"Cari Denge 2016 Yılında 38 Milyar Dolar Açık Verecek"

İSTANBUL (AA) - Bürümcekçi Araştırma ve Danışmanlık Kurucusu ve AA Finans Analisti Haluk Bürümcekçi, cari dengenin 2016 yılında 38 milyar dolar açık vereceği öngörüsünde bulundu.

AA muhabirine Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası'nın (TCMB), Şubat 2016 dönemi ödemeler dengesi verilerine ilişkin açıklamalarda bulunan Bürümcekçi, şubat ayında cari işlemler dengesinin 1,8 milyar dolar açık verdiğini anımsattı.

Milli gelire oranla cari açığın yüzde 4,2 düzeyine gerilerken, cari dengenin temel eğilimi açısından takip edilen enerji dışı cari hesapların Gayri Safi Yurt İçi Hasıla'ya (GSYH) oranla dengede olduğunu aktaran Bürümcekçi, enerji ve altın dışı cari açığın ise yüzde 0,4 düzeyinde devam ettiğini ifade etti.

Bürümcekçi, cari açıkta şubat ayında gözlenen iyileşmede dış ticaret açığının geçen yılın aynı ayına göre gerilemesinin ana etken olduğunu vurgulayarak, birincil gelir dengesinin geçen yıldan düşük açık vermesinin de katkı sağladığını dile getirdi. Hizmetler dengesinin geçen yıldan az fazla vermesinin iyileşmeyi sınırlandırdığını kaydeden Bürümcekçi, "Yakın dönem (mart) cari açık seyri açısından enerji ithalatının düşük kalması ve altın ihracatının yine yüksek olması olumlu bir sinyal oldu. Altın ihracatının geçen yıl mart ayında 1,0 milyar dolar olması aleyhte güçlü bir baz etkisi yaratıyordu ancak gümrük verileri geçen yıldan bile yüksek bir altın ihracatı gerçekleştiğini yansıtmıştı." şeklinde konuştu.

Cari dengenin 2016 yılında 38 milyar dolar açık vermesinin beklendiğini ancak tahmin üzerindeki risklerin şu an aşağı yönlü göründüğüne işaret eden Bürümcekçi, şunları kaydetti:

"Önceki yıl cari açığı azaltan faktörlerin başında gelen enerji ve altın ticaretindeki lehteki gelişmelerin 2016 yılında altın açısından devam etmesi zor görünürken, buna karşılık petrol fiyatlarının 2015 yılı ortalamasının (52 dolar) çok altındaki mevcut düzeyini ne ölçüde koruyacağına bağlı olarak cari açıktaki iyileşmeye katkıda bulunmaya devam edeceğini düşünmekteyiz. Öte yandan, Rusya ve Irak gibi önemli ihracat pazarlarındaki sorunlu görünümü ise dış ticaret açığını artırıcı riskler arasında takip etmekteyiz. Ayrıca, terör riski nedeniyle gözlenen iptallerin turizm gelirlerine yaklaşık 12 milyar dolar olumsuz etkide bulunabileceğine ilişkin tahminler ortalıkta dolaşmaktadır. Buna karşılık, şubat ve mart ayında gözlendiği gibi, pozitif bir faktör olarak, AB pazarına ihracatın baz etkisi ile 2016'da artışa geçmesi ve İran'a uygulanan yaptırımların kalkması ile bu pazarda hareketlenme söz konusu olabilir. Bu doğrultuda, 2016 yılında önceki yıldan daha yüksek (38 milyar dolar) cari açık verileceğini öngörmekteyiz ancak bu tahmin üzerindeki riskler şu an aşağı yönlü görünmektedir."

- "Cari açıkta iyileşme devam ediyor"


ALB Menkul Değerler Araştırma Uzmanı Enver Erkan, cari açıkta iyileşmenin devam ettiğini belirterek, "Şubat ayında finansal piyasalarda olumlu bir hava yaşandığından dolayı portföy yatırımlarında da giriş gördük. Hisse senetlerine nette 444 milyon dolar, borçlanma araçlarına da 806 milyon dola giriş gerçekleşmiş." dedi.

Şubat ayında dikkati çeken kalemlerden birisinin de net hata noksan olduğunu aktaran Erkan, "Söz konusu dönemde de 2,88 milyar dolarlık bir finansman katkısının geldiğini görmekteyiz. Buna karşılık, net hata noksandan finansman sağlandığından dolayı diğer finansman kalemlerinde artı değere ulaştık. Bu kapsamda rezerv varlıkların da 646 milyon dolarlık artış gösterdiği görülmektedir." şeklinde konuştu.

Erkan, cari dengedeki iyileşme trendinin 2016 Şubat verileri itibarıyla devam ettiğini belirterek, "2016 yılının ilk çeyreğinde güçlü bir büyüme momentumu yakalanması halinde cari açığın GSYH'nin yüzde 5'inin altında gerçekleşmesi olasıdır. Petrol fiyatları 2015 yılının tamamında zayıf seyretmiş olduğundan dolayı, 2016 yılında düşük petrolün katkısını daha az hissedeceğiz. 2016 yılında yıllık cari açığın da 35 milyar dolar civarında gerçekleşebileceğini düşünüyoruz." değerlendirmesini yaptı.

Alan Yatırım Araştırma Uzmanı Burçak Gezgin, büyüme, enflasyon ve sanayi üretimi verilerinin ardından cari açık verisinin de piyasa beklentilerinin üzerinde geldiğini, böylece verilerin 4'te 4 yaptığını söyledi. Cari açığın düşmesinde en büyük olumlu katkıyı ihracatın yaptığını belirten Gezgin, özellikle yaz aylarında Türkiye ekonomisinin ve cari açığın en önemli destekçisi olan turizm gelirlerindeki düşüşün sürmesinin, cari açık verilerinde neden olacağı olumsuz etkiye işaret etti.

Küresel risk iştahındaki artıştan pozitif etkilenen yurt içi piyasalardaki sıcak paranın cari açıkta olumlu etkisinin görüldüğünü vurgulayan Gezgin, "2016 yılında artış gösteren risk algısıyla birlikte, şubat ayı verileri küresel risk iştahının da artış gösterdiğine işaret ediyor. Özellikle şubat ayında net portföy yatırımları 1 milyar doları aşarken, yabancıların yurt içi portföy yatırımı da 1,25 milyar dolara ulaştı. Yurt içi piyasaların da bu olumlu para akışından pozitif etkilendiği ve sıcak paranın cari açık rakamları üzerinde de etkili olduğu görülüyor." ifadelerini kullandı.