Anayasa Mahkemesi’nden çok konuşulacak 17-25 Aralık kararı

Anayasa Mahkemesi (AYM) eski bakanlar Mehmet Zafer Çağlayan, Muammer Güler, Egemen Bağış ve Erdoğan Bayraktar hakkındaki yolsuzluk ve rüşvet iddiaları için kurulan meclis araştırma komisyonu haberlerine yayın yasağı getirilmesinin ifade ve basın özgürlüğü ihlali olduğuna hükmetti. AYM yayın yasağının “kanunilik” ölçütünü karşılamadığına karar verirken “kamu gücünü kullanan organların keyfi davranışlarının” önüne geçilmediğine işaret etti. Kararın oy birliğiyle alınması dikkat çekti.

17/25 Aralık yolsuzluk ve rüşvet soruşturmalarının ardından istifa eden veya görevlerinden alınan 4 eski bakanla ilgili TBMM’de araştırma komisyonu kurulmuştu. TBMM Başkanlığı, 21 Kasım 2014’te Ankara Cumhuriyet Başsavcılığına yazı göndererek, komisyon tarafından yürütülen soruşturmayla ilgili basın ve yayın organlarınca, soruşturmanın gizliliğini ihlal edici ve masumiyet karinesini zedeler şekilde yayınlar yapıldığı belirterek soruşturmanın sağlıklı yürütülmesi için yayın yasağı talep etmişti. Başsavcılığın talebi üzerine mahkeme soruşturma bitene kadar yayın yasağı almıştı.

Mahkeme “kişilik haklarının zedelenmesinin önlenmesi, şöhret ve diğer haklarının korunmasının sağlanması” bakımından, TBMM Soruşturma Komisyonu’nun istemiş ve getirtmiş olduğu bilgi ve belge içerikleri ile komisyonun tanık, bilgi sahibi, bilirkişi sıfatıyla veya diğer ilgililer olarak beyanlarına başvurduğu kişilerin komisyona vermiş oldukları beyanlarına yönelik olarak yayın yasağına karar vermişti.

HALK TV AYM’YE BAŞVURU YAPTI

İtirazları reddedilen Halk Radyo ve Televizyonculuk AŞ son olarak AYM’ye başvurarak ifade ve basın özgürlüğünün ihlal edildiğini savunmuştu.

Euronews’in haberine göre; AYM, Halk TV’nin başvurusu üzerine ifade ve basın özgürlüğünün ihlal edildiğine karar verdi. Resmi Gazete’de yayımlanan gerekçeli kararında AYM yayın yasaklarının keyfiliğine dayanmaması gerektiğini bildirdi.

AYM kararında Anayasa’nın 28. maddesininde ifade ve basın özgürlüğünün önleyici tedbir niteliğindeki yayım yasaklarıyla geçici olarak sınırlanmasına izin verdiğine dikkat çekerek şu değerlendirmeyi yaptı: “... ‘yargılama görevinin amacına uygun olarak yerine getirilmesi’ sebebi dışında olaylar hakkında yayım yasağı konulamayacağı ifade edilerek yayım yasağı yönünden sınırlama sebeplerinin de sınırlandığı görülmektedir.”

"KAMU OTORİTESİNİN KEYFİLİĞİ ÖNLENMELİ"

AYM, ifade ve basın özgürlüğü yönünden oluşturduğu tehlikenin ağırlığı doğrultusunda yayım yasağının; “kamu otoriteleri tarafından gerçekleştirilebilecek muhtemel suistimalleri engelleyecek belirli ve kesin kurallar ile sıkı denetim öngören özel bir kanunu düzenleme uyarınca gerçekleştirilmesi” gerektiğini kaydetti.

Kanunilik ölçütünün sınırlamaya ilişkin kuralın "erişilebilirliği" ve "öngürülebilirlği" ile kesinliğini ifade eden "belirliliğini" garanti altına aldığını bildiren Yüksek Mahkeme, "Belirlilik, bir kuralın keyfiliğine yol açmayacak bir içerikte olmasını ifade eder... Böylece hukuk güvenliği sağlanarak kamu gücünü kullanan organların keyfi davranışların önüne geçilmiş olur.” değerlendirmesini yaptı.

Meclis Soruşturma Komisyonu yolsuzluk ve rüşvetle suçlanan 4 eski bakanın Yüce Divan’a sevkine gerek olmadığına karar vermişti.