayısının beşte üç çoğunluğu ile seçimlerin yenilenmesine karar verebilecek. Cumhurbaşkanlığı seçimi ve genel seçimler birlikte yapılacak.

11.MADDE KABUL EDİLDİ

Anayasa değişiklik teklifinin 2.turunda 11. maddesi 342 "Evet" oyuyla kabul edildi.

481 milletvekilinin katıldığı oylamada 135 ret oyu kullanıldı; 1 oy çekimser, 3 oy boş çıktı.

Teklifin 11'inci maddesine göre, TBMM, üye tam sayısının 5'te 3 çoğunluğu ile seçimlerin yenilenmesine karar verebilecek. TBMM genel seçimi ile Cumhurbaşkanlığı seçimi birlikte yapılacak.

Cumhurbaşkanının, seçimlerin yenilenmesine karar vermesi halinde TBMM genel seçimi ile Cumhurbaşkanlığı seçimi birlikte yapılacak.

Cumhurbaşkanının ikinci döneminde Meclis tarafından seçimlerin yenilenmesine karar verilmesi halinde cumhurbaşkanı bir kez daha aday olabilecek.

Seçimlerinin birlikte yenilenmesine karar verilen Meclisin ve cumhurbaşkanının yetki ve görevleri, yeni Meclisin ve cumhurbaşkanının göreve başlamasına kadar devam edecek. Bu şekilde seçilen Meclis ve cumhurbaşkanının görev süreleri de 5 yıl olacak.

10.MADDE KABUL EDİLDİ

Anayasa değişiklik teklifinin 2.turunda 10. maddesi 340 "Evet" oyuyla kabul edildi.

481 milletvekilinin katıldığı oylamada 136 ret oyu kullanıldı; 3 boş, 2 geçersiz oy çıktı.

Maddeye göre, cumhurbaşkanı, seçildikten sonra bir veya daha fazla cumhurbaşkanı yardımcısı atayabilecek.

Cumhurbaşkanlığı makamının herhangi bir nedenle boşalması halinde 45 gün içinde cumhurbaşkanı seçimi yapılacak. Yenisi seçilene kadar cumhurbaşkanı yardımcısı, cumhurbaşkanlığına vekalet edecek ve cumhurbaşkanına ait yetkileri kullanacak.

Genel seçime bir yıl ve daha az kalmışsa, TBMM seçimi de cumhurbaşkanı seçimiyle yenilenecek.

9. MADDE KABUL EDİLDİ

Meclis Genel Kurulu'nda anayasa değişiklik teklifinde cumhurbaşkanının cezai sorumluluğunu düzenleyen 9'uncu madde 341 oyla kabul edildi. Oylama sonucu; kabul 341, ret 137, boş 4, geçersiz 1.

9. maddeyle, Cumhurbaşkanı hakkında, bir suç işlediği iddiasıyla TBMM üye tamsayısının salt çoğunluğunun vereceği önergeyle soruşturma açılması istenebilecek. Meclis, önergeyi en geç bir ay içinde görüşüp ve üye tamsayısının beşte üçünün gizli oyuyla soruşturma açılmasına karar verecek.

Soruşturma açılmasına karar verilmesi halinde, Meclis'teki siyasi partilerin, güçleri oranında komisyona verebilecekleri üye sayısının üç katı olarak gösterecekleri adaylar arasından her siyasi parti için ayrı ayrı ad çekme suretiyle kurulacak 15 kişilik bir komisyon tarafından soruşturma yapılacak. Komisyon, soruşturma sonucunu belirten raporunu iki ay içinde Meclis Başkanlığına sunacak. Soruşturmanın bu sürede bitirilememesi halinde, komisyona bir aylık yeni ve kesin bir süre verilecek.

8. MADDE KABUL EDİLDİ

TBMM Genel Kurulu'nda, ikinci tur görüşmeleri yapılan anayasa değişikliği teklifinin 8'inci maddesi 339 oyla kabul edildi.

Genel Kurul'daki gizli oylamaya 483 milletvekili katıldı. Oylamada 339 kabul, 138 ret oyu kullanıldı; 3 oy geçersiz, 2 boş oy, 1 oy çekimser çıktı.

8'inci maddeye göre, Anayasanın, "cumhurbaşkanının görev ve yetkilerine" ilişkin maddede değişiklik yapılıyor ve cumhurbaşkanına "devlet başkanı" sıfatı getiriliyor.

Devletin başı olan cumhurbaşkanına, yürütme yetkisi de veriliyor.

8. madde görüşmeleri başlamadan önce Milletvekili Aylin Nazlıaka kendini Meclis kürsüsünde mikrofona kelepçeledi. Bu eylem sırasında bazı kadın milletvekilleri arasında arbede yaşandı.

7.MADDE KABUL EDİLDİ

Anayasa değişiklik teklifinin 2.turunda 7. madde 340 evet oyuyla kabul edildi.

484 milletvekilinin katıldığı oylamada 136 ret oyu kullanıldı; 1 oy çekimser, 3 oy geçersiz, 4 oy boş çıktı. 

Maddeyle, Türkiye Cumhuriyeti Anayasası'nda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun Teklifi'nin 7. maddesi ile cumhurbaşkanı seçilen kişinin partisiyle ilişiğinin kesilmesine yönelik düzenleme kaldırılıyor.

Değişiklikle cumhurbaşkanının seçilme şartları da belirleniyor.

