Uzmanı uyardı: İşlenmiş gıdalar 5 hastalığa davetiye çıkarıyor
Günümüzde sıkça tüketilen işlenmiş gıdaların hastalıklara davetiye çıkardığını belirten Prof. Dr. Onur Yaprak, işlenmiş gıda tüketiminin obezite, metabolik sendrom, otoimmün hastalıklar, depresyon, kolon ve mide kanserini riskini artırdığını söyledi.
Medipol Mega Üniversite Hastanesi Organ Nakli bölümünden Prof. Dr. Onur Yaprak, işlenmiş gıdaların sağlık üzerindeki olumsuz etkilerine dikkati çekerek, “Ortalama olarak diyetten alınan kalorilerin yüzde 25 ila 60’ının işlenmiş gıdalardan geldiği tahmin ediliyor. Besinler mekanik veya kimyasal olarak iki ayrı yöntem ile işlenir. Pastörizasyon gibi mekanik yöntemler kimyasal işlenmeye göre daha masumdur. Kimyasal işlenme sırasında gıdalara farklı amaçlar ile farklı kimyasal maddeler ilave edilir. Ultra işlenmiş gıdalar olarak da adlandırılan kimyasal olarak işlenmiş gıdalar, şeker, yapay içerikler, rafine karbonhidratlar ve trans yağlar bakımından yüksek olma eğilimindedir. Bu nedenle dünya çapında obezite ve hastalığa önemli bir katkıda bulunurlar. 100 binden fazla yetişkinin yer aldığı büyük bir çalışma, yüzde 10 daha fazla ultra işlenmiş gıda yemenin kardiyovasküler hastalık, koroner kalp hastalığı ve serebrovasküler bozukluk risklerinde yüzde 10'un üzerinde bir artışla ilişkili olduğunu buldu” diye konuştu.
İÇERİK LİSTESİ KARIŞIK ÜRÜNLERDEN KAÇININ
İşlenmiş gıdalardan kaçınmanın imkânsız olabileceğini belirten Prof. Dr. Yaprak, sözlerine şöyle devam etti:
“İşlenmiş gıdalar arasında hazır yemekler ve soslar, çorbalar, konserve ürünleri, kurabiye, cips, kraker, gofret gibi unlu veya şekerli paketlenmiş ürünler, şekerli gazlı içecekler, sosis, salam, sucuk, krem peynir gibi sürülebilir ürünler bulunur. İşlenmiş gıdalardan tamamen kaçınmak imkânsız olabilir, ancak çok fazla tüketmenin neden zararlı olabileceğini anlamak, sağlığınızı iyileştirmek için önemli bir adımdır. İlk olarak bu ürünler tipik olarak artan miktarlarda tuz, şeker veya yağ içerir ve bunların tümü aşırı tüketildiğinde sağlıksızdır. İşlenmiş gıdalar ayrıca tatlarını, dokularını iyileştirmek veya raf ömürlerini uzatmak için tipik olarak katkı maddeleri veya koruyucu maddelerle kimyasal olarak işlenir. Herhangi bir işlenmiş gıdayı tanımlamanın kolay bir yolu, etiketine bakmaktır. Tanınmayan, karmaşık adlara sahip bir içerik listesi varsa, bunun işlenmiş gıda olduğunu söyleyebiliriz. “
OBEZİTE, KANSER VE DEPRESYONA YOL AÇABİLİR
Prof. Dr. Onur Yaprak, işlenmiş gıdaların vücutta oluşturduğu 5 hastalığı şu şekilde açıkladı:
“Obezite: Şekerin obeziteye katkıda bulunduğu ve bunun daha sonra bir dizi başka kronik hastalığa yol açabileceği iyi bilinmektedir. Yüksek oranda işlenmiş gıdalara genellikle ilave şeker yüklenir, ancak etikette ‘şeker’ kelimesi gerçekten görünmüyorsa aldanmayın. Şeker yerine en yaygın kullanılan isimler mısır şurubu, fruktoz, glikoz, sükroz ve maltozdur. Şeker tüketimi, beyinde uyuşturucu bağımlılığına benzer bir zevk ve istek duygusunu tetikler. İlave şekerlerin günlük kalorilerin yüzde 10'undan fazla olmayacak şekilde sınırlandırılması önerilir. Bu, günde yaklaşık 12 çay kaşığı şekere eşittir. Bir meşrubat kutusunun tek başına yaklaşık 10 çay kaşığı içerdiğini hatırlarsak bu miktar 1 meşrubattan bile alınabilir.
"Metabolik sendrom: İşlenmiş gıda tüketimi kalp hastalığı ve tip 2 diyabete yol açabilen bir grup risk faktörü olarak tanımlanan metabolik sendromla bağlantılıdır. Metabolik sendromun içeriğinde yüksek kolesterol, artmış bel çevresi, yüksek tansiyon ve yüksek açlık kan şekeri ile insülin direnci vardır. Rafine karbonhidratlar aşırı miktarlarda tüketildiğinde, şekerler vücutta yağ olarak depolanır, artan yağ insülin direncine yol açar.