Cumhurbaşkanlığı'ndan ''Filistin yalanları'' listesi

İsrail-Filistin savaşıyla ilgili sosyal medyada yayılan yalan haberlerin yaydığı dezenformasyonla mücadele etmek için Cumhurbaşkanlığı İletişim Başkanlığı tarafından bir bülten yayınlandı.

Bültende yer alan dezenformasyonlar ve doğrusu şu şekilde:

Dezenformasyon

“Öldürülen Hamas Direnişçilerinin Üzerinden Çıkan Gizli Belgelere Göre, Kasıtlı Olarak İsrail’deki İlkokullar ve Çocuklar Hedef Alınmış” İddiası

Doğrusu

İsrail ile Filistin arasındaki son çatışmalar (Aksa Tufanı), 7 Ekim Cumartesi günü başlamıştır. Bilindiği üzere İsrail’de Cuma ve Cumartesi günleri hafta sonu resmi tatil günleridir.

Ayrıca İsrail Savunma Kuvvetleri İç Cephe Komutanlığı, 7 Ekim’de okulların ülkenin merkezi ve güneyinde kapatılacağını açıklamıştır. İlerleyen saatlerde Milli Eğitim Bakanlığı da İsrail genelinde tüm okulların kapatılma kararını duyurmuştur.

7 Ekim Cumartesi günü ve sonraki günlerde okullarda çocuk bulunmamaktadır. Dolayısıyla, “daha fazla çocuk öldürme kastıyla okulların hedef alındığı” iddiası gerçekle bağdaşmamaktadır.

Dezenformasyon

“Hamas’ın Kaçırdığı Bebek” İddiasıyla Paylaşılan Görüntüler

Doğrusu

Bahse konu videonun İsrail ile Filistin arasındaki son çatışmaların başlamasından yaklaşık bir ay önce (8 Eylül 2023) sosyal medyada paylaşıldığı tespit edilmiştir.

Görüntülerde Arapça konuşan bir kişi, çocuğa ailesiyle ilgili sorular sormaktadır. Görüntülerin iddialarla herhangi bir ilgisi bulunmamaktadır.

Dezenformasyon

“Hamas Direnişçileri 40 İsrailli Bebeğin Kafasını Kesti” İddiası

Doğrusu

İsrail ordusundan yetkililer Anadolu Ajansı’na, ellerinde iddiaları doğrulayacak bilgi veya kanıtın olmadığını söyledi.

Dezenformasyon

“Hamas Direnişçileri İsrailli Bir Sivili Öldürüp Kalbini Söktü” İddiası

Doğrusu

İddiaya konu görüntülerin, Ağustos 2020’de Meksika basınında yer aldığı tespit edilmiştir. Bu haberlere göre görüntülerde Jalisco Yeni Nesil Karteli üyeleri, Tepalcatepec Karteline üye bir uyuşturucu satıcısını infaz etmektedir.

Dezenformasyon

ABD Başkanı Joe Biden’ın “Çocukların Kafalarının Kesildiği Fotoğrafları Göreceğimi Hiç Düşünmezdim” İddiası

Doğrusu

“Hamas direnişçileri 40 bebeğin kafasını kesti” iddiası ilk olarak bir İsrail TV kanalı tarafından dile getirilmiş, ancak bu haberi doğrulayacak herhangi bir bilgi veya belgeye yer verilmemiştir.

Anadolu Ajansı’nın iletişime geçtiği İsrail ordusu yetkilileri, ellerinde iddiayı doğrulayacak herhangi bir argümanın olmadığını söylemiştir.

ABD Başkanı Joe Biden’ın iddiayı tekrar dile getirmesi ve “kafası kesilen bebeklerin görüntülerini gördüğünü” söylemesi üzerine, ABD medyası Beyaz Saray ile iletişime geçerek iddiayı teyit etmeye çalışmıştır.

Washington Post gazetesi Beyaz Saray’dan iddiaya ilişkin bilgi istendiğini, bir sözcünün ne Biden ne de ABD’li yetkililerin ‘kafaları kesilen bebeklerle ilgili görüntü veya bağımsız olarak doğrulanmış herhangi bir bilgi görmediğini’ söylediğini bildirmiştir.

Dezenformasyon

“Filistinliler, İsrailli Çocuk ve Kadınları Vahşice Dövüyor” İddiasıyla Paylaşılan Görüntüler

Doğrusu

İddiaya konu görüntülerin, İsrail ile Filistin arasındaki son çatışmaların başlamasından (7 Ekim) bir gün önce (6 Ekim) sosyal medyada paylaşıldığı belirlenmiştir. İddiaların aksine görüntülerde, İsrail güçlerinin Kudüs’ün Şeyh Cerrah Mahallesinde Filistin yanlısı aktivistlere saldırdığı görülmektedir.

Dezenformasyon

 “Filistinli Kadınlar Makyaj Yaparak Sahte Videolar Üretiyor” İddiası

Doğrusu

İddiaya konu görüntüler, TRT World’de yayınlanan bir kültür-sanat programından alınmıştır. Mart 2017’de yayınlanan görüntülerde Filistinli makyaj sanatçısı Mariam Saleh’in, Gazze film endüstrisinde kadın özel efekt makyaj sanatçısı olarak yaptığı çalışmalar gösterilmektedir.

Dezenformasyon

“İsveç’te Hamas Destekçileri, Protesto Gösterilerinde Polis Arabasını Kaçırdı” İddiası

Doğrusu

İddiaya konu görüntüler, 2022 yılının Nisan ayında Danimarkalı aşırı sağcı siyasetçi Rasmus Paludan’ın, İsveç’in çeşitli kentlerinde düzenleyeceği Kur’an-ı Kerim yakma provokasyonlarına karşı gerçekleştirilen protestolar sırasında kaydedilmiştir. Görüntülerin iddia edildiği gibi İsrail’in Gazze’ye yönelik saldırılarına ilişkin düzenlenen protestolarla bir ilgisi bulunmamaktadır.

Dezenformasyon

“Filistinliler Sahte Cenaze Töreni Düzenledi” İddiası

Doğrusu

Bahse konu görüntüler, yaklaşık üç yıl önce Covid-19 pandemisi döneminde Ürdün’de sokağa çıkma yasağını ihlal etmek için düzenlenen sahte bir cenaze töreninde kaydedilmiştir. Görüntüler, o dönem basın yayın organlarında haberleştirilmiş ve sosyal medyada mizah konusu olmuştur. Görüntülerin iddia edildiği gibi İsrail’in Gazze’ye saldırıları sonucu hayatını kaybeden sivillerle bir ilgisi bulunmamaktadır.

Dezenformasyon

“İsrail, Ağır Yaralanan Bebekleri Gösterdi” İddiasıyla Paylaşılan Görüntüler

Doğrusu

İsrailli bir TV kanalı tarafından ortaya atılan, “İsrailli bebekler öldürüldü” iddiası, İsrailli yetkililer veya bağımsız taraflarca teyit edilmemiştir. İngiliz gazetesi buna rağmen doğrulanamayan bu iddiayı, İsrail bombardımanında yaralanan Filistinli çocukların fotoğrafıyla servis etmiştir.

Dezenformasyon

“Halid Meşal’in ‘Cihad’ Çağrısından Sonra Filistinliler New York’ta Yolları Kapattı” İddiası

Doğrusu

İddiaya konu görüntüler, geçtiğimiz günlerde Porto Riko bayrağı sallayan bir grubun Long Island Ekspres yolunu kapatarak trafik kurallarını ihlal ettiği anları göstermektedir. Görüntülerin iddia edildiği gibi İsrail’in Gazze’ye yönelik saldırılarının protesto edilmesiyle bir ilgisi bulunmamaktadır. Sosyal medyada farklı olayların görüntüleri üzerinden yapılan provokatif paylaşımlara itibar etmeyiniz.

Dezenformasyon

“Filistinliler Sahte Görüntü Hazırlıyor” İddiası

Doğrusu

İddiaya konu görüntülerin, Ağustos 2023’teki bir reklam filmi çekiminin kamera arkası görüntüleri olduğu tespit edilmiştir. Görüntülerin bölgedeki gelişmelerle herhangi bir ilgisi bulunmamaktadır

Dezenformasyon

“Hamas Güçlerine Ait Bir Paramotor, Elektrik Tellerine Çarparak Alev Aldı” İddiası

Doğrusu

Bazı sosyal medya hesaplarından “Hamas güçlerine ait bir paramotor, elektrik tellerine çarparak alev aldı” iddiasıyla paylaşılan görüntüler doğru değildir. Bahse konu yamaç paraşütünün yüksek gerilim hattına çarptığı görüntü, yaklaşık dört ay önce bir video paylaşım sitesinde paylaşılmıştır. Görüntülerin İsrail-Filistin arasındaki son çatışmalarla herhangi bir ilişkisi bulunmamaktadır.

Dezenformasyon

“İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu, Hamas’la Savaşmaya Gönderdiği Oğluyla Vedalaşıyor” İddiası

Doğrusu

Bazı sosyal medya hesaplarından paylaşılan bir fotoğrafla ilgili, “İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu, Hamas’la savaşmaya gönderdiği oğluyla vedalaşıyor” iddiası doğru değildir. İddiaya konu fotoğraf, Netanyahu’nun küçük oğlu Avner’in 2014 yılında askere giderken ailesiyle vedalaştığı sırada çekilmiştir. Fotoğrafın Hamas ile İsrail arasında son dönemde yaşanan çatışmalarla hiçbir ilgisi bulunmamaktadır.

Dezenformasyon

Hamas Direnişçileri Festivalde Yakaladıkları Bir Kızı Diri Diri Yaktı” İddiası

Doğrusu

Bazı sosyal medya hesaplarından paylaşılan, “Hamas direnişçileri festivalde yakaladıkları bir kızı diri diri yaktı” iddiası doğru değildir. İddiaya konu görüntülerin, Mayıs 2015’te Guatemala’da kaydedildiği tespit edilmiştir. Dünya basınında geniş yankı bulan görüntüler, bir taksi şoförünü öldürmekle suçlanan genç bir kızın Guatemala şehrinin 150 kilometre batısındaki Rio Bravo köyünde kalabalık bir grup tarafından vahşice öldürüldüğü olaya aittir.

Dezenformasyon

“Müslüman Hamas Direnişçileri, Engelli Bir İsrailli Kadın ile Onun Hindu Bakıcısını Öldürdü” İddiası

Doğrusu

Bazı sosyal medya hesaplarından paylaşılan görüntülerle ilgili, “Müslüman Hamas direnişçileri, engelli bir İsrailli kadın ile onun Hindu bakıcısını öldürdü” iddiası doğru değildir. İddiaya konu görüntülerde bir Hamas direnişçisi hiçbir kadını, yaşlıyı, çocuğu ve ibadet edeni öldürmeyeceklerini söylemektedir. Arapça konuşan direnişçinin söyledikleri, Hindu halkını Müslümanlara karşı kışkırtmak amacıyla manipüle edilmiştir.

Dezenformasyon

“Hamas Direnişçileri İsrailli Çocukları Böyle İnfaz Etti” İddiasıyla Paylaşılan Görüntüler

Doğrusu

Bazı sosyal medya hesaplarından paylaşılan görüntülerle ilgili, “Hamas direnişçileri İsrailli çocukları böyle infaz etti” iddiası doğru değildir. İddiaya konu görüntülerin, 7 yıl önce Suriye’de kaydedildiği tespit edilmiştir. Asılsız iddialara itibar etmeyiniz.

Dezenformasyon

“Festivalde Canlarını Kurtarmak için Koşuşan İsrailliler” İddiasıyla Paylaşılan Görüntüler

Doğrusu

Bazı sosyal medya hesaplarından paylaşılan aşağıdaki görüntülerle ilgili, “Festivalde canlarını kurtarmak için koşuşan İsrailliler” iddiası doğru değildir. İddiaya konu görüntüler, İsrail ile Filistin arasındaki son çatışmaların başlamasından üç gün önce kaydedilmiştir. Görüntülerde, 4 Ekim 2023’te Tel Aviv’deki bir konser alanında koşan İsrailliler görülmektedir.

 Dezenformasyon

“Ülkemizdeki Yabancılar İsrail Başkonsolosluğu Önünde ‘Mehmetçik Gazze’ye’ Sloganları Attı” İddiasıyla Paylaşılan Görüntüler

Doğrusu

Bazı sosyal medya hesaplarından “Ülkemizdeki yabancılar İsrail Başkonsolosluğu önünde "Mehmetçik Gazze’ye’ sloganları attı” iddiasıyla Paylaşılan Görüntüler güncel değildir. Aynı görüntülerle ilgili, “Bu gördüğünüz grup Filistin’e destek için sokaklara dökülmüş ülkemizde yaşayan yabancılar!” iddiası da doğru değildir. Bahse konu görüntülerin, 10 Mayıs 2021’de İsrail güvenlik güçlerinin Mescid-i Aksa’ya yönelik saldırılarını protesto etmek amacıyla yapılan gösterilere ait olduğu tespit edilmiştir. 7 Mayıs 2021 tarihinde İsrail polisi, Doğu Kudüs’te bulunan Mescid-i Aksa’da namaz kılan cemaate ses bombası ve plastik mermilerle baskın düzenlemiş, çıkan olaylarda en az 205 Filistinli yaralanmıştır. Sivil Toplum Kuruluşları öncülüğünde toplanan vatandaşlar, İsrail’in saldırılarını protesto etmiştir.

Dezenformasyon

“Savaştan Kaçan Bin 671 İsrailli Sığınmacı Gemi ile Alanya’ya Geldi” İddiası

Doğrusu

Bazı sosyal medya hesaplarından paylaşılan görüntülerle ilgili, “Savaştan kaçan bin 671 İsrailli sığınmacı gemi ile Alanya’ya geldi” iddiası doğru değildir. Antalya ve Alanya bölgesine farklı ülkelerin vatandaşlarını taşıyan kruvaziyer gemileri sık sık gelmektedir. Bahse konu görüntülerde, 6 Ekim tarihinde Alanya’ya gelen bir kruvaziyer gemisinden inen turistler görülmektedir. Rutin bir turistik seyahat sırasında kaydedilen görüntülerin, İsrail-Filistin gerginliği ile herhangi bir ilgisi bulunmamaktadır.

Dezenformasyon

“Mısır Polisi İsrail’den Mısır’a Kaçan Çok Sayıda İsraillinin Üzerine Ateş Açtı” İddiasıyla Paylaşılan Görüntüler

Doğrusu

Sosyal medyada paylaşılan bazı görüntülerle ilgili, “Mısır Polisi İsrail’den Mısır’a kaçan çok sayıda İsraillinin üzerine ateş açtı” iddiası doğru değildir. İddiaya konu görüntüler, Aşkelon yakınlarında İsrail güçleri ile Hamas’ın silahlı kanadı İzzeddin el-Kassam Tugaylarına bağlı direnişçiler arasındaki çatışmayı göstermektedir. Görüntüler incelendiğinde de yol üzerinde çatışan askerlerin İsrail askerleri olduğu açıkça görülmektedir. İddiaya konu görüntülerin, Mısır’da 3 kişinin hayatını kaybettiği saldırıyla ilgisi bulunmamaktadır. (Mısır’ın İskenderiye kentindeki bir sit alanında bir polis memuru turist grubuna ateş açmış, saldırı sonucunda 2 İsrailli turist ve Mısırlı tur rehberi hayatını kaybetmiştir)

Dezenformasyon

“Mısır’da Bir Polis Silahıyla İsraillileri Taşıyan Otobüse Saldırdı: 6 Kişi Öldü, 8 Kişi Yaralandı” İddiası

Doğrusu

Bazı sosyal medya hesaplarından paylaşılan, “Mısır’da bir polis silahıyla, İsraillileri taşıyan otobüse saldırdı. 6 kişi öldü, 8 kişi yaralandı” iddiası doğru değildir. Mısır İçişleri Bakanlığı, İskenderiye kentindeki bir sit alanında görevli olan bir polis memurunun, İsrailli turist grubunun üzerine rastgele ateş açtığını, iki İsrailli turist ve bir Mısırlı tur rehberinin öldüğünü açıklamıştır. Açıklamada saldırganın yakalandığı ifade edilmiştir. İsrail medyasının İsrail Dışişleri Bakanlığı’na dayandırdığı haberlerde de 2 İsrailli turist ve bir Mısırlı tur rehberinin öldüğü bilgisine yer verilmiştir.

Dezenformasyon

“Filistin’in Sözde Ermeni Soykırım Savlarını Desteklemek için Bastırdığı Pul” İddiası

Doğrusu

Bazı sosyal medya hesaplarından paylaşılan bir posta pulu görseli ile ilgili, “Filistin’in sözde Ermeni soykırım savlarını desteklemek için bastırdığı pul” iddiası doğru değildir. İddiaya konu posta pulu görseli, geçtiğimiz yıllarda da benzer iddialarla servis edilmiştir. Filistin’in böyle bir pul bastırmadığını açıklayan Filistinli yetkililer, iddiaları kesin bir dille yalanlamıştır. Yetkililer, posta pulunun dijital ortamda hazırlandığını, Filistin’de bu veya buna benzer bir posta pulu basılmadığını açıklamıştır. Tematik tebrik kartları ve posta pulları satan bazı Ermeni sitelerinde de iddiaya konu görselle ilgili, “Burada gösterilen resmin ‘Filistin’in resmi pulu olmadığına dair’ Filistin posta yetkililerinden onay aldık” ifadelerine yer verildiği tespit edilmiştir.

Dezenformasyon

“Azerbaycan’da Bazı Binalara İsrail Bayrağı Yansıtıldı” İddiası

Doğrusu

Bazı sosyal medya hesaplarından “Azerbaycan’da bazı binalara İsrail bayrağı yansıtıldı” iddiasıyla paylaşılan görüntüler güncel değildir. Haziran 2015’te Azerbaycan’ın başkenti Bakü’nün ev sahipliğinde düzenlenen, “Bakü 2015 1. Avrupa Oyunlarına” 50 ülke katılmıştır. Etkinliğe katılan ülkelerin bayrakları, Bakü’de yer alan Ateş Kulelerine yansıtılmıştır. İddiaya konu fotoğraf da bu etkinlik sırasında kaydedilmiştir.

Dezenformasyon

“Hamas Güçleri Genç Bir İsrailli Kadını Esir Aldı” İddiasıyla Paylaşılan Görüntüler

Doğrusu

Bazı sosyal medya hesaplarından paylaşılan görüntülerle ilgili, “Hamas güçleri genç bir İsrailli kadını esir aldı” iddiası doğru değildir. İddiaya konu görüntülerdeki kadın, “Rosey” isimli Filistinli sosyal medya fenomenidir ve çekim yapmak isterken alandan uzaklaştırılmaktadır.