Fatih Projesi çöktü mü?

Cemaat’in haftalık haber dergisi olan Aksiyon’da yer alan habere göre, projede planlar bir türlü tutmadı. 2014’te bitirilmesi öngörülen projenin yüzde 10’u hayata geçirilebildi. Başlangıçta 1,5 milyar lira olarak hesaplanan maliyet şimdiden 8 milyarı buldu.

Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın Başbakan ve AKP Genel Başkanı iken “Fatih Sultan Mehmet, İstanbul’u fethederek Ortaçağ’a son vermiş, Yeniçağ’ı başlatmıştır. İşte biz de bugün FATİH Projesi’yle sadece eğitim sisteminde değil, eğitimin etkilediği her alanda bir çağı kapatıyoruz.” ifadeleriyle tanıttığı proje, Millî Eğitim Bakanlığı (MEB) ile Ulaştırma Denizcilik ve Haberleşme Bakanlığı’nın işbirliğiyle yürüyor. Buna dair altyapı çalışmalarının evveliyatı 2010’a (Ömer Dinçer’in MEB’i yönettiği döneme) kadar gidiyor. Bizzat Erdoğan tarafından projenin 2014’te tamama erdirileceği taahhüt edilmişti. Habere göre CHP İstanbul Milletvekili Nur Serter’in Bilgi Edinme Kanunu’nu işletmesiyle istatistikler ortaya çıktı.

Okullara 18 milyon yerine 730 bin tablet dağıtılabildi. 2015 bütçesinden 4,3 milyar ayrılan projede, yazılım ve donanım altyapısı yüzde 6’da kaldı. Toplam gerçekleşme oranıysa yüzde 10. Eski Ulaştırma Bakanı Binali Yıldırım, projenin 1,5 milyar liraya mal olacağını açıklamıştı. Hesap burada da şaştı. Şimdiye kadarki maliyet 8 milyarı buldu.

MEB’in son verilerine göre, 55 bin 224 okuldan sadece 3 bin 362’sinde (yüzde 6,08) donanım ve yazılım altyapısı nihayete erebildi. 3 bin 657’sine (yüzde 6,62) doküman kamera ve çok fonksiyonlu yazıcı dağıtılabildi. Yine okul öncesi, ilköğretim ve ortaöğretim düzeyindeki tüm okullardaki 620 bin dersliğe etkileşimli tahta temin edilecekti. Bu da 84 bin 921 derslikte pratiğe dönüşebildi. Akıllı tahta ihalesine 23 Kasım 2011’de çıkıldı. 2013’ün sonuna dek iş bitecekti. 2015’teyiz, hedefe henüz varılamadı. İhale iptalleriyle iyice çıkmaza girildi. 12 Ekim 2012’deki ihalede 339 milyon 600 bin lira ile en düşük teklifi Vestel vermişti. 2013’teki ikinci kısım ihaleyi de 999 milyon 722 bin 226 lira ile Vestel kazandı. Danıştay iptal edince yazıcıları da içine alan ikinci kısım ihalesi 96 milyon 359 bin 58 lira ile OYTEK’in oldu. Tablet bilgisayar alım ihalesini de 409 milyon lirayla Telpa Telekomünikasyon kazandı. Altyapı ihale bedeliyse 66 milyon 763 bin liraydı. Geçen günlerdeki yeni ihalenin galibi 249 milyon 94 bin lirayla Netaş Telekom oldu.

Türk Eğitim-Sen Genel Başkanı İsmail Koncuk, projenin aksama sebeplerini şöyle anlattı:

“Fatih Projesi, dönemin başbakanı Erdoğan’ın seçim meydanlarında verdiği sözden daha ileri gitmemiştir. FATİH hayata geçirilmeden önce iyi bir planlama yapılmadı. İnternet ve donanım altyapısı olmadan işe girişildi. Burada tek suçlu Millî Eğitim Bakanlığı değil. Çünkü proje bir hükümet projesiydi. Kaynaklar verimli kullanılmadığı için proje kadük kalmıştır. Eğitimin çözülmesi gereken pek çok önemli sorunu var. Mesela 80 bin ücretli öğretmen görev yapıyor. Bunların pek çoğu 2 yıllık meslek yüksekokulu mezunu. Atanmayı bekleyen 350 bin öğretmen mevcut. Hâlen bazı yerlerdeki okullarda öğrenciler tezekle ısınıyor. Okullardaki hijyen sıkıntısı ortada. Aktarılan kaynaklar sorunları çözmeye yetmiyor. Bu sorunları çözmeden FATİH Projesi’ne girişmek şalvar üzerine smokin giymekten başka bir şey değildir. Ayrıca bu projede şu ana kadar ne kadar para harcandığı bilgisi kamuoyuyla paylaşılmalı. Projenin bu yönüyle şeffaf olmadığını düşünüyorum.”