Tam 40 yıllık banka, sadece 40 saatte nasıl iflas etti ?

ABD’deki 40 yıllık Silikon Vadisi Bankası (SVB)geçen hafta iflas etti. Bu, 2008 krizinden beri en büyük banka iflaslarından biri olurken bankaya kayyım atandı.

1983’te kurulan SVB, teknoloji endüstrisi bankacılığında uzmanlaşmış ve genellikle start-up’lara krediler veriyordu. Banka aynı zamanda start-up’ların halka arzlarına da yardımcı oluyordu.

Banka, varlıkları dikkate alındığında ABD’nin büyük bankaları arasında 16’ncı sırada yer alıyordu.

SVB’nin iflası ABD ve Avrupa’da hisse senedi piyasasını olumsuz etkilerken, bankacılık hisselerinde genel olarak düşüşe neden oldu.

‘Paranızı çekin!’ mesajları

Ekonomi gazetesinden Ussal Şahbaz’a konuşan İhsan Elgin, 40 yıllık bankanın 40 saatte batışını şöyle anlattı:

Bankanın varlıklarının sadece üçte biri kredilerden oluşuyor. SVB kalan paraları uzun vadeli Amerikan hazine kağıtlarına yatırmış. 2022’de faizler yükselmeye başlayınca SVB’nin elindeki kağıtların değeri düşmeye başladı.

Bunun üstüne, SVB’de mevduat tutan startup şirketlerin aldığı yatırım miktarı, sabit getirili varlıklarda yükselen faizin cazibesiyle azalınca, bu şirketlerin mevduatları da azaldı.

Anlaşılan SVB 40 yıl teknoloji sektöründe çok iyi ilişkiler geliştirmiş ama bu sayede girişimcilik ekosistemindeki gelişmeleri en iyi takip edecek konumda olduğu halde, değişen trendleri herkesten önce görüp riskini yönetmeyi becerememiş.

Peki, nasıl oldu da 40 senelik banka 40 saatte battı? Yatırım yaptıkları şirketleri başta SVB ile tanıştıran belki en fazla 30-40 fon, perşembe sabahı WhatsApp gruplarından bu sefer aynı şirketlere ‘paranızı (veya paramızı) çekin’ diye mesaj atmaya başlamış. Bu mesajlar büyük harflerle yazılan ‘PARANIZI ÇEKİN’ uyarılarıyla sosyal medyaya da yansıdı. Böylece tarihin WhatsApp ve sosyal medyadan yayılan ilk banka hücumunu yaşadık!

(İflastan sonra) Tüm girişim sermayesi camiası Washington’un yolunu tuttu. “Biz batarsak ABD dünyanın teknoloji lideri olmaktan çıkar, Çin’e yenik düşeriz” dediler. Pazar günü ABD Hazinesi SVB mudilerinin parasını ödeyeceğini açıkladı.

SVB kurtarılmış olsa da 2022’de bol para devrinin bitmesinin etkileri sürecek.

Dünyada teknoloji işlerine yapılan toplam yatırım miktarı Şubat 2022’de 49 milyar dolardan Şubat 2023’te 18 milyar dolara düştü. Bu hafta Facebook, geçen seneki 10 küsur bine ek olarak 10 bin kişiyi daha işten çıkaracağını açıkladı.

Yani SVB’nin mudileri kurtarılmış olsa da SVB’nin batmasına neden olan paradigma değişikliği hala geçerli.

Ussal Şahbaz'ın yazısının tamamı için...