İşte EYT'deki son formül! Türk modeli, Avrupa modeli derken...
Hükümet, emeklilikte yaşa takılanlar (EYT’liler) için çözüm formülleri üzerinde çalışırken, masadaki formüllerden en güçlüsünün "prim süresi" ve "aylık bağlama oranı değişikliği" olduğu öğrenildi.
3600 ek göstergenin ardından emeklilikte yaşa takılanlar (EYT) için de çözüm formülleri konuşulmaya başlandı. Öne çıkan en güçlü formüller prim günü süresi ve çalışmaya devam edenler için aylık bağlamada oran değişikliği oldu.
En çok üzerinde durulan formül ise prim gün sayılarında atılacak adım. Milliyet'in haberinde değerlendirmelerde bulunan Vergi Uzmanı Muhammet Bayram, “4447 sayılı kanunla beraber 8.09.1999 ve öncesi için emeklilik şartları değiştirildi. Bu tarih ve öncesinde giriş yapanlar için kadınlarda 20 yıl, erkeklerde 25 yıl çalışma şartı vardı ve 5 bin ile 5 bin 975 prim gün sayısını tamamladılarsa emekli olabiliyorlardı. 09.09.1999 tarihi sonrasında kademeli yaş şartı getirildi. Burada kadınlarda 40 ile 58, erkelerde 44 ile 60 yaş arasında değişen kademeli geçiş süresi getirildi. Ama şunu da belirtmek gerekiyor. Bağkur ve emekli sandıkları için 7 bin 200 prim gün sayısı emekli sandığı için 9 bin prim gün sayısı gerekiyordu. Bu kanun çıkmadan önce böyleydi. Sonra kademeli yaş şartı getirildi. 7 bin prim gün sayısı belirlendi” dedi.
Yani 09.09.1999 öncesi tüm sigortalı girişliler EYT’li aslında. EYT meselesinin sorun haline gelmesinin asıl meselesi şudur. Burada SSK, Bağkur, emekli sandığı 3 ayrı kurum 5 kanun var. Bu homojen yapının tek bir potada eritilmesi sorunu vardı. Tek bir çözüm yolu bulunamadığı için 23 yıldan beri çözülemedi. Bu sorun 99 ve öncesindeki sistemin sorunudur. Yani 90’lı yıllarda SSK sistemi karlı bir sistemken ve devlete borç verir hale gelirken, 1999’da SSK sistemi çöktüğü için çalışanların erken emekli olması istenmedi ve yaş şartı getirildi ki SSK sistemine ağırlık gelmesin.
Burada 3 ana model ve 5 farklı sistemden bahsediliyor. Öncelikle şunu belirtmek gerekiyor. Hukukun temel kanunları ve işleyişinde lehe olan kanun geriye yürür ama aleyhe olan kanun geriye yürümez. Burada bir düzenleme yapılması gerekiyorsa EYT’linin yaş şartına takılmadan emekli yapılması gerekiyor.