Yine kafalar karıştı: mRNA aşısı mı yoksa inaktif aşı mı?
Koronavirüs ile mücadelede Türkiye'nin hızlandırdığı aşılama çalışmalarında "mRNA aşısı mı yoksa inaktif aşı mı" tartışmaları yeniden başladı. Peki hangisi daha etkili?
Bir aşı, Covid-19'a neden olan koronavirüs gibi belirli bir bulaşıcı ajanı bağışıklık sistemine tanıtmayı amaçlar. Bağışıklık sistemi, virüsün neye benzediğini ve nasıl savaşacağını öğrendikten sonra virüs vücuda girerse saldırır.
Virüsler bir kat proteinle sarılmış DNA veya RNA'dan oluşan bir gen çekirdeği içerir. Protein tabakasını yapmak için virüsün DNA veya RNA genleri haberci RNA (mRNA) yapar; mRNA daha sonra proteinleri yapar.
Belirli bir yapıya sahip bir mRNA, belirli bir yapıya sahip bir protein üretir. Bazı geleneksel aşılar zayıflatılmış virüs kullanırken, mRNA aşıları virüsün protein kaplamasının sadece kritik bir parçasını kullanır. Covid-19 durumunda da bu kritik parça başak proteini…
30 YIL ÖNCESİNE UZANIYOR
Kavram yeni duyulmuş olsa da, mRNA aşılarının engellerin üstesinden gelmesi için onlarca yıllık çalışma yapıldı. Bilim adamları, şiddetli bağışıklık sistemi reaksiyonları üretmeyecek şekilde mRNA'yı nasıl değiştireceklerini, bağışıklık sistemi hücrelerini kandaki mRNA'yı yutmaya nasıl teşvik edeceklerini öğrendiler. Ardından, büyük miktarlarda kritik protein parçasını yapmak için bu hücreleri nasıl ikna edeceklerini ve mRNA'yı kanımızdaki kimyasallar tarafından yok edilmekten korumak için mikroskobik olarak küçük kapsüller içine nasıl kapatacaklarını keşfettiler.