İran'daki Siyasi Yapı

TAHRAN (AA) - İran İslam Koalisyonu Partisi Genel Sekreter Yardımcısı Esedullah Badamçiyan, "İran'da İslam rejimini kabul etmeyen kişi ve grupların resmi yollarla parti kurarak yönetimde yer almaları söz konusu değildir" dedi.

Ülkenin köklü muhafazakar siyasi grubu olan İslam Koalisyonu Partisi'nin (Hizb-i Mutelife-i İslami) ​Genel Sekreter Yardımcısı Badamçiyan (74), AA muhabirinin İran'ın siyasi yapısıyla ilgili sorularını cevaplandırdı.

-İran'da siyasi parti

Partilerin, ülkedeki siyasal yapı nedeniyle demokratik ülkelerdeki gibi olmadığını dile getiren Badamçiyan, "Kapitalist, komünist ve seküler ülkeler siyasi partilere kendi açısından bakar ve değerlendirir. İran'da rejimin 'İslam Cumhuriyeti' olması nedeniyle, partiler de İslam esaslarına uygun olmalıdır. İslam rejimini kabul etmeyen kişi ve grupların resmi yollarla parti kurarak yönetimde yer almaları söz konusu olmadığı gibi İran'daki parti sistemi de diğer ülkelerdeki gibi değildir. İran Meclisi'ndeki milletvekilleri İslam rejimine bağlı kalacaklarına dair yemin eder. İslami hedefi olmayan partiler bu nedenle İran'da yer almaz" ifadelerini kullandı.

-Muhafazakarlar ve Reformistler

İran'daki muhafazakarla reformistler arasındaki temel farkın her söylediğine koşulsuz itaat edilmesi zorunlu olan dini lider Ali Hamaney'in temsil ettiği Velayet-i Fakih'e bakış açısından kaynaklandığını dile getiren Badamçiyan, "Muhafazakarlar, Velayet-i Fakih'e itaati dinin bir gereği olarak kabul eder. Bize göre Hamaney, Hazreti Mehdi'nin ortaya çıkmadığı dönemde zamanın imamıdır. Bu siyasi değil, dini bir tercihtir. Reformistlerin bir kısmı da böyle inanır. Milliyetçi Dindarlar ise (Mill-i Mezhebiha) Müslüman olmalarına rağmen Velayet-i Fakih'i bizim gibi kabul etmezler. Onlar anayasada Velayet-i Fakih'e itaat söz konusu olduğu için bu konuya saygı gösterirler." Kendilerinin ise onlarla bir olmadığını belirtti.

-Aşırı ve Ilımlı muhafazakarlar

Kendilerini daha çok ılımlı muhafazakar olarak niteleyen Badamçiyan, "Aşırı" ve "Ilımlı" muhafazakarlar arasındaki farkın yaradılıştaki mizaçtan kaynaklandığını söyledi. Badamçiyan, "Aşırılar, bazı konulara tahammül edemiyor ve fevri hareket ediyor. Suudi Arabistan'ın Şeyh Nemr Bakır en-Nemr'i idam etmesinin ardından tepkisiz kalamazdık. Elçilik binasının önüne gidip tepkimizi gösterdik. Fakat bazıları binanın içine kadar girdi. Bu bir davranış farklılığı" şeklinde konuştu.

Velayet-i Fakih'e itaati düşünce merkezine alan muhafazakar İslam Koalisyonu Partisi, Muhammed Rıza Pehlevi hükümetini yıkmak için 1963 yılında bir araya gelen gruplardan oluştu. Geleneksel İslami anlayışlarıyla ön plana çıkan ve birçok üyesi ülkenin önde gelen tüccar ve iş adamlarından oluşan Koalisyon, özel teşebbüs ve serbest piyasa ekonomisini savunuyor. Ülkedeki en eski muhafazakar grup olma yönüyle Koalisyon'un ülkedeki diğer muhafazakar gruplar üzerinde manevi etkisinin olduğu biliniyor. Koalisyon, 26 Şubat'ta düzenlenecek olan İran Meclisi seçimlerine 6 adayla katılıyor.