Novartis'e 85 milyon dolarlık rüşvet suçlaması

İsimsiz bir ihbarcı, İsviçre merkezli ilaç şirketi Novartis’i  bir danışmanlık şirketi üzerinden Türkiye’de rüşvet dağıtarak toplam 85 milyon dolar değerinde yeni iş ve rekabet avantajı sağlamak ile suçladı.

Rüşvet iddialarının yer aldığı ve Reuters tarafından görülen 17 Şubat tarihli eposta, isimsiz bir ihbarcı tarafından gönderildi.

İhbarcının iddiasına göre; Novartis’in elde ettiği yeni iş ve rekabet avantajı, şirketin ürettiği ilaçların kamu hastaneleri satın alma listelerine eklenmesi ve iki ilacın Türkiye’deki isimlerinin kamu izniyle değiştirilmesinden oluşuyor. İddiaya göre, iki ilacın Türkiye’deki isimlerinin değiştirilmesi başka ülkelerde ilaçların fiyatlarının düşürülmesinin önüne geçiyor.

Novartis, iddialar hakkında inceleme başlattığını açıkladı. İhbarcının 5,000 kelime uzunluğundaki epostayı gönderdiği kişiler arasında Novartis CEO’su Joe Jimenez ve şirketin denetim ve düzenlemelere uyum kurulu başkanı Srikant Datar yer alıyor.

İddiaya göre Novartis, Alp Aydın müşavirlik şirketine 290,000 dolar artı 2013 ve 2014 yıllarına ilişkin masrafları içeren bir ödeme bir yaptı. Sosyal Güvenlik Kurumu’nun (SGK) başlattığı soruşturmanın ardından Novartis ile müşavirlik şirketi arasındaki ilişki son buldu.

Novartis yaptığı açıklamada en yüksek iş ahlakı kurallarına bağlılığının altını çizdi ve Alp Aydın’ın geçmişte şirkete danışmanlık yaptığını ancak artık iş ilişkisi olmadığını belirtti.

Novartis, Alp Aydın’ın Türk sağlık yetkililerine parasal ödemelerde bulunduğu ve Novartis Türkiye’nin yazdıkları reçetelerde şirketin ilaçlarına yüksek oranda yer veren doktorların akrabalarını işe aldığı iddialarını araştırdığını da belirtti.

Şirket sözcüsü Eric Althoff, “Uygunsuz davranış iddialarını son derece ciddi ele alıyor ve tüm iddiaları etraflıca araştırıyoruz. İddiayı ortaya koyan kişi bunu kamuyla paylaşmış olsa da politikalarımız çerçevesinde bu tür araştırmalar hakkında açıklama yapmıyoruz” dedi.

SGK ve Alp Aydın Danışmanlık haber anında yorum yapmadı. Novartis’in Türkiye’de karşı karşıya kaldığı durum, sektörün iş yapış biçimlerini dünya çapında mercek altına alan yolsuzluk araştırma kurumları karşısında ilaç şirketlerinin yüz yüze geldiği sorunların bir örneğini teşkil ediyor.

Novartis geçen hafta Çin’de rüşvet verdiği iddialarıyla ilgili uzlaşma için ABD sermaye piyasası düzenleme kurumuna 25 milyon doların üzerinde ödeme yapmayı kabul etmişti.

Batılı ilaç şirketleri özellikle Çin piyasasında zorluklar yaşıyorlar. İlaç şirketi GlaxoSmithKline  2014′te gündeme oturan Çin’deki bir davada mahkeme tarafından 3 milyar yuan (460 milyon dolar) cezaya çarptırılmıştı.

Reuters