Enflasyon faiz indirimiyle neden yükseliyor? Uzmanı anlattı
Türkiye'de enflasyon yüzde 36.08 ile son 19 yılın zirvesine yükseldi. Koç Üniversitesi Öğretim Üyesi Prof. Dr. Selva Demiralp, son enflasyon verileriyle ilgili değerlendirmelerde bulundu.
2021 yılını yüzde 36'ya erişen bir enflasyon ile kapattık. Bu rakam, örtük enflasyon hedeflemesine geçtiğimiz 2002'den bu yana gördüğümüz en yüksek rakam.
Bu durum, 2002 sonrası dezenflasyon döneminde ödediğimiz ağır bedelin sil baştan yeniden ödenmek zorunda kalınması anlamına geliyor. Çünkü enflasyon derinleştikçe hem toplumda yarattığı tahribat artarken hem de düşürebilmek için ödenecek bedel artıyor.
Bir doktor çok ilerlemiş bir vaka ile karşılaşsın. Erken aşamalarda teşhis koymuş olsa belki ayakta tedavi edilebilecekken, bugün hastayı yoğun bakıma alması gerekiyor. Hala tedavisi mümkün, çünkü çok bilinen ve ilacı olan bir hastalık. Ancak hastanın alternatif tıp tercihi tedaviyi geciktiriyor. Tedavi geciktikçe hastalık ilerlediğinden, uygulanacak dozun yan etkileri de büyüyor.
Enflasyon rakamı bende böyle bir his uyandırıyor.
2013 sonrası dönemde enflasyonun giderek dikleşen yukarı yönlü bir trend izlediğini görüyoruz. Bu trend, Merkez Bankası üzerinde faiz indirimi konusundaki siyasi söylemlerin artışına paralel bir trend. Bu neden önemli? Çünkü siyasi baskılarla hareket eden bir Merkez Bankası faiz indirimlerinde acele ediyor. Vaktinden önce gelen faiz indirimleri ise enflasyonu besliyor.
Eylül 2021 sonrası dönemde politika faizi 5 puan indirilirken, enflasyonun 16 puan arttığına şahit olduk.
Normalde politika faizinin enflasyona etkileri zamana yayıldığı için çıplak gözle aradaki negatif ilişki bu kadar net görülemez. Araya başka gelişmeler girer. Ancak ekonomik dengeler çok bozulduğunda geçişkenlik de arttığından hızlı çekimle sürecin sonuçlarını da gözlemlemiş olduk.