Ev sahiplerine yasak, Diyanet'e serbest: Yüzde 70 zam yaptılar!

AK Parti iktidarının hazırladığı ve konut kira artışlarını yüzde 25 ile sınırlayan yasa, geçtiğimiz yıl Kasım ayında Resmi Gazete'de yayımlanarak yürürlüğe girmişti. Yasa ile birlikte 1 Aralık 2023 tarihine kadar ev sahipleri kiracılarına aylık yüzde 25'in üzerinde zam yapamayacak. Ancak iş yerleri için aynı kapsamda değil. Yani iş yerlerinde kiracı olanlar mal sahiplerine enflasyon oranında zam yapmaya devam edecek. 

Ancak yaşam pahalılığının artması nedeniyle ev kiralarına yönelik zamlara yüzde 25 sınırı uygulanırken işyerlerinin bu sınırdan muaf tutuldu. Bu durumdan yararlanan Türkiye Diyanet Vakfı’nın (TDV), kiracılarına yüzde 70 zam yapıldığını bildirmeye başladı. Cumhuriyet'ten Sefa Uyar'ın haberine göre Van’da 9 bin 555 lira olan bir mülkün kirası 2023’te 16 bin 277 liraya yükseldi. Kiracı, “Ödemem mümkün değil, kapatmak zorunda kalacağım” derken, yazılarda “gecikme faizi” yerine “gecikme cezası” denilmesi de dikkat çekti.

TBMM’de, 8 Haziran’da kabul edilen maddeyle kira zammı için yüzde 25 sınır getirildi. Ancak düzenlemenin yalnızca konutlarla sınırlı olması nedeniyle işyerleri kapsam dışı bırakıldı. Bu nedenle süren tartışmalara TDV’nin yaptığı zam da eklendi. TDV, Türkiye’nin farklı illerindeki kiracılarına 2023’te geçerli olarak kira tutarları için bildirim yapmaya başladı. Yaşam pahalılığının arttığı ve enflasyonun yüksek olduğu süreçte yapılan zamlar, yüzde 70 bandında oldu.

Örneğin, Van Özalp’te N.A. adlı kiracıya bildirim yapan TDV Özalp şubesi, 2022’de net 9 bin 555 olan aylık kira ücretinin, 1 Ocak’tan itibaren yüzde 70,36 artışla net 16 bin 277 liraya çıkarıldığını kaydetti. Benzer bir bildirim, TDV Bingöl şubesi tarafından Bingöl Merkez’deki bir TDV kiracısına da yapıldı. M.C. adlı kişiye bildirim yapan şube, aylık 705 lira olan kira bedelinin 2023’ten itibaren 1200 liraya çıkacağını kaydetti. Zam oranı ise yüzde yüzde 70.21 oldu.

‘KAPATACAĞIM’

Artış, kiracıların da tepkisine neden oldu. Özalp’teki TDV kiracısı N.A. adlı yurttaş, Diyanet İşleri Başkanı Ali Erbaş ve TDV Genel Müdürü İzani Turan’a hitaben yazdığı itiraz yazısında, cami altında TDV’ye ait bir işyerinde kiracı olarak bulunduğunu, TÜİK’in kasım ayı verilerinin dahi üzerinde zam yapıldığını belirterek “Abes kira artışı neden, anlaşılması imkânsız. Bu kirayı ödemem mümkün değil. Özel sektörler bile makul kira artışları yaparken, vakfın böyle bir talepte bulunmasını doğru bulmuyorum. Bu durumda işyerimi kapatmak durumunda kalacağım” dedi.

FAİZ DİYEMEDİ

Kira zamlarına ilişkin bildirimde vakfın “faiz” demekten kaçınması dikkat çekti. Kiraların zamanında ödenmemesi durumunda “gecikme faizi” uygulanacağı bildirilen yazılarda, yaygın kullanıma karşın “gecikme faizi” değil, “gecikme cezası” tanımı kullanıldı. Yazıda, “Kiranızı vadesinde ödemediğiniz takdirde gecikilen günler için sistem tarafından gecikme cezası hesaplanarak kira borcunuza otomatik olarak ilave edilmektedir” denildi. 

Türkiye Diyanet Vakfı Mütevelli Heyeti üyesi de olan Diyanet İşleri Başkan Yardımcısı Burhan İşliyen’in, bildirimlerin yapıldığı tarihlerde ev sahiplerine tepki göstermesi ise dikkat çekti.İşliyen, “Ev sahipleri, hepimiz bu dünyada kiracıyız. İnsaf. Hiçbir gölgenin bulunmadığı günde bir garibin duası sığınılacak bir gölgelik olabilir. Madde her şey değil. Dua almak lazım” ifadelerini kullandı. 

Cumhuriyet