Uzmanlar şaşkın! Maymun çiçeği virüsü nereden çıktı? Tedavisi var mı?
Dünya henüz koronavirüs kâbusunu atlamamışken şimdi de ‘maymun çiçeği’ tehlikesiyle karşı karşıya kaldı. Uzmanlar ise duruma şaşkın.
Korona pandemisinin artçıları sürerken, dünya şimdi de ‘maymun çiçeği’ (monkeypox) tehlikesiyle karşı karşıya. Maymun çiçeği, aslında bilim dünyasının aşina olduğu bir virüs ve araştırmacılar tarafından uzun yıllardır biliniyor. Ancak onu tarihin bu döneminde tehlikeli kılan şey, alışıldık tabloya uygun olmayan hızda yayılması daha önce izine rastlanmayan bölgelerde de ortaya çıkması.
VAKALAR ARTIYOR
Çiçek virüsünün bir türü olarak bilinen maymun çiçeği, geçmişte Orta ve Batı Afrika’da görülüyordu. Dünyanın diğer yerlerinde tespit edilen vakalar ise Batı Afrika ile bağlantılıydı. Ancak mevcut tabloda, Avrupa’dan Amerika’ya ve hatta Avustralya’ya kadar bağlantısız bazı vakalar tespit edildi. Üstelik vakaların sayısı da azımsanmayacak derecede yüksek. Dünya Sağlık Örgütü’nün (DSÖ) verilerine göre, dünyada şu an 80 kesinleşmiş, 50 de şüpheli maymun çiçeği vakası bulunuyor. Virüs ilk olarak ay başında İngiltere’de tespit edilirken, dünkü 11 yeni vaka ile bu ülkedeki enfekte kişi sayısı 20’ye çıktı. İspanya’da da 14 yeni vakayla toplam sayı 21’i buldu. ABD, Kanada, Belçika, Fransa, Portekiz, İtalya, İsveç, Almanya ve Avustralya’nın ardından İsrail ve İsviçre de dün ilk vakayı duyurdu. Virüsün hızlı bir şekilde birçok farklı bölgede yayılması ise dünyada endişeleri artırıyor.
UZMANLAR ŞAŞKIN
Şimdiye dek Afrika’daki birçok maymun çiçeği salgınını takip eden bilim insanları ise dünyadaki yeni salgına şaşırdıklarını söylüyorlar. Amerikan AP haber ajansına konuşan virolog Oyewale Tomori, “Her uyandığımda yeni bir ülkede vaka tespit edildiğini görüyorum. Gerçekten şaşkınım” ifadelerini kullandı. Geçmişte Nijerya Bilim Akademisi’nin de başkanlığını yapan ve DSÖ’de danışma kurullarında görev alan Tomori, “Bu Batı Afrika’da alışık olduğumuz türden bir salgın değil. Belki de Batı’da yeni bir şeyler oluyordur” dedi.
50 YILDIR MEVCUT
Tarihte ilk kez 1958’de maymunlarda tespit edilen virüs, insanlar arasında ilk defa 1970’te Demokratik Kongo Cumhuriyeti’nde kayıtlara geçti. Afrika dışında ilk olarak 2003’te ABD’de görüldü. Daha sonra 2018’de İngiltere ve İsrail, 2019’da Singapur ve 2021’de ABD’de, Afrika’ya seyahat eden bazı kişilerde maymun çiçeği virüsüne rastlandı. Şimdiye kadar en çok Afrika’da etkili olan virüs, 2017’de Nijerya’da büyük salgına yol açarken ülkede 200 kişi virüse yakalandı ve vakaların yüzde 3.3’ü hayatını kaybetti. DSÖ’nün verilerine göre, Nijerya’da yıllık 3 bin maymun çiçeği vakası görülürken, bunların büyük bir bölümü enfekte sıçanlar ve sincaplarla yakın temas kurulan kırsal bölgelerde tespit edildi.