Marmaray'ı boyayan grafiticilerin yarattığı zarar açıklandı

Çoğunlukla kamusal alanda yer alan duvar ya da yüzeye çizilmiş, kazınmış veya püskürtülmüş yazı ve çizimler olarak bilinen grafiti, Marmaray tren setlerine yapılınca TCDD tarafından temizlenmesi için ihale açıldı. TCDD Taşımacılık A.Ş. Genel Müdürlüğü Marmaray İşletme Müdürlüğü'nce 18 Kasım 2019'da düzenlenen 'Marmaray tren setlerinin grafiticiler tarafından boyanan dış yüzeylerinin temizlenmesi için alan bazlı (1000 metrekare) temizlik yaptırılması işi' ihalesi sonuçlandı. İhale, Kip Elbise Kuru Temizleme Çamaşır Yıkımı San. ve Tic. Ltd. Şirketi tarafından 55 bin TL'ye üstlenildi. Toplam 6 firmadan geçerli teklifin verildiği ihaleye en iyi teklif, Kip firmasınca verildi. Sözleşmeye göre temizlik işi, yıl sonuna kadar tamamlanacak.

GRAFİTİ, İBB'NİN DE SORUNU

İstanbul Büyükşehir Belediyesi'nce (İBB) de grafitilerin temizlenmesi için uğraşılıyor. İBB tarafından bu iş için özel temizleme aracı alındı. İBB şirketlerinden İSTAÇ tarafından 2018'de 'Grafiti (duvar yazıları), Afiş ve Boya Çıkarma, Zemin Temizleme Aracı Alım İşi' için ihale açıldı. Temizleme aracı için İSTAÇ tarafından 600 bin TL ödeme yapıldı.

GRAFİTİNİN KISA TARİHİ

Grafiti, 1970'li yılların başında ABD'de ortaya çıktı. Genellikle kamusal alanda yer alan duvar ya da yüzeye çizilmiş, kazınmış veya püskürtülmüş yazı ve çizimler olarak tanımlanan grafiti, Yunanca 'graphein' (yazmak) kelimesinden gelmiştir ve İtalyanca 'sgraffio' (karalamak) kelimesinden türetilmiştir. Grafiti, sanat dalı olarak görenlerin yanı sıra kamusal ve tarihi yapılara yönelik vandalizm olarak da değerlendiriliyor.

New York'ta 1960'lı yıllarda, politik eylemciler ve sokak çetelerinin seslerini duyurmak ve kendi çetelerinin sınırlarını belirlemek için benimsedikleri grafiti, 1970'li yıllarda ortaya çıkan rap ve hip hop kültürü ile dünyada yaygınlaştı. 'TAKI183' takma ismiyle duvarlara imza atan postacı hakkında, 21 Temmuz 1971'de New York Times gazetesinde yayımlanan makale ile grafiti, dünyada duyuldu.

New York'taki binaların dış cephelerinin koruyucu malzeme ile kapatılmaya başlanması üzerine grafiti, metrolara ve yer altına indi. Grafiti, New York şehir metrosunda otoriteye karşı çıkma ritüeline dönüştü. Grafiti, 1970'lerde ABD'nin hemen hemen geneline yayıldı. 1980'lerde 'Style Wars' ve 'Wild Style' adlı iki belgesel ile grafiti ve hip hop kültürü, geniş kitlelere yayıldı. 1990'lı yıllarda grafitiye özgü giyim, yaşam tarzı ve literatür oluşturdu. 'Thiery Noir' adlı sokak sanatçısının, Berlin Duvarı'nın yıkılışına eşlik eden grafitileri, uluslararası ün kazanınca grafiti, 'özgürlük isteminin sanatsal ifadesi' olarak değerlendirildi. Grafitinin kaligrafik biçimi, 2000'li yıllarda kültürel ve teknik olanaklar ile yeni boyut kazandı.

GRAFİTİ TERİMLERİ

Writer: Grafiti yapan sanatçı

Sketch: Grafitinin başka yüzeye çizilen taslağı

Character: Grafitinin yanına yapılan karikatür

Firstline: Grafitinin ilk çizgisi

Outline: Grafiti harf çizgileri ya da dış çizgileri

Scret outline: Dış çizgileri çevreleyen çizgi

Highlights: Grafitinin bazı noktalarına, genellikle harflerin sağ alt köşesine verilen parlaklık ya da ışık efekti

Fill in: Grafiti dış çizgileri yapıldıktan sonra içini boyanması. Tek renk veya çok renkli olabilir