Bakan Şimşek akılalmaz kira zamlarını böyle yorumladı

Hazine ve Maliye Bakanı Mehmet Şimşek, NTV canlı yayınında ekonomi gündemine ilişkin önemli açıklamalarda bulundu.

Temmuz ayı itibariyle yürürlükten kalkan konut kiralarındaki yüzde 25'lik zam sınırı zorunluluğu sonrasında bir anda artışa geçen konut kiralarını değerlendiren Şimşek "Hizmet enflasyonu bütün dünyada atalet içeriyor, daha gecikmeli para politikasına tepki veriyor. Bir de bize münhasır bazı hususlar var. Kirada zamanında yüzde 25’lik üst limit getirmiş. Biz temmuz ayı itibarıyla bunu kaldırdık, kaldırınca yenilenen bütün kira sözleşmeleri son yıllardaki enflasyon farkını yansıtmaya çalışıyor. Yüzde 120’ye yakın kiralarda artış var. Kira artışlarının enflasyona etkisi bir yıl sonra normalleşmiş olacak. " dedi.

Bakan Şimşek ayrıca Savunma Sanayi Fonu’na destek amacıyla Meclis’e getirilen kanun teklifiyle ilgili olarak da “Bu ülkeyi korumalıyız. Paketin bir kuruşu bile bütçeye girmeyecek." ifadelerini kullandı.

Yüksek seyreden enflasyona ilişkin değerlendirmede bulunan Şimşek, "Temel mallarda yıllık enflasyon yüzde 28'e düştü. Enflasyon düşmeye devam edecek. Hizmet enflasyonu düşmeye başladı ama dünyada katılık var. Kira artışındaki yüzde 25'lik üst limiti kaldırınca yenilenen kira sözleşmelerinde yüzde 120'ye yakın artış oldu. Hizmetler enflasyonu zamanla gelirler politikasına güçlü tepki verecek. Enflasyon düşmeye başladıkça önümüzdeki dönem katılığı kıracağız" dedi.

Şimşek, "Deprem ve EYT gibi maliye politikasına sınırlayıcı unsurlar var buna rağmen enflasyonda düşüş başlamış. Enflasyonda düşüş fiyat artışının yavaşlaması demek. Bu programı uygulayacağız. Bu program sonuç veriyor. Enflasyon beklentilerinde iyileşme var. Yenilenen kira sözleşmelerinin etkisi oldu. Geçmiş enflasyon baz alınıyor. Bunlar bir yıl sonra denklemden ve bazdan çıkacak. Konut arzının artması kira enflasyonunu etkileyecek" ifadelerini kullandı.

Bakan Şimşek'in açıklamalarından öne çıkanlar şöyle:

Körfez turu bekleneni verdi mi?

"Katar ve Kuveyt ziyaretim oldu. Yakın dönemde Katar ile bir zirve yapılacak. Körfez bizim için ciddi fırsatlar barındırıyor. Özellikle turizmde çok önemli fırsatlar barındırıyor.

Ben Körfez'le ilgili çok farklı yaklaşım içindeyim. Bunun daha faydalı olacağını düşünüyorum. Oradan doğrudan yatırımlar her zaman için önemli. 

 Katar'da 250'ye yakın önde gelen üst düzey yöneticileriyle bir araya geldim. Çok önemli görüşmeler yaptım. Gelin siz de parçası olun dedim. Kafalarındaki soru işareti lira. Çok oynak. Oralarda kurlar sabit. Makro finansal istikrarı geliştirdikçe orada muazzam ilgi olacak. Fon fazlaları var.

"ABD Hazine Bakanı Yellen ile görüşülecek"

Haftaya ABD'de önemli bankalarla bir araya geleceğiz. Çok yoğun birkaç gün geçireceğiz. ABD Hazine Bakanıyla görüşeceğim. Diğer ülkelerden toplantı talep eden bakanlar var. Birçok bankayla bir araya geleceğiz. Türkiye ekonomisini anlatıyoruz, bizim büyük paydaşlarımız. İlişkileri sürekli sıcak tutuyoruz. Çok ciddi fon akışları var. Yoğun diyalogları devam ettireceğiz. Tüm yatırım bankalarının etkinliklerine katılacağız. Günde 15'e yaklaşan toplantılarımız olacak. 5-6 günümüz ABD'de geçecek.

Cari açık gerilemeye devam eder mi?

Cari açık Türkiye'nin yumuşak karnı. Geçen sene program öncesinde cari açık çok yüksekti. O dönemin konjonktüründe milli gelirin oranına göre yüzde 6 görüyordu piyasa. Biz de bunu ilk yılımızda yüzde 3'e indirebilir miyiz diye iddialı hedef koyduk. Gelinen noktada cari açık yüzde 1'in altına geriledi. Bölgemizdeki çatışmalar olmasaydı büyük ihtimalle cari açık muhtemelen dengede olurdu. Cari açığı kalıcı şekilde yüzde 2,5 veya 2'nin altına çekmek istiyoruz. Türkiye'nin dış kırılganlığını kalıcı şekilde çözmek istiyoruz. Aralık ayında özellikle Sanayi Bakanlığı liderliğinde 284 ürün belirledik. Türkiye'nin dış ticaret açığının yarısından fazlasını ifade ediyor. 10 yıl vadeli 2 yıl geri ödemesiz krediyle dünyadan ve Türkiye'den bu işleri yapabilecek firmaları davet ettik. Bunların önümüzdeki birkaç yıl içinde üretime ilişkin yatırımları çekmek istiyoruz.

