TCMB'den yeni TL ve yeni sıkılaşma hamlesi

Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası (TCMB), Türk lirası (TL) mevduatın bankacılık sistemindeki payını artırma odaklı adımlarına devam ediyor. TCMB'nin Zorunlu Karşılıklar Hakkında Tebliğ'de Değişiklik Yapılmasına Dair Tebliğ'i Resmi Gazete'de yayımlandı.

Buna göre, Kur Korumalı Mevduat’ta (KKM) zorunlu karşılık oranı yükseltildi ve döviz mevduat için TL cinsi ilave zorunlu karşılık oranı getirildi.

Böylece piyasada oluşan TL likidite fazlası, zorunlu karşılık oran artışıyla sistemden çekilmeye devam edilecek. Aynı zamanda KKM’den TL mevduata geçiş teşvik edilecek.

Düzenleme ile bankacılık sisteminden 1 trilyon TL’nin biraz üzerinde likidite çekilmesi öngörülüyor.

– 6 aya kadar vadeli KKM’de zorunlu karşılık oranı yüzde 25’ten yüzde 30’a yükseltildi
Tebliğe göre, KKM’nin yoğunlaştığı 6 aya kadar vadelinin zorunlu karşılık oranı 5 puan artırılarak yüzde 30’a yükseltildi. 1 yıla kadar vadeli ile 1 yıl ve daha uzun vadeli olanlar için zorunlu karşılık oranı ise yüzde 5’ten yüzde 10’a çıkarıldı.

TCMB, eylül ayında KKM’nin yoğunlaştığı 6 aya kadar vadelinin zorunlu karşılık oranını yüzde 15’ten yüzde 25’e yükseltmiş, 1 yıla kadar vadeli ve 1 yıl ve daha uzun vadeli olanlar için zorunlu karşılık oranını ise yüzde 5 olarak belirlemişti.

 Döviz mevduata 4 puan TL cinsi zorunlu karşılık geldi

Yabancı para cinsinden mevduat/katılım fonu için zorunlu karşılık oranları tüm vadelerde 1’er puan artırıldı.

Piyasada oluşan TL likidite fazlasının sistemden çekilmesi ve TL mevduata geçişin desteklenmesi amacıyla TL cinsinden tesis edilmek üzere tüm vadelerde döviz mevduata yüzde 4 ilave zorunlu karşılık uygulanmasına karar verildi.

Yurt dışından sağlanan yatırımlara zorunlu karşılık istisnası uzatıldı

Yurt dışından sağlanan yatırımların teşvik edilmesi amacıyla söz konusu kaynaklara zorunlu karşılık istisnasının süresi 31 Aralık 2023’ten 2024 yılı sonuna kadar uzatıldı.

Sadeleşme adımları kapsamında menkul kıymet düzenlemesinde yapılan değişiklikle uyumlu olarak finansman şirketlerince kullandırılan ticari krediler için yüzde 20 oranında zorunlu karşılık tesisi uygulaması sona erdirildi.

TCMB, Para Politikası Kurulunun 26 Ekim 2023 tarihli kararıyla TL mevduat payının artırılmasına yönelik ilave adımlarla parasal aktarım mekanizmasının güçlendirilmeye devam edileceğini, faiz artırımının yanı sıra parasal sıkılaştırma sürecini destekleyecek seçici kredi ve miktarsal sıkılaştırma kararları almayı sürdüreceğini kamuoyu ile paylaşmıştı.

TCMB, bunun ardından bankacılık sisteminde TL payını artırmaya yönelik adımlarla birlikte sadeleşme kapsamında ihracat kredileri ve firmaların krediye erişimine yönelik uygulama kolaylıkları getirmişti.

Firmaların krediye erişimini kolaylaştırmak amacıyla bankalarca kullandırılan krediler için yüzde 30 oranında menkul kıymet tesis edilmesi uygulaması ile fatura karşılığı kredi uygulaması sona erdirilmişti.

Bankaların TL ticari kredilere referans oranın 1,8 katının üzerinde uyguladıkları faiz oranına göre menkul kıymet tesisi uygulaması kaldırılmıştı. TL’ye geçişlerin hızlandığını gösteren veriler doğrultusunda gerçek kişiler için daha önce aylık yüzde 2’den yüzde 2,5’e yükseltilen TL payı artış hedefi, aylık yüzde 3,5’e çıkarılmıştı.

Standart TL mevduatın toplam mevduat içindeki payını artırmayı amaçlayan TL payı artış hedefi, menkul kıymet uygulamasından çıkarılarak bankaların yabancı para mevduat için tesis ettikleri zorunlu karşılıklar üzerinden komisyon alınması uygulamasına eklenmişti. (AA)