6.MADDE KABUL EDİLDİ

Anayasa değişiklik teklifinin 2.turunda 6. madde, 342 oyla kabul edildi. 485 milletvekilinin katıldığı oylamada 138 ret oyu kullanıldı; 3 boş, 2 geçersiz oy çıktı.

Maddeyle, Anayasanın TBMM'nin bilgi edinme ve denetim yollarına ilişkin maddesindeki değişiklik ile yasamanın belli bir konuda Meclis Araştırması yapması, Genel Görüşme açarak Genel Kurulda görüşmesi ve milletvekillerinin, cumhurbaşkanı yardımcıları ile bakanların cevaplaması istemiyle yazılı soru sorması yeniden düzenleniyor.

Buna göre, TBMM, "Meclis Araştırması", "Genel Görüşme", "Meclis Soruşturması" ve "Yazılı Soru" yollarıyla bilgi edinme ve denetleme yetkisini kullanacak, "Gensoru" denetleme yetkisinden çıkarılacak.​

5. MADDE KABUL EDİLDİ

Anayasa değişiklik teklifinin 2. turunda 5. maddenin görüşmeleri tamamlandı.

Anayasa değişikliği teklifinin, Meclis'in görev ve yetkilerini değiştiren 5. madde 342 oyla kabul edildi.

4. maddenin ikinci turda kullanılan 486 oyun 342'si kabul, 140'ı ret ve 4 oy ise boş çıktı.

Teklifin beşinci maddesiyle, TBMM'nin görevleri ve yetkileri, "kanun koymak, değiştirmek ve kaldırmak, bütçe ve kesinhesap kanun tekliflerini görüşmek ve kabul etmek, para basılmasına ve savaş ilanına karar vermek, milletlerarası andlaşmaların onaylanmasını uygun bulmak, TBMM üye tam sayısının 5'te 3 çoğunluğunun kararı ile genel ve özel af ilanına karar vermek, anayasanın diğer maddelerinde öngörülen yetkileri kullanmak ve görevleri yerine getirmek" olarak sıralanıyor.

4. MADDE KABUL EDİLDİ

Anayasa değişiklik teklifinin ikinci turunda, dördüncü maddenin görüşmeleri tamamlandı

Anayasa değişikliği teklifinin dördüncü maddesi 342 oyla kabul edildi. 4. maddenin ikinci tur oylama sonucu: Kullanılan oy 486, 342 kabul, 138 ret, 1 çekimser, 4 boş, 1 geçersiz.

Maddeyle, Anayasa'nın "TBMM'nin seçim dönemi" başlıklı maddesi, "TBMM ve cumhurbaşkanının seçim dönemi" olarak değişiyor.

TBMM seçimleri 4 yılda değil, 5 yılda bir yapılacak. Cumhurbaşkanlığı seçimleri de TBMM seçimleri gibi 5 yılda bir olacak ve seçmenler, iki seçim için aynı gün sandığa gidecek. Süresi biten milletvekili yeniden seçilebilecek.

Cumhurbaşkanı seçiminde birinci oylamada gerekli çoğunluğun sağlanamaması halinde, belirtilen usule göre ikinci oylama yapılacak.

[Adalet Bakanı Bekir Bozdağ ile CHP Grup Başkanvekili Levent Gök'ün el ele tutuşması Genel Kurul'daki gecenin notları arasında yer aldı.]
Adalet Bakanı Bekir Bozdağ ile CHP Grup Başkanvekili Levent Gök'ün el ele tutuşması Genel Kurul'daki gecenin notları arasında yer aldı.

3. MADDE KABUL EDİLDİ

TBMM Genel Kurulu'nda, anayasa değişiklik teklifinin ikinci turunda, üçüncü maddenin görüşmeleri tamamlandı.

Teklifin 3. maddesi 342 "Evet" oyuyla kabul edildi.

485 milletvekilinin katıldığı oylamada, 137 ret oyu kullanıldı, 3 oy geçersiz, 3 boş oy çıktı.

Maddeye göre, milletvekili seçilebilme yaşı 25'ten 18'e indirilecek. "Askerlikle ilişiği olanlar" milletvekili adaylığına başvuramayacak.

2. MADDE KABUL EDİLDİ

TBMM Genel Kurulunda, ikinci tur görüşmeleri yapılan anayasa değişikliği teklifinin ikinci maddesi 342 oyla kabul edildi.

Genel Kuruldaki gizli oylamaya 485 milletvekili katıldı. Oylamada 342 kabul, 139 ret oyu kullanıldı, 4 boş oy çıktı.

Teklifin kabul edilen ikinci maddesi ile milletvekili sayısı 550'den 600'e çıkarılacak.

1. MADDE KABUL EDİLDİ

TBMM Genel Kurulu'nda anayasa değişiklik teklifinin ikinci turunda 1. madde 345 oyla kabul edildi. 

Anayasa değişiklik teklifi ikinci turunda 1. madde oylamasına 486 milletvekili katıldı. 1. madde 345 kabul, 140 ret oyu alırken, 1 boş oy kullanıldı.
Türkiye Cumhuriyeti Anayasası'nda Değişiklik Yapılması Hakkında Kanun Teklifinin birinci maddesine göre, Anayasa'nın "yargı yetkisi" başlığında değişikliğe gidilecek.

Buna göre, yargı yetkisinin, Türk milleti adına bağımsız mahkemelerce kullanılacağına dair hüküm, "bağımsız ve tarafsız" mahkemelerce kullanılacağı şeklinde değişecek.