Melen Çayı kurtuldu

Düzce'de, İstanbul'un su kaynakları arasında bulunan Melen Çayı kenarında kurulan Düzce İli Belediyeleri Katı Atık Bertaraf Tesisi'nin Çevresel Etki Değerlendirme (ÇED) olumlu kararını mahkeme iptal etti. Karara rağmen 11 belediyenin kamyonları tesise çöp dökmeye devam ederken, köylüler tesis girişindeki yolda günlerdir eylem yaparak duruma tepki gösterdi.

Düzce İli Belediyeleri Katı Atık Birliği, Çevre ve Şehircilik Bakanlığı'nın 28 Şubat 2011'de verdiği ÇED olumlu kararıyla, Çilimli İlçesi Esençam Köyü mevkisinde, Melen Çayı'na 200 metre uzaklıkta katı atık bertaraf tesisi kurdu. Tesisin yakınındaki Esençam ve Hasanlar Köyleri Tüzel Kişilikleri, temiz çevrede yaşam haklarının ihlal edildiği gerekçesiyle ÇED olumlu kararının iptali istemiyle Sakarya 2'nci İdare Mahkemesi'nde dava açtı. Mahkeme, önce davayı reddetti. Danıştay'ın bozma kararı üzerine, geçen 6 Kasım'da aynı mahkeme ÇED olumlu kararında hukuka uygunluk bulunmadığı gerekçesiyle dava konusu işlemin iptaline karar verdi.

MELEN ÇAYI, İSTANBUL'A İÇME SUYU TEMİN EDİLEN HAVZA İÇİNDE

İptal kararında İstanbul'a içme suyu temin edilen havza ve dereleri gösteren Melen Havzası ve Hasanlar Havzası içinde Melen Çayı'na da yer verildiği belirtildi. Ayrıca, Su Kirliliği Kontrolü Yönetmeliği'ne göre, içme ve kullanma suyu rezervuarının kenarındaki 300 metrelik kara alanının "mutlak koruma alanı" olduğu ve bu alanda içme ve kullanma suyu projesine ait mecburi tesisler hariç hiçbir yapının yapılamayacağına dikkat çekildi. Kararda, "Mutlak koruma alanlarında arıtma tesisleri hariç hangi maksatla olursa olsun hiçbir şekilde yapı yapılamaz, iskana açılamaz, turizm alanı kurulamaz" yönündeki İstanbul Su ve Kanalizasyon İdaresi Genel Müdürlüğü İçme Suyu Havzaları Koruma ve Kontrol Yönetmeliği'nin ilgili maddesi de hatırlatılarak şöyle denildi:

"Diğer koruma alanlarına kıyasla daha esnek koruma tedbirlerine yer verilen uzun mesafeli kuruma alanında dahi kurulması mümkün olmayan dava konusu katı atık bertaraf tesisi çin verilen ÇED olumlu kararında hukuka uygunluk bulunmamaktadır. Bu nedenle dava konusu işlemin iptaline."

KÖYLÜLER TEPKİ GÖSTERDİ

Yargı süreci devam ederken 17 milyon TL maliyetle yapımı tamamlanarak 25 Kasım 2014'te törenle hizmete açılan katı atık bertaraf tesisine 11 belediye çöp dökmeye başladı. Mahkemenin iptal kararından sonra da tesise çöp dökülmeye devam edildi. Esençam ve Hasanlar Köyleri'nde yaşayanlar, mahkemenin kararına rağmen tesisin kapatılmamasına tepki gösterdi. Tesis girişinde hemen her gün toplanan, zaman zaman çöp kamyonlarının geçiş yaptığı yolu kapatan köylüler, tesise çöp dökülmesini önleyemedi. Her gün tesis önünde nöbet tutan köylüler, mahkemenin ardından tesisin kapısının mühürlendiğini, ancak kapının mühür ile birlikte söküldüğünü ileri sürdü. Köylülerden Birkan Çelikkaya, "Mahkeme kararımız olmasına rağmen buraya çöp dökülmeye devam ediliyor. Biz şikayetimizi yaptık mühürlendi, ancak buradan kapıyı mührüyle birlikte çalıp götürdüler. Buraya günlük 300 ton çöp geldiği söyleniyor" dedi.

CHP Düzce Merkez İlçe Başkanı Alaattin Duran da "Bu tesis sadece burayı değil İstanbul'u da zehirlemekte şu anda. Çünkü tesisteki atık suların Melen Çayı'na aktığını duyduk. Melen de İstanbul'a içme suyu olarak gidiyor" dedi.

BELEDİYE BAŞKANI: ÇÖP DÖKECEK BAŞKA YERİMİZ YOK

Düzce Belediye Başkanı Mehmet Keleş ise tesisin çevreye zarar vermediğini savunarak şöyle konuştu:

"Çevreye bir gram sıvı atık gitmiyor. Sadece yaz aylarında çöp toplama alanından değil, çöp suyu toplama havuzundan bir miktar koku salgılanıyordu. Bununla alakalı önlemimizi aldık. Bu kadar güzel, son sistem bir tesisin mahkeme tarafından kapatılması sebebi ise tamamen teknik hadiselerdendir. Bakanlığın yapmış olduğu ÇED raporunda coğrafi kodlamaların yanlış yapılması sebebiyle oluşmuş bir teknik arızadır. Mahkeme burayı usulsüz çöp toplama depolama sahası diye iptal etmemiştir. Sadece teknik arızadan dolayı yürütmeyi durdurmuştur, bu çöp sahası iptal edilmemiştir. Şu anda çöp dökülüp dökülmediği konusunda bilgim yok. Ama açık konuşayım çöp koyacak başka bir yerimiz yok."