Adalet Bakanı'ndan bebek katili Öcalan'a ''umut hakkı'' sorusuna yanıt

Eski AK Parti Milletvekili Şamil Tayyar'ın, eli kanlı bölücü terör örgütü PKK'nın bebek katili elebaşısı Abdullah Öcalan'ın "umut hakkı"ndan yararlanmasıyla ilgili görüşme süreci yürütüldüğünü ve sürecin olumlu sonuçlandığını iddia etti

Türkiye Arabulucular ve Arabuluculuk Merkezleri Platformu tarafından dün düzenlenen sempozyumun ardından basın mensuplarının sorularını yanıtlayan Adalet Bakanı Yılmaz Tunç, söz konusu iddiaya ilişkin yanıt verdi.

"Terörle mücadeledeki kararlılığımızdan taviz vermeden devam edeceğiz" diyen Tunç, "Sayın Cumhurbaşkanımız da ve diğer siyasi liderlerimiz de bu anlamda gerçekten Türkiye'nin terörden kurtulmasıyla ilgili olarak önemli açıklamalar yapıyorlar. Terörün her türlüsü bu ülkeden silinceye kadar mücadelemizi sürdüreceğiz. Birtakım değerlendirmelerin bize sorulup burada açıklama yapmak doğru değil" ifadelerini kullandı.

Tunç, şöyle devam etti: "Burada özellikle kişilerin, cezaevlerindeki hükümlülerin yakınlarıyla nasıl görüşecekleri, mevzuatımız zaten bellidir. Bu çerçevede zaten yakınlarıyla görüşmeler gerçekleşiyor. Milletimizin birlik ve beraberliğini, huzurunu bozmaya yönelik 40 yıldan bu yana ülkemizi huzursuz eden PKK terör örgütünü bu ülkeden silip atmak durumundayız."

Bakan Tunç, "Bu ülkenin insanları kardeştir. Türk, Kürt, Laz, Çerkez hiçbir ayrım yapmadan birlik ve beraberliğimizi kuvvetlendirip, iç cephemizi kuvvetlendirerek Türkiye'yi daha güçlü kılmak durumundayız. Bu yöndeki çalışmalara da hız kesmeden devam edeceğiz" ifadelerini kullandı.

Erdoğan soruyu yanıtsız bırakmıştı

Erdoğan geçen ay partisinin grup toplantısının ardından TBMM'den ayrılırken gazeteciler kendisine eli kanlı bölücü terör örgütü PKK'nın bebek katili elebaşısı Abdullah Öcalan'a 'umut hakkı' verilip verilmeyeceğini sordu.

Bir gazeteci, "Efendim MHP lideri Devlet Bahçeli terörist başı için umut hakkından bahsetti. Mecliste konuşsun dedi. Böyle bir şey söz konusu olur mu?" diye sordu. 

Erdoğan önce ne sorulduğunu anlamadı ve yanındakiler tarafından "umut hakkı" denilince yürüdüğü yolu işaret ederek "Şöyle açalım" diyerek yoluna devam etti.

Umut Hakkı nedir ?

Milliyetçi Hareket Partisi (MHP) Genel Başkanı Devlet Bahçeli'nin konuşmasında değindiği 'umut hakkı' merak konusu oldu. 

Bahçeli, "Tecridi kaldırılırsa gelsin TBMM'de DEM Parti grup toplantısında konuşsun. Terörün tamamen bittiğini ve örgütün lağvedildiğini açıklasın. Bu dirayet ve kararlılığı gösterirse umut hakkının kullanımıyla ilgili yasal düzenleme yapılması ve bundan yararlanmasının önü de ardına kadar açılsın" dedi.

Bahçeli'nin bebek katili Öcalan için istediği umut hakkı, müebbet veya ağırlaştırılmış müebbet hapis cezası alan hükümlünün serbest kalma imkanının tanınması hakkı. Ömür boyu hapis cezasına çarptırılan kişilerin, belli bir süreden sonra toplumla yeniden buluşmasını sağlamak için verilen bir hak.

Umut hakkı, kişinin yeniden özgürlüğüne, topluma kavuşma umudunu korumasını sağlar. Bütün ülkeler, hukuk sistemlerinde bir düzenlemeye giderek umut hakkını hukuk sistemlerine entegre etmeye çalışmıştır.

Umut hakkı, ölüm cezasının kaldırılma eğilimiyle birlikte ortaya çıktı. İlk düzenlemelerde, ağır suçlardan mahkum olanların erken tahliye olanağının ortadan kaldırıldığı düzenlemeler yapıldı.

Müebbet hapis cezaları, mahkumların hayatları boyunca devam edecek şekilde düzenlendi. Bu durumda, mahkumların salıverilme imkanı olmuyordu. 

Ancak buna rağmen 'insan hakları hukukunun' etkisi ile müebbet hapis cezası mahkûmlarının da cezalarının belirli bir süresi infaz edildikten sonra tahliye olmalarının önü açıldı. Bu hakka ise 'umut hakkı' adı verildi.

Umut hakkı ilk olarak Alman Federal Anayasa Mahkemesi kararlarıyla ortaya çıktı. Ömür boyu hapse çarptırılan kişlerin kişiliklerindeki gelişim göz ardı edilerek mahkûmların bir gün özgür kalma umutları tamamen ellerinden alındığında; devletin insan onurunun özüne ağır bir darbe vurmuş olacağına dikkat çekilmişti.

Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi (AİHM), umut hakkını insan onuru ve insanlık dışı muamele yasağı kapsamında değerlendirir. Örneğin, mahkumların cezasının belirli aralıklarla gözden geçirilmesi gerektiği ve salıverilme umudundan yoksun bırakılmanın insan hakları ihlali sayılabileceği kararlarıyla dikkat çekmiştir.