Yeşil dönüşüm o kadar kritik ki. Enerji Bakanıyla yakın çalışıyoruz, yenilebilir enerjide 10 bin megawatta çıkarsak yıllık doğal gaz faturamızı 1,5-2 milyar dolar azaltacak. Her sene ilave geldikçe 5 yılda 10 milyar doları aşarız. Dolayısıyla bunlar kalıcı olarak cari açığı aşağı çekecek. Cari açık öngördüğümüzden çok daha iyi gitti. Cari fazlayı konuşuyor olacağız. Devletin yönlendirdiği desteklediği yapısal dönüşüm var sanayide.

‘Enflasyonda 26 puan düşüş var’

Enflasyon düşüyor, mayısta zirveye çıktı zirveden bu yana enflasyonda 26 puan düşüş var. Enflasyon düşmeye devam edecek.

Kira fiyatları hakkında

Hizmet enflasyonu bütün dünyada atalet içeriyor, daha gecikmeli para politikasına tepki veriyor. Bir de bize münhasır bazı hususlar var. Kirada zamanında yüzde 25’lik üst limit getirmiş. Biz temmuz ayı itibarıyla bunu kaldırdık, kaldırınca yenilenen bütün kira sözleşmeleri son yıllardaki enflasyon farkını yansıtmaya çalışıyor. Yüzde 120’ye yakın kiralarda artış var. Kira artışlarının enflasyona etkisi bir yıl sonra normalleşmiş olacak. 

Hizmetler enflasyonundaki katılık olmasaydı, bize münhasır husus olmasaydı bugün belki enflasyon hedefimize çok daha yakın olacaktık. 80’li yıllarda 90’lı yıllarda enflasyonu düşüreceğiz diye sayısız hükümet iktidara gelmiş, demişler ki biz enflasyonu indireceğiz. Kolay kolay enflasyon indirilememiş. Türkiye’de 40 yıldır- 50 yıldır kronik iki hane civarı veya dönem dönem 3 haneye geçmiş bir enflasyon durumu var. Bir de dünyaya bakalım. 1970’li yıllardan beri 56 ülkede 100 enflasyon şoku incelenmiş, şok öncesine enflasyon ne zaman dönmüş diye bir analiz yapılmış, ortalama 3.4 yıl.

Enflasyonda düşüş başlamış, bu düşüş devam edecek. Enflasyonda düşüşle fiyatlardaki düşüş aynı şeyler değil. Enflasyonun düşmesi demek fiyat artışlarının yavaşlaması demek. Geçen sene enflasyon yüzde 65’ti, 100 liralık bir malın fiyatı 165 liraya çıkmış oldu. Bu sene sonu itibarıyla enflasyon yüzde 42 oldu. Bu şu demektir. 100 liralık ortalama bir sepetteki mal ve hizmetlerin fiyatı 142 liraya çıktı demektir. Bu program sonuç veriyor, enflasyonu düşüreceğiz. 1-2 puan aşağıda, 1-2 puan yukarıda olabilir.

‘Düşüş devam edecek biz bu konuda kararlıyız’

Geçen sene ekim ayında 70 ekonomiste sorduğumuz zaman 12 ay sonra enflasyon yüzde 45 olur diyorlardı, 24 ay sonra yüzde 26 civarında olacak diyorlardı. Bugün ne diyorlar? Ekim ayında sorduğumuzda 12 ay sonra enflasyon ne olacak diye sorduğumuzda yüzde 27 olacak. 24 ay sonra sorduğumuzda yüzde 18 civarında olacak diyorlar. Düşüş devam edecek, biz bu konuda kararlıyız.

"Yönetilen ve yönlendirilen fiyatlar var"

Kayıt dışılıkla mücadelede bakanlık inanılmaz enstrümanı devreye aldı. Yönetilen yönlendirilen diye fiyatlar var. Bütçeyi çok rahat sübvansiyonları hızlı şekilde azaltabiliriz. Kamu fiyatları üzerinden enflasyonu artıracağı için hedeflenen enflasyon oranında artış yaptık. Büyümede yavaşlama devam etse yüzde 3 civarı açığı yakalamak için elimizden geleni yapacağız.

"Mali disiplin konusunda kafamızda zerre tereddüt yok"

Özelleştirme idaresi yakında kamu araçlarının satışına başlayacak. 1000 civarı araç özelleştirmeye devredildi. Nasıl satacaklar teknik bir detay. Gelir konusunda adımlar atmaya devam edeceğiz, mali disiplin konusunda kafamızda zerre tereddüt yok. Kamuda zaruri kiralamalar dışında izin vermiyoruz, kiralamalar yüzde 15 geriledi.

"Rezerv artışı 100 milyar doların üzerinde"

SWAP hariç net rezerv artışı 100 milyar doların üzerinde. Risk priminin 200'ün altında olması lazım ama bunu sağlayacağız, biraz sabır.

"Türkiye'ye ciddi bir ilgi var"

Türkiye farklı bir enflasyon ortamında olabilirdi. KKM'deki sorunu çözmesek ve yatırım noktasında ciddi kaynak girişi var. Türkiye'nin kredi notu 5 kez artırıldı bu sene. Gri listeden çıktık, program çalışıyor.

Savunma sanayi vergisi 

Bölgemizde savaşlar var. Bizim caydırıcılığı artırmaktan başka yapacağımız başka bir şey yok. Savunma sanayi gelişiyor. Şu anda 3 bin 300 firmamız savunma sanayine parça üretiyor."