İkinci el araba ve konut satışında yeni dönem başladı

Ticaret Bakanlığı, internet sitelerinde gerçeği yansıtmayan, fiyat şişirmeleri ve aldatmacaları içeren ilanlar yoluyla taşınmaz ve ikinci el motorlu kara taşıtı ticaretinde vatandaşların mağdur edildiğinin gözlemlenmesi üzerine bazı kararlar almıştı.

Ticaret Bakanlığının, gayrimenkul ve ikinci el taşıt satışlarında sahte ilanlarla spekülatif fiyat oluşumlarını engellemek amacıyla getirdiği ilan yasağının uygulanmasına bugünden itibaren başladı.

Resmi Gazete'nin 31 Ağustos 2023 tarihli sayısında yayımlanan düzenlemelerle taşınmaz ticareti ve ikinci el motorlu kara taşıtlarının ticaretine ilişkin yönetmeliklerde değişiklik yapılmış, 2 aylık da geçiş süreci tanınmıştı.

Bu değişikliklerle ilan sitelerinde açık kimliğini gizleyerek sahte hesaplar üzerinden ilan verilmesinin engellenmesi amaçlandı.

Buna göre, kişinin kendisine, eşine, birinci ve ikinci derece kan hısımlarına ait olmayan ya da sahibi tarafından yetkilendirilmeyen taşınmaz veya taşıtın ilana konulması bugünden itibaren yasaklanacak.

Bununla birlikte, emlak komisyoncuları ve oto galericileri, sahip oldukları yetki belgeleriyle doğrulama yaparak, satışına yetkili oldukları taşıtı veya taşınmazı ilana koyabilecek.

İlan sitelerine yükümlülük

Düzenlemeyle ilan sitelerine de üyelikten veya ilanın yayımlanmasından önce ikinci el taşıtın veya taşınmazın ilanına yetkili olunduğuna dair doğrulama yapma yükümlülüğü getirildi.

Böylece, tüketici mağduriyetine yol açabilen sahte ilanların engellenmesi, spekülatif fiyat artışlarının önlenmesi ve ilan sitelerinde yer alan bilgi kirliliğinin önüne geçilmesi hedefleniyor. Düzenlemeler uyarınca, mevzuata aykırı davrananlar hakkında her bir aykırılık için 10 bin liradan 100 bin liraya kadar idari para cezası uygulanacak.

Süre uzatılmayacak

Ticaret Bakanı Ömer Bolat, ilgili yönetmeliğin 1 Kasım'da yürürlüğe gireceğini hatırlatarak, emlak ve oto satışlarında sahte isimlerle, sahte hesaplarla fiyatları yükseltmek için yapılan manipülatif çabalara ağır cezalar olduğunu söylemişti.

Bunları yayınlayan ilan sitelerinin bu cezadan sorumlu olacağını vurgulayan Bolat, "Buna göre programlar hazırlamaları gerekiyor. Elemanlarını hazırlamaları gerekiyor. Bu yönetmelik kesinlikle uzatılmayacak 1 Kasım'da yürürlükte olacak." demişti.

Cezalar enflasyon üzerinde artacak, kapatma cezası da gelecek

Bolat, torba yasa çalışmasına atıfta bulunarak, şunları söylemişti:

"Bakanlık olarak hazırlıklarımızı yaptık, cezaları artırıyoruz. Zaten enflasyon oranı da belli, onun üzerinde artırıyoruz ve kapatma cezası da gelecek. Hükümetin kanaati bu yönde. Biz de uygulamacı bir kuruluşuz. Kanunla her sektörün yönetmelikleri var. Bir sürü kanunlar, yönetmelikler var. Ticarette kurallara uygun olarak çalışılması gerekiyor. Bu kural ve yönetmeliklere aykırı davranan otomatikman cezaya uğrayacak. Bunu birkaç kere tekrar ettiği takdirde o zaman geçici kapatma süresi gelecek."

 İkinci el ilan düzenlemesinin detayları

AA muhabirinin yaptığı derlemeye göre, Bakanlık, internet sitelerinde gerçeği yansıtmayan, fiyat şişirmeleri ve aldatmacaları içeren ilanlar yoluyla taşınmaz ve ikinci el motorlu kara taşıtı ticaretinde vatandaşların mağdur edildiğinin gözlemlenmesi üzerine bazı kararlar almıştı. Resmi Gazete'nin 31 Ağustos 2023 tarihli sayısında yayımlanan düzenlemelerle taşınmaz ticareti ve ikinci el motorlu kara taşıtlarının ticaretine ilişkin yönetmeliklerde değişiklik yapılmış, 2 aylık da geçiş süreci tanınmıştı.

Bu değişikliklerle ilan sitelerinde açık kimliğini gizleyerek sahte hesaplar üzerinden ilan verilmesinin engellenmesi amaçlandı.

