Küresel silah harcamaları dudak uçuklattı

SIPRI listesine göre küresel askeri harcamalar, 2015'te bir önceki yıla göre yüzde 1 artışla 1,7 trilyon dolara yükseldi. Türkiye en çok askeri harcama yapan ilk 15 ülke arasındaki yerini kaybetti. 2013’te en çok askeri harcama yapan 14. ülke olan Türkiye 2014’te 15. sıraya inmişti.

Merkezi İsveç'in başkenti Stockholm'da bulunan Uluslararası Barış Araştırmaları Enstitüsü (SIPRI), yıllık raporunda askeri harcamaların son 5 yılda ilk kez artmasına DAEŞ'e karşı yürütülen mücadele, Yemen'de devam eden savaş, Çin'in Güney Çin Denizi'ndeki hak iddiaları, Rusya'nın Kırım'ı ilhak etmesi ve Ukrayna'daki ayrılıkçılara destek vermesi gibi gelişmelerin neden olduğuna dikkate çekti.

ABD ZİRVEDE

Askeri harcamalar, geçen yıl Afrika, Latin Amerika ve Karayipler'de azalırken ABD, Avrupa, Asya ve Ortadoğu'da arttı.  Rapora göre, ABD 596 milyar dolarla toplam askeri harcamaların yaklaşık dörtte birini yaptı. Bu ülkeyi, askeri harcamalarını yüzde 7,4 artışla 215 milyar dolara çıkan Çin izledi. Askeri harcamaları 2011'den bu yana iki katına çıkarak 87,2 milyar dolara ulaşan Suudi Arabistan, üçüncü sırada yer aldı.

Bir önceki yıl ABD ve Çin'in ardından üçüncü sırada gelen Rusya'nın askeri harcamaları, 2015'te yüzde 7,5 artışla 66,4 milyar dolara yükseldi.  ABD askerlerinin geri çekilmesi ve DAEŞ'in bölgede güç kazanması üzerine silahlı güçlerini yeniden yapılandıran Irak'ın askeri harcamaları da 13,1 milyar dolara çıktı.  Raporda, petrol fiyatlarında 2014'ten bu yana devam eden düşüşün petrol ihraç eden ülkelerde askeri harcamaların düşmesiyle sonuçlandığına işaret edildi. Buna göre Venezuela'nın askeri harcamaları yüzde 64 azalırken Angola'nın askeri harcamalarında yüzde 42 düşüş kaydedildi.

ROMANYA VE SLOVAKYA'NIN HARCAMALARI ARTTI

Bahreyn, Brunei, Çad, Ekvador, Umman ve Güney Sudan'ın askeri harcamaları da düştü. Buna karşın askeri harcamaları artan petrol ihracatçısı ülkeler arasında Cezayir, Azerbaycan, Rusya, Suudi Arabistan ve Vietnam bulunuyor.

Öte yandan Kuzey Amerika ve Avrupa'nın askeri harcamalarında 2009'dan 2014'e kadar devam eden düşüş, 2015'te sona erdi. Rusya ve Ukrayna ile sınır komşusu olan Estonya, Letonya, Litvanya, Polonya, Romanya ve Slovakya'nın askeri harcamalar arttı.  

SIPRI'nın askeri harcama projesini yöneten Dr. Sam Perlo Freeman, 2015'teki askeri harcamaların bölgelere göre büyük farklılık gösterdiğini vurguladı. Freeman, "Bir yanda dünyanın birçok bölgesinde tırmanışa geçen gerilim ve artan çatışmalar nedeniyle askeri harcamalar artarken diğer yandan petrol ihraç eden ülkelerin harcamalarında düşüş var. Bu ekonomik ve siyasi olarak dengesiz durum, gelecek yıllar için belirsiz bir tablo çiziyor." ifadelerini kullandı.