Akdeniz ve Ege'deki toplu pina ölümleri Marmara'ya sıçradı

İstanbul Üniversitesi (İÜ) Su Bilimleri Fakültesi Öğretim Üyesi ve TÜDAV Başkanı Prof. Dr. Bayram Öztürk, Akdeniz ve Ege’den sonra Marmara Denizi’nde pinaların ölmeye başladığını söyledi. Prof.Dr. Öztürk. DHA muhabirine şöyle dedi:

“Pinalar, bütün Akdeniz’de ölüyor. İspanya, Fransa, İtalya, Yunanistan’ın ardından Türkiye’de de pinalar ölmeye başladı. Akdeniz, Ege ve son olarak Marmara’da bunu tespit ettik. Marmara’da Erdek’te yaptığımız dalışlarda 100’ün üzerinde pina saymıştık, 8 tane kalmıştı. Dolayısıyla yüzde 90’lık bir toplu ölüm görüyoruz. Gökçeada’da da durum aynı. Bu yaz orada yaptığımız araştırma ve dalışlarda yüzde 80 oranında pina ölümü gördük. Pinaların ölüm nedeni; bir tür parazit; Pina paraziti. Ancak, kirlenme de bunda etken. Marmara Denizi. Ege başta olmak üzere ölümler giderek artıyor.”

İZLEME PROJESİ GEREK

Prof.Dr. Öztürk, pina ölümleri ile ilgili mutlaka izleme projesi hazırlanması gerektiğini, bunun üzerinde çalıştıklarını anlattı. TÜDAV Başkanı Prof.Dr. Bayram Öztürk, pinaların endemik canlılar olduğunu ifade ederek şöyle devam etti:

“Endemik canlılar; sadece belirli bölgede yaşayan/yetişen, dünyanın başka yerinde yaşama/yetişme ihtimali olmayan, yöreye özgü türlerdir. Pinalar da, Akdeniz, Ege ve Marmara’ya özgü canlılardır, bu nedenle endemik koruma altında türlerdir. Üçüncüsü; pina içinde ve dışınca onlarca canlı yaşıyor. Yani birçok türe ev sahipliği yapıyor. Habitat niteliği taşıyor. Bunun ötesinde pinalar eko sistemde önemli. Çünkü suda süzme, filtrasyon görevi görüyorlar. 40 seneye kadar yaşayabiliyor ve 80 santim kadar olabiliyorlar. Dolayısıya korunması gereken tür bunlar. Bunun için çaba sarf etmemiz gerekiyor. Bunların izlenmesi lazım. Mesela Marmara’da pinalar nerede ölüyor nerelerde ölmüyor. Ölmeyen yer var mı? Ege Denizi’nde, Akdeniz’de nerelerde ölüyor, hangi derinliklerde ölmüyor. Bütün bunların izlenmesi lazım. İzleme, ölçüm, araştırma yapmadan yorum yapmak sadece spekülasyondur ve bu bilimin işi değildir.”

ÖLÜMLER HIZLANDI

Avrupa Birliği’nin (AB) korunan türler listesinde yer alan, Latince ismi ‘Pinna nobilis’ olan, uzun yaşam süresine sahip olan ve üreme çağına ulaşması yıllar alan bu yumuşakça türünde, son 4 yılda büyük artış kaydedildi. Prof.Dr. Bayram Öztürk ile birlikte Erdek Plajı bölgesinde dalış yapan Erdek Dalış Kulübü eğitmeni Osman Benli de pina ölümlerinin Çanakkale Boğazı’ndan sonra Erdek'te görüldüğünü ifade ederken, “100 metrekarelik dalış bölgemizde 1 Kasım’da 135 pina saydık. 1 ay sonra sadece 10’unun kaldığını belirledik. Burada toplu pina ölümleri var” dedi.

“BAŞIMIZ SAĞ OLSUN”

Muğla’nın Bodrum İlçesi’nde dalış merkezi işletmecisi ve eğitmeni Kenan Doğan da son 3 yılda pinaları göremediklerini, bunun Akdeniz’de yaygınlaşan bir virüs veya bakteriden kaynaklandığını duyduklarını anlatırken şöyle dedi:

“Daha önce 10-30 metre derinliklerde sık karşılaştığımız su altına renk katan ayrıca su altında deniz suyunu süzerek denizin temizliğine önemli katkı sağlayan pinalar artık yok. Deniz çayırları arasında boş pina kabuklarına rastlıyoruz. Bunlar da denizin getirdiği tahribatla yok olmak üzereler. Artık canlı değiller. İnşallah ilerleyen tarihlerde onları tekrar görmeyi umut ediyoruz. Başımız sağ olsun; su altına renk katan pinamız artık Bodrum kıyılarında yok. Sadece Bodrum kıyıları değil. Aldığımız haberlere göre Akdeniz, Ege’nin hiçbir yerinde artık pina yok. Yapabileceğimiz ne var bilemiyorum. Eğer yababileceğimiz bir şey varsa yapmak isteriz.”

DHA