(Özel Haber) Dilbilimci Prof. Dr. Özkan: Kasıt Olmasa Da Bayan Kelimesi Uydurulmuş

Erciyes Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Türk Dili ve Edebiyatı Bölüm Başkanı Prof. Dr. Nevzat Özkan, kadın örgütlerinin de sık sık dile getirdiği 'bayan yerine kadın sözcüğü kullanılsın' tartışmalarıyla ilgili olarak, 'bayan' kelimesinin aslında sıfat olduğunu ancak kullanımında 'kadın' tanımlamasını dışlamak gibi bir gayenin olmadığını belirtti.

Erciyes Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Türk Dili ve Edebiyatı Bölüm Başkanı Prof. Dr. Nevzat Özkan, kadın örgütlerinin son zamanlarda sık sık gündeme getirdiği "bayan değil kadın tanımlaması daha doğru" söylemlerine yanıt verdi. Özkan, kadın örgütlerinin dile getirdiği 'bayan' kelimesinin aslında isimlerin önünde sıfat olarak kullanıldığı gerekçesine hak verdiğini, ancak 'bayan' kelimesinin kullanımında ifade edildiği üzere herhangi bir kasıt olmayacağını söyledi. 'Kadın' kelimesinin köken itibariyle

'hatun' ya da 'katun' sözcüklerinden geldiğini ve bir cinsi tanımladığını belirten Özkan, 'bayan' kelimesinin dilimize yerleşme nedenini cumhuriyet yıllarında bazı kelimelere Batı anlamlı karşılık aranmasına bağladı. Özkan, "O dönemde kelimelere Batı anlamlı karşılık aranırken özellikle Fransızca 'mösyö' ve 'madam' sözcüklerine karşı 'bay' ve 'bayan' sözcükleri türetilmiştir. 'Bay' kelimesi Türkçe'de zengin, varlıklı, soylu kimse demektir, 'bayan' kelimesi ise sonuna an eki getirilerek türetilmiştir.

Açıkçası uydurulmuş bir sözcüktür. Bu kelimeleri daha çok ismin önüne getirerek kullanıyoruz, Bayan Ayşe, Bay Ahmet gibi" diye konuştu.

'Bayan' kelimesinin kullanımında kadın örgütlerinin karşı çıktığı gibi bir kasıt olmadığına dikkat çeken Özkan, "Utanılacak bir şey değil. Kadın dememek için bayan diyor değiliz. Aşağılayıcı bir anlamı yok, sadece niteleyici bir anlamı var. Bazı yerlerde de cinsiyet belirleyici olarak kullanılıyor. Örneğin tuvaletlerde bay ya da bayan kelimelerini cinsiyet ayırıcı olarak sıkça görüyoruz. Kadın sözcüğünün alternatifi gibi kullanmak başta tercih edilen bir durum değildi. Ayrıca muhatabı küçümsemek gibi bir

anlamı da yok" dedi.

Özkan, 'kadın' kelimesinin daha kapsayıcı bir anlamı olduğu için bayan kelimesine göre kullanımının daha doğru olduğunu belirtti.