Adalet Bakanlığı'ndan AİHM'e ''deprem'' mektubu

Bakanlıktan yapılan açıklamaya göre, Adalet Bakanlığı İnsan Hakları Dairesi Başkanı Hacı Ali Açıkgül, AİHM Yazı İşleri Müdürü Marialena Tsirli'ye mektup gönderdi. Mektupta, Türkiye'de 6 Şubat günü saat 04.17'de merkez üssü Pazarcık ilçesi olan 7.7 büyüklüğünde ve yine aynı gün saat 13.24'te merkez üssü Kahramanmaraş'ın Elbistan ilçesi olan 7.6 büyüklüğünde iki depremin meydana geldiği hatırlatıldı. Mektupta, söz konusu depremlerin 10 ilde yıkıma sebebiyet verdiği ve yaklaşık 13,5 milyon kişiyi doğrudan etkilediği belirtilerek, şöyle denildi:

"Türkiye Cumhuriyeti ulusal mevzuat ve uluslararası yükümlülükleri doğrultusunda, yasaların öngördüğü şekilde gerekli tedbirleri almaktadır. Bu kapsamda, 8 Şubat 2023 tarihinde, Anayasa'nın 119'uncu maddesi ve 2935 sayılı Olağanüstü Hal Kanunu'nun 3/1-(a) maddesi uyarınca Adana, Adıyaman, Diyarbakır, Gaziantep, Hatay, Kahramanmaraş, Kilis, Malatya, Osmaniye ve Şanlıurfa illerinde üç ay süreyle Olağanüstü Hal ilan edilmiştir. Olağanüstü hale ilişkin 6785 sayılı Cumhurbaşkanı Kararı 8 Şubat 2023 tarihli Resmi Gazete'de yayımlanmıştır. Bu karar 9 Şubat 2023 tarihinde Türkiye Büyük Millet Meclisi tarafından onaylanmış ve 10 Şubat 2023 tarihinde Resmi Gazete'de yayımlanmıştır. Türkiye Cumhuriyeti hükümeti, 10 Şubat 2023 tarihinde, ulusun yaşamını tehdit eden felaket nedeniyle, Avrupa Konseyi Genel Sekreteri'ne, Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi'nin 15'inci Maddesi uyarınca, Olağanüstü Hal kapsamında alınacak tedbirlerin, durumun gerektirdiği ölçüde, Sözleşme'nin 4, 2, 8, 10, 11. maddeleri ve Sözleşme'ye Ek 1 No'lu Protokol'ün 1, 2'nci maddelerinde öngörülen yükümlülüklerden derogasyon içerebileceğini belirten bildirimi göndermiştir."

Mektupta, yargı alanında alınan tedbirlere ilişkin 120 sayılı Cumhurbaşkanlığı Kararnamesinin 11 Şubat'ta Resmi Gazete'de yayımlandığı vurgulanarak, şu ifadelere yer verildi:

"Türkiye Cumhuriyeti hükümeti, 15 Şubat 2023 tarihinde, Avrupa Konseyi Genel Sekreteri'ne hitaben, bir önceki bildirimde atıfta bulunulan sözleşme maddelerine ek olarak, 120 sayılı Cumhurbaşkanlığı Kararnamesi'nde öngörüldüğü üzere, yargı alanında alınacak tedbirlerin sözleşmenin 5'inci ve 6-1 maddelerinden derogasyon içerebileceğini belirten ek bir derogasyon bildiriminde bulunmuştur. Bu mektuba 120 sayılı Cumhurbaşkanlığı Kararnamesi'nin İngilizce tercümesi eklenmiştir. Söz konusu Cumhurbaşkanlığı Kararnamesi ile herhangi bir hak kaybına sebebiyet verilmemesi amacıyla, adli işlemlere ilişkin tüm süreler, depremin meydana geldiği 6 Şubat 2023 tarihinden itibaren 10 ilde iki ay süreyle, diğer illerde ise belirli koşullarda bir ay süreyle durdurulmuştur. İki depremden etkilenen kişilerin Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi'ne yaptıkları/yapacakları başvurularda herhangi bir mağduriyet yaşamaması için Mahkeme'nin de benzer şekilde süreleri askıya alması veya söz konusu başvurulara bu konuda esneklik sağlaması yerinde olacaktır."

Açıkgül, mektubun ayrıca Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi Başkanı Síofra O'Leary ve  Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi İkinci Bölüm Başkanı Arnfinn Bardsen'e de sunulmasını istedi. 

DHA