Buna göre, kişinin kendisine, eşine, birinci ve ikinci derece kan hısımlarına ait olmayan ya da sahibi tarafından yetkilendirilmeyen taşınmaz veya taşıtın ilana konulması bugünden itibaren ( 1 Kasım Çarşamba ) yasaklandı.

Bununla birlikte, emlak komisyoncuları ve oto galericileri, sahip oldukları yetki belgeleriyle doğrulama yaparak, satışına yetkili oldukları taşıtı veya taşınmazı ilana koyabilecek.

İlan sitelerine yükümlülük

Düzenlemeyle ilan sitelerine de üyelikten veya ilanın yayımlanmasından önce ikinci el taşıtın veya taşınmazın ilanına yetkili olunduğuna dair doğrulama yapma yükümlülüğü getirildi.

Böylece, tüketici mağduriyetine yol açabilen sahte ilanların engellenmesi, spekülatif fiyat artışlarının önlenmesi ve ilan sitelerinde yer alan bilgi kirliliğinin önüne geçilmesi hedefleniyor. Düzenlemeler uyarınca, mevzuata aykırı davrananlar hakkında her bir aykırılık için 10 bin liradan 100 bin liraya kadar idari para cezası uygulanacak.

"e-Devlet ile kimlik doğrulaması gerekecek"

Motorlu Araç Satıcıları Federasyonu Genel Başkanı Aydın Erkoç, AA muhabirine, düzenlemeyle, ilan siteleri üzerinden yapılacak gayrimenkul ve araç satışlarında e-Devlet'ten kimlik doğrulaması gerekeceğini söyledi. Erkoç, "İlanın yayımlanmasından önce ilana konu ikinci el motorlu kara taşıtının veya taşınmazın ilanına yetkili olunduğuna dair doğrulama yapılacak." dedi.

İkinci el araç sektörünün kayıt dışı faaliyetlerin en yoğun yaşandığı alanlardan biri olduğuna işaret eden Erkoç, MASFED olarak bu sorunu her fırsatta dile getirdiklerini belirtti.

Erkoç, gerek sektörün kayıt altına alınması gerekse haksız rekabetin önüne geçilmesi için çözüm önerilerinde bulunduklarını belirterek, şöyle konuştu:

"Ticaret Bakanı'mız Ömer Bolat göreve geldiğinde geniş çaplı bir toplantı yaptı ve bizler de sektörde yaşanan aksaklıkları paylaşarak kendilerine ilettik. Türkiye'de yıllık ikinci el ve sıfır olmak üzere toplamda yaklaşık 9 milyon araç satılıyor. Bugün satışların 5'te 1'i bayi, gerçek kullanıcı ve yetkili motorlu araç satıcıları tarafından yapılırken 5'te 4'lük kısmı ayaküstü işi yürütenlerce gerçekleştiriliyor. Bu düzenleme sayesinde sahte ilanlarla dolandırıcılıklar engellenirken bu işi yan meslek edinerek kayıt dışı ticaret yapan, piyasayı haksız yere yükselterek fahiş artışlara sebep olan kişiler de piyasadan temizlenecek. Dolayısıyla yaşanan mağduriyetler ortadan kalkacak. Uygulamayı ihlal edenlere 100 bin liraya varan cezai işlemlerin uygulanması da caydırıcı olacaktır."

"Tapu ve ilan fiyatı farkı takip edilecek"

Türkiye Tüm Emlak Müşavirleri Federasyonu Başkanı Hacı Ali Taylan da 1 Kasım'dan itibaren ilan portallarına sorumluluk getiren bir düzenleme yapıldığını belirterek, "Sayın Bakan yeni bir yönetmelik çıkardı, bu konuyu çok önemsiyor. O köpük fiyatların kalkması, sahte ilanların kalkması için kimlik doğrulaması ile yetki belgesi olmadan hiç kimse gayrimenkul ilanı veremeyecek. Biz de bunu destekliyoruz, Sayın Bakan'a da bu desteğimizi ilettik." dedi.

İlan portallarının bu sisteme geçişe hazır olmasının önem taşıdığını vurgulayan Taylan, şunları kaydetti:

"İlan portallarının altyapılarını buna göre ayarlamış olmaları gerekiyor. Geçmezlerse büyük ceza var. Her bir ilan için 100 bin lirayı bulan ceza söz konusu. Bu şekilde binlerce ilan var. Sektöre düzen geleceğini, köpük fiyatların düzeleceğini, gayrimenkul fiyatlarının bir nebze aşağı doğru düşmeye başlayacağını bu yönetmelikle göreceğiz. Sahte ilanların bu saatten sonra olması söz konusu değil. Ayrıca ilan fiyatıyla tapu fiyatı arasındaki fark da takip edilecek."

Taylan, kimlik bilgilerinin emlak portallarında bulunacak olması nedeniyle güvenlik endişesi taşıdıklarını, bu nedenle söz konusu bilgilerin Bakanlığa ait bir ara yüzde tutulmasını önerdiklerini sözlerine ekledi.