Rusya'nın ambargosu vatandaşa yaradı

İç pazarda ‘Putin’ etkisi kendini göstermeye başladı. Sınırdan geri gönderilen sebze meyve pazarda ucuzluğa yol açtı. Mallarını depoda tutup ‘kriz geçer’ diye, bekleyen de yok değil

Milliyet'ten Duygu Erdoğan'ın haberine göre Uçak düşürme krizi sonrası Rusya’nın gümrük kapısından geri gönderdiği veya sipariş iptali verdiği sebze meyve iç piyasada pazara indi. Hala Rusya sınırında uzun kuyruklar oluşturan Türk tırları bekleyişlerini sürdürürken, risk almak istemeyenler ya da Rusya’nın anlaşmasını iptal ettiği üretici, mallarını hallere satınca fiyatlar bir anda düştü. Özellikle pazar tezgahlarında halden direkt alınan ürünlerde fiyat düşüşü hissedilir hale geldi. 

Antalya’da bazı üreticiler Rusya’ya satamadığı malı depolarda saklayıp iç piyasaya parça parça sürse de üreticinin depolarda saklayamadığı domates, mandalina, limon gibi ürünlerde fiyat düşüşü 1 lirayı geçiyor. Yine bazı sebzelerde 50 kuruş ila 1 lira arasında fiyat düşüşü var. Pazarcı ‘Putin sağolsun’ derken, gelecek hafta hal fiyatlarının biraz daha düşeceğini tahmin ettiklerini vurguluyor. 

Sebze bayramı!
Antalya halinde neredeyse tüm ürünlerde 80 kuruşa kadar fiyat düşüşü var. Bazı üretici depolarda tutmayı tercih ederken bazı üreciler ‘elimde kalır’ endişesiyle ürünü satıyor. BeyoğluBademlik Perşembe pazarında geçen hafta 3.5 lira olan patlıcan bu hafta 2-2.5 lira. Akşam pazarında 1.5 liraya düşüyor. 3-4 lira olan karnıbahar 2-2.5 lira, 5 lira olan dolmalık biber 4 lira oldu. Ancak üretici “Rusya almıyor” diye her ürünü piyasaya çıkarmıyor. Pazarcıya göre, depoda tutarak parça parça piyasaya sürüyor, bu da fiyatlara yansımıyor, ürün değerlenmiş oluyor. 
Depoda saklanamayan ürünlerin başında ise mevsimi de geçen domates geliyor. Bu nedenle kışın fiyatı oldukça yükselen domates, 2 liradan 3 liraya kadar alınabiliyor. Bir diğer ürün ise mandalina, ince kabuklu olduğu için portakal gibi tutulamıyor. Bu da fiyatları 1.5 liraya kadar düşürdü. Yaz aylarında fiyatı ‘altınla’ yarışan limon, tanesi 1 liradan filesi 1 liraya düştü. 

‘En iyisi biz yiyelim’
Pazarcı, fiyatlar düşünce iç piyasaya satış yapacak olmaktan memnun. ‘Putin sağolsun’ diyen Bedirhan Aksungur, “Bazen evine bir kilo mandalina alamayan var, içerde de tüketilir, ziyan olmayacak sonuçta” diyor. Pazarda alışveriş yapan Hülya Karlı, fiyatlar düşecek mi diye bize sorduktan sonra, “Henüz görmedim bir düşüş ama zaten fiyatlar tarım ülkesi değilmişiz gibi alıp başını gitmişti. Sonuçta bir kilo ıspanak işte, evimize biraz daha az para harcayıp dönelim artık” diye konuşuyor. 

Pazarcı Musa Kalyon, asıl düşüşü haftaya bekliyor. ‘Şu anda üretici saklıyor ama daha fazla tutamaz’ diyen Kalyon, “Rusya daha iyi ve uygun fiyata meyve sebze bulamaz. Onlar hazır ara vermişken biz yiyelim” diyor. 

Meyvede durum ne?
Pazarda meyve fiyatlarına yansımalar henüz görülmüyor. İlk etapta daha çok dayanıksız sebze ürünlerine yansıyan düşüşün meyvede de kendi göstermesi an meselesi. Nar 1.5-2 lira, elma 2-3 lira. Armut 4 liraya kadar çıkarken üzüm de 3-4 lirayı görüyor.  

Ahmet Selim Şenses, düşen fiyatların eskisi gibi pazarları dolduracağını belirtirken, yüksek fiyatlar nedeniyle yıllardır ‘eski tatları’ olmadığını anlatıyor. Şenses, “Rusya almazsa fiyat mecburen düşecek. Üretici meraklanmasın burada alıcı var” diye konuşuyor.