Merkez Bankası, hayat pahalılığını kuru fasulye tarifiyle anlattı

Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası (TCMB) 'Son Dönem Yiyecek Hizmetleri Sektörü Fiyatlama Gelişmeleri' başlıklı bir Ekonomi Notu yayımladı.

Aslıhan Atabek Demirhan, Muhammed Bahça tarafından kaleme alınan notta, yiyecek hizmetlerinde fiyat artışlarının maliyetlerin çok üzerinde olduğuna dikkat çekildi.

Yiyecek hizmetleri sektöründe pandemi sonrasında yüksek fiyat artışlarının yaşlandığı hatırlatılan notta yiyecek içecek sektörüne ilişkin tespitler yer aldı.

Notta, "Son dönemde yiyecek hizmet fiyatlarında gözlenen artışların gıda, akaryakıt ve ücret gibi temel maliyet kalemlerindeki artışlarla da açıklanamadığı kamuoyunda sıklıkla tartışılmaktadır" ifadeleri yer aldı.

Notta yer alan bulgulara göre 2023 yılı sonrasında yeme içme sektöründeki fiyatlar maliyet kalemlerinin çok üzerinde arttı. Göreceli daha düşük maliyetli olan tavuk eti ağırlıklı ve fast-food yemek hizmetlerinde maliyet ile fiyat farkı zaman içerisinde belirgin bir şekilde açıldı.

Bulgulara göre, yüksek enflasyon sergileyen kırmızı etle yapılan kebap ve döner gibi ürünlerde satış fiyatı ile maliyet arasındaki fark sınırlı kaldı.

Öte yandan yiyecek hizmetlerindeki fiyatlama davranış dinamikleri inceleyen notta temsili maliyet endekslerine yer verildi. Bankanın yemek maliyetini hesaplarken verdiği kuru fasulye örneği ise dikkat çekti.

Merkez'in bir yemek tarifi sitesinden aldığı kuru fasulye tarifi şöyle oldu:

"1 büyük soğan
2 adet sivri biber
3 orta boy domates
1 yemek kaşığı domates salçası
2 yemek kaşığı tereyağı, 2 yemek kaşığı sıvıyağ
1 su bardağı fasulye
Kimyon, tuz, karabiber, pulbiber"

Gıda maliyet endeksi oluşturulan ürün grupları, ürün içerikleri ve kullanılan ağırlıkların özetlendiği diğer tablolar şöyle oldu: