Ev sahibi kirada yüzde 25 zam sınırını tanımadı

Bahçeşehir Üniversitesi Ekonomik ve Toplumsal Araştırmalar Merkezi (BETAM) 2023 Mayıs’a ilişkin Kiralık Konut Piyasası Görünümü araştırmasını yayımladı. Buna göre, ülke genelinde ortalama kiralık konut ilan metrekare fiyatındaki yıllık artış oranı mayısta yüzde 101 oldu. Böylece nisan ayında yüzde 117 olan yıllık kira fiyatlarının yıllık artış oranı mayısta yüzde 101'e gerilemiş oldu. Mayıs ayında ülke genelindeki ortalama kiralık konut ilan metrekare fiyatı 113,2 TL'ye yükseldi. Yıllık kira artış oranı İstanbul'da yüzde 109,4, Ankara'da yüzde 192,2, İzmir'de ise yüzde 150 olarak öne çıktı. Ortalama kiralık konut ilan metrekare fiyatları İstanbul'da 140,2 TL, Ankara'da 93,7 TL, İzmir'de ise 112,5 TL'ye yükseldi.

En yüksek fiyat artışı görülen iller yüzde 288 ile Trabzon, yüzde 261,4 ile Malatya, yüzde 213,2 ile Ordu, yüzde 192,7 ile Mardin ve yüzde 192,2 ile Ankara olarak öne çıktı. En düşük kira artışının görüldüğü iller ise şöyle oldu: Antep yüzde 117,3, İstanbul yüzde 109,4, Adana yüzde 98, Antalya yüzde 57,6 ve Muğla yüzde 23,5.

ARZ YÜZDE 9, TALEP YÜZDE 14,6 ARTTI

Araştırmaya göre. kiralık konut ilan sayısı geçen aya kıyasla ülke genelinde yüzde 9 (195 bin 482'den 213 bin 20'ye), İstanbul'da yüzde 5,2 (74 bin 204'ten 78 bin 37'ye), Ankara'da yüzde 24,9 (9 bin 197'den 11 bin 483'e), İzmir'de yüzde 10,5 (17 bin 921'den 19 bin 799'a) yükseldi. Kiralık konut talep endeksi nisandan mayısa yüzde 14,6 (184,7'den 211,7'ye) yükseldi. Öte yandan, kiralık konut talebinin geçen yılın mayıs ayına kıyasla da yüzde 3,8 daha yüksek olduğu belirtildi.

ENFLASYON VE KONUT FİYATLARI ETKİLİ

Türkiye Emlak Müşavirleri Federasyonu Başkanı Hacı Ali Taylan, Türkiye genelindeki kiraların iki ve üç kat arttığına dikkat çekti. Taylan, “1 Temmuz’da sona erecek olan yüzde 25’lik kira zammı sınırlamasında tarih uzatıldı ama onun yeni kiracılarda yani boş evi tutacak olan kişiler için bir faydası olmuyor. Yalnızca mevcut kiracılarla ev sahipleri arasında bir anlaşma ortamı yaratıyor. Boş konutlarda zam oranları yüzde 25’in çok üzerinde. Enflasyon ve satılık konut fiyatları bunun en büyük sebebi. Satılık ev fiyatları arttıkça kira bedelleri yükseliyor. Türkiye genelinde konut sahipliği yüzde 60 civarında. Bu çok ciddi bir rakam. Nüfusun yüzde 40’ının kendine ait bir evi yok. Talep arzdan çok daha yüksek. O yüzden konut üretimi hızlandırılmalı. Özellikle Trabzon ve Ordu’da son aylarda kira fiyatları çok yükseldi. Ondan önce de depremden dolayı Mersin’de benzer bir durum yaşanmıştı. Trabzon’da Arap yatırımcının yoğunluğu, gelip yüksek fiyata ev satın alması bunu etkiledi. Kentte konut arzı yeterli olmayınca o bölgede kiralar çok arttı” dedi. 

YABANCILARA SATIŞ YÜZDE 23,9 DÜŞTÜ

TEPAV tarafından yayımlanan Doğrudan Yatırımlar Bülteni’nin 2023 Birinci Çeyrek sayısı verilerine göre, 2023 yılı birinci çeyreğinde yabancılara konut satışı yüzde 24 düşerken Rus vatandaşlarına satışlar 2,5 katına çıktı. İlk çeyrekteki satışlar toplamda 11 bin 25’e geriledi ve satışların yüzde 35,5’i Rus vatandaşlarına yapıldı. Yabancılara yapılan konut satışlarının 3 bin 915’i Rusya, bin 444’ü İran ve 567’si Irak uyruklu yurttaşlar arafından satın alındı. Satışların 3 bin 603’ü İstanbul, 4 bin 177’isi ise Antalya’da yapıldı.