Kürtler HDP'ye sırtını döndü

Referandumla HDP 321.443 oy kaybetti. Referandumda Kürtlerin ağırlıkla yaşadığı illerden gelen “Evet” oyu sonuca anlamlı katkıda bulundu. Bölge halkı “Evet oyu barış için verildi” diyor.

Referandum sonuçlarına göre 15 ilden AK Parti'ye destek önceki seçimlere göre artış gösterdi. Bunun sebeplerini bölge halkı Al Jazeera'dan Gonca Şenay'a anlattı. 1,5-2 yılda PKK'nın çatışmaları şehirlere taşımasıyla Kürt siyasetine, seçmen ve siyasetçi ilişkisine damgasını vuran tarihi Sur'da halk barış istyor. Onlardan biri de Diyarbakır'da yaşayan 72 yaşındaki Şeyhmus Altun;

Şeyhmus Altun’un tek evi bugün yeniden inşasına başlanan Sur ilçesinde çatışmalarda yerle bir olan yüzlerce evden biri. Evi için kendisine devletin verdiği paranın, yeni bir ev almasına yetmediğini anlatıyor. Hatta kendi deyimiyle, "6 nüfusa baktığı için çadır bile alacak durumu yok." Bu yaşadıkları, her açıdan çektikleri sıkıntı 2015 yılında Diyarbakır’da, Sur’da yaşayanların hayatının bir gerçeği. Ancak, söz siyasete gelince aynı masada oturduğu arkadaşlarıyla birlikte Altun’un tek bir mesajı var: Barış.

HDP'YE KIRGINLIK VAR

Referandum sonuçlarını nasıl değerlendirdiğini, bölgede “Evet” oylarının AK Parti’nin son seçimlerdeki oyunun üzerine çıkmasının nedeni sorulunda Altun':

“Erdoğan Kürtler ile kazandı bu seçimi. Kürtlerin oyuyla çıktı. Çünkü acı var iki tarafta da. Biz artık barış istiyoruz. Aç da olsak, aç da kalsak barış istiyoruz. Tek söylediğimiz budur.”

Diyarbakır, bölgenin siyasi hareketliliğinin merkezi. 2015'de Sur’da yaşanan hendek savaşlarından bu yana şehirde HDP’ye yönelik bir kırgınlık olduğu artık tüm kesimler tarafından dile getiriliyor. 16 Nisan’da yapılan Cumhurbaşkanlığı sistemine ilişkin referandumda bölge yine anlamlı bir mesaj verdi. Ağırlıkla Kürt seçmenin yaşadığı iller, “Hayır” dedi. Ancak, yapılan ayrıntılı incelemelerde HDP cephesinde “Evet”e kayan oylar olduğu da görüldü. Bu oylar, teklifin ülke genelinde kabul edilmesine de katkı yaptı.

"Evet"e 82 bin seçmen katkısı

HDP, ülke genelinde barajı aştığı ilk seçim olan 7 Haziran seçimlerinde şehirde 636 bin 915 seçmenin oyuyla toplam oyların yüzde 79,2'sini almıştı. HDP'nin bölgedeki tek rakibi olan AK Parti ise o seçimlerde yüzde 14,2 ile 112 bin 752 oy elde etmişti.

Sonra çatışmalarla geçen bir kaç ay sonrasında Türkiye yeniden seçime gitti. 1 Kasım seçimlerinde HDP'nin oyu yüzde 72,8'e geriledi, oy sayısı ise 576 bine. AK Parti'nin oy oranı ise yüzde 21,4'e çıktı. Oyunu AK Parti'ye veren seçmen sayısı ise 169 bin 148'di.

Aradan 2 yıl geçti. Bu iki yılda ise, içeride HDP Eşbaşkanı Selahattin Demirtaş ve milletvekillerinin tutuklanması, Demokratik Bölgeler Partisi elindeki belediyelere kayyum atanması gibi gelişmeler yaşandı. Kürt seçmenin hâlen kendi partisi olarak sahip çıksa da HDP'ye kırgın olduğu, arasına bir mesafe koyduğu, tüm bu yaşananlara sokaklarda tepki gösterilmemesi gibi nedenlerden tahmin ediliyordu. O yüzden de referandum sonuçları bölge açısından ayrı bir anlam taşıyacaktı. Öyle de oldu. Referandumda bölgedeki Kürt seçmen HDP'nin arkasında durdu. Genel olarak "Hayır" dedi ama HDP cephesinden "Evet"e kayan oylarla seçmen Türkiye genelindeki sonuçlara etki etti.

Referandumda Diyarbakır genelinde yüzde 67,59 oranında "Hayır", yüzde 32.4 "Evet" çıktı. Bu oyları veren seçmen sayılarına bakıldığında ise, 524 bin seçmenin "Hayır", 251 bin seçmenin ise "Evet" dediği görüldü. Yani "Evet" cephesi 82 bin oy kazanırken "Hayır" cephesi 52 bin oy kaybetti. Şehirde Hüda-Par'ın katıldığı son seçim olan 2014 yerel seçimlerinde 33 bin seçmenden oy aldığı dikkate alındığında referandumda Hüda-Par ile birlikte HDP cephesinden de "Evet" oylarına katkı olduğu görülüyor.

AVRUPA'YA YANIT

Referandum sonuçlarına ilişkin değerlendirmesini sorduğumuz bir diğer isim ise Kapalıçarşı’da esnaf, Necdet Özdoğan. 65 yaşındaki Özdoğan’a göre bölgeden gelen desteğin altında bir kaç neden var.
“Sur’da olan olayların çok etkisi oldu. Bunun dışında bölge halkı mazlumun yanındadır her zaman. Bakanımızın Avrupa’dan geri gönderilmesi çok etkili oldu. Bölge halkı da artık vaatlerin yerine getirilmesini bekliyor.”

Al Jazeera